Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L

[Knie]

KNIE, z.n., vr., der, of van de knie; meerv. knien. Het uitstekende been aan menschen en vele dieren, waar het gewricht, dat het dij- en scheenbeen vereenigt, eene buiging voorwaart maakt. De knien buigen. Ik heb mijne knien nog niet gebogen, in het gemeene leven, voor: ik heb het, tot dus ver, druk gehad. Op de knien liggen. Op de knien bidden. Dienze alle, met d'eene knie op d' aard', eerbiedenis deden. Hooft. Op zijne knie vallen. Op de knie vallen, zegt de Haes, is fraaijer, of liever poetischer, gezegd, dan op de knien vallen. Ik zoude zeggen, het is naturelijker. Op de knien vallen geeft eer te kennen, door ongelukkige struikeling, op de beide knien neêrkomen: maar hij, die, uit eerbied, voor eenen mensch dit doet, buigt, gewonelijk, maar eene knie, en valt dus op de knie. Hooft gebruikt de spreekwijs: aan iemand te knie vallen. Fig.: de achtbaarheit der regeeringe op de knie helpen. Hooft. Iets onder de knie hebben, iets meester zijn. Volken onder de knie bren-

[p. 541]

gen, bedwingen. Dat naar eene knie gelijkt: de knie op den boegspriet. Een kromhout, dat de deelen der schepen aan elkander houdt, draagt ook dien naam. Bógaert bezigt, in dien zin, het meervoudige knies: de balken hier en daar met knies versterkt. Zamenstell: knieband, kniebankje, kniehoog, kniebuiging, kniedicht, (knievers, dat men op de knie, en dus in haast, vervaardigde; zoo als de Rederijkers dikwerf deden), kniegesp, knielap, knieschijf, kniestuk, knielap van een lijfwapen, en een schilderstuk, waarin het beeld tot aan de knien uitgeschilderd is, enz.

Knie, Ker. chneu, R. Maur. chniu, Otfrid. knio, hoogd. knie, neders. knee, deen. knä, angels. cneow, cneou, eng. knee, Ulphil. kniu, ijsl. hnie, knie, zw. knae, lat. genu, gr. ϰονυ, γονυ, γνυα, alban. giu, fr. genou, ital. ginocchio. Martinius meent, dat het, door verwisseling van lipletters, uit het hebr. כרע, krommen, afstamt. Het is onzeker.