Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L

[Knevel]

KNEVEL, z.n., m., des knevels, of van den knevel; meerv. knevels. Het schijnt hetzelfde woord als knepel, kneppel te zijn, hoogd. knebel. Althands, knebel is, in het hoogd., een korte dikke knuppel, welken men sommigen dieren dwars in den bek doet. Van hier, zegt Martinius, is knevel, wegens eenige gelijkheid, de gespletene en gespitste baard, onder den neus, die aan beide zijden van den mond uitsteekt, even als hadde iemand een dwarsstokje in den mond. Adelung keurt die vergelijking ook goed. In dien zin dan zegt Vond.: de lange knevel stonk van 't zengen. De borstelige ha-

[p. 540]

ren aan den bek van honden, katten, muizen enz. heten ook knevels. Dat is een knevel, dat is een drollige, ook sterke, vent. Zamenstell.: knevelbaard, knevelijzer, om de knevels te zetten. Voords is knevel een band. Het hoogd. knebel is een korte kneppel, waarmede men de twijgbanden om de garven toetrekt. Van hier is het bedr. w. knevelen, de armen, met touwen, digt aan het lijf binden, gelijk men kwaaddoeners doet - in boeijen slaan: Dan zal de Landaart, wreed gekneveld in uw' wal. J. de Marr. Voords gebruikt men het voor plunderen, uitzuipen: het krijgsvolk knevelt den boer; ook voor zware, onbillijke lasten opleggen, het uiterste afpersen: hen knevelt, en de huid zoekt van het lijf te stroopen. J. de Marr. Van hier knevelaar, kneveler, knevelarij, knevelerij, kneveling. Zamenstell.: knevelband.