Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L

[Kwijt]

KWIJT, bijw., vrij, los, ledig, weg, verloren; in eenen naturelijken en zedenlijken zin. Men gebruikt het, met eenen vierden naamval, bij de volgende werkwoorden; als, met zijn: hij is zijnen hoed kwijt. Raken: hij raakt al zijn goed kwijt, hij verliest het. Maken: zich van iemand kwijt maken, hem verlaten. Ik zal u van dat pak kwijt maken, ontlasten. Want hij heeft ons los en vrij quijt gemaeckt van slavernij. H. de Gr. Schelden: hij schold hem het geld kwijt.

Ook heeft de Godt der wouden,

Noch Pan, noch wildeman, noit boete quijtgeschouden (gescholden). Vond.

Worden: hoe zal ik hem kwijt worden? Eindelijk, met

[p. 660]

gaan, voor kwijt raken, verliezen: Hiermeê ga ick mijn' man, naest Godt mijn toevlught quijt. Hooft.

Oock queelt de tack meest alle tijd,
En 't boomtje gaet sijn kroontje quijt. J. de Deck.

Ook is het voor vrij raken, ontkomen, gebezigd geworden: die sal met vier ponden tournoijs quijt gaen. Aldegond. Oul. werd kwijt zijn ook met den tweeden naamval gebezigd: dat ick mijns mans qwijt bin. Lev. J.C. Zamenstell.: kwijtbrief, kwijtschelding, kwijtwording.

Kwijt, hoogd. en neders. quitt, eng. quit, fr. quitte, zw. qvitt, ijsl. qwittur. In het Britt. is quytaat verlaten, en quytet vrij maken. Er is een oud stamwoord wit, beduidende afgezonderd, los, vrij. Hierheen behoort dit woord, gelijk ook het lat. viduus, vidua, ons weduw: misschien ook ons voorzetsel uit, ons wijd, wieden, enz.