Nederduitsch taalkundig woordenboek. P-R. S

[Post]

POST, z., n., m., van den post; meerv. posten. Verkleinw. postje; dat intusschen, even als het meerv., in sommige beteekenissen niet gebruikelijk is. Eene standplaats, waarop iemand tot verrigting van het een of ander wordt gesteld; bijzonderlijk, in het krijgswezen, de plaats, waar een of meer soldaten gesteld worden, om ze te verdedigen, enz.: de schildwachten op hunne posten brengen. Hij staat daar op eenen heeten of scherpen post. Zijnen post verlaten, post houden, post vatten. Figuurlijk: eene bediening, een ambt, eene waardigheid, waarbij men tot eenig bepaald werk verpligt is: het lantaarnopsteken is een smerig postje. Men heeft hem den verhevenen post van toornwachter opgedragen. Een voordeelige post, een aanzienlijke post. Als ook een last, die aan iemand voor eenen korten tijd wordt opgelegd: het is mijn post, om dezen nacht bij den lijder te waken. Vooral, wanneer zulk een last zwaar en moeijelijk is: dat is een post voor mij, dat verzeker ik u! Voorts de plaats, waar paarden, en boden, in gereedheid staan, om brieven, enz. te vervoeren: eenen brief naar den post brengen. Dat pak is mij van

[p. 107]

den post bezorgd. De inrigting der vervoering van brieven, enz. met boden, die op gezette tijden in gereedheid staan: geeft dien brief op den post. Soortgelijk eene inrigting, om pakgoederen en reizigers met in gereedheid staande voertuigen voorttehelpen: ik bedien mij op mijne togten gemeenlijk van den post. Zijn Majesteit nam de poste op Parijs, Hooft; doch hier schijnt gedoeld te worden op eene postkoets. Figuurlijk: soortgelijk eene gezwindheid, als waarmede men door middel van de gezegde inrigting voorspoedt: daar komt hij te post aanrijden. De bode zelf, met welken de post brieven, enz. verzendt: daar heeft men den post aangerand. Geheel Jerusalem verwachte eerlang den post, en eene blijde stem. Vond. En van deze beteekenis wordt het woord ook wel eens overgebragt tot een' persoon, die, even als de bode, van welken zich de post bedient, op gezette tijden brieven, enz. overbrengt: van verschillende plaatsen gaan er posten te voet naar Amsterdam. Eindelijk een sijn slag van papier, waarop men brieven schrijft, die met den post verzonden worden: hij verkoopt geen post, maar anders allerlei papier. Schrijfpost, drukpost. In deze beteekenis is post onzijdig, als eene verkorting van postpapier. De overige zamenstellingen zijn: postbediende, postbode, postbrief, potsdag, posterij, postgeld, posthoorn, posthuis, postjongen, postkaart, postkales, postkantoor, postkar, postknecht, postkoets, postlooper, postmeester, postmeesterschap, postpaard, postregt, postrijder, postschrijver, poststal, posttijding, postwagen, postweg, postwezen, enz.

Post, eng., zweed. post, fr. poste, ital. posta, sp. puesta, hoogd. posten, en post, zijn allen van het lat. positus ontleend.