Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L

[Geslacht]

GESLACHT, z.n., o., des geslachts, of van het geslacht; meerv. geslachten. Menschen, die eenen en denzelfden stamvader hebben. Het menschlijke geslacht. Zoovele stamvaders men nu rekent, als zoovele hoofden, uit welken men zijne afkomst afleidt, zoovele geslachten bekomt men. Zoo heet een volk, schoon het onder zich meer geslachten telt, met betrekking tot den voornaamsten stamvader, echter een geslacht. - Dat zelfde volk verdeelt zich weder in afzonderlijke geslachten: de twaalf geslachten van Israel zijn bekend. Elk geslacht heeft weder zijne eigene geslachten, zoodat een enkel huisgezin een geslacht kan wezen. - Van hier kennen wij een adelijk geslacht, een graaflijk geslacht. - Hij is van een aanzienlijk geslacht. Geslacht is ook zoo veel als kunne, eene meenigte, die elkander gelijk zijn in de deelen, die ter voordplanting bestemd zijn: het vrouwlijke geslacht - het manlijke geslacht. Zoo heeft men in de latere eeuwen, onder de planten, twee geslachten ontdekt. Zoo tellen de spraakkunstenaars al die woorden, die in het verbuigen, en in lidwoorden aantenemen, elkander gelijk zijn, onder een geslacht, het zij het manlijke, het zij het vrouwlijke, het zij het onzijdige geslacht. Geslacht geeft ook eene gelijkheid van alle soorten te kennen. Zoo is de uitdrukking ligchaam de beteekenis van het geslacht, waaronder alle

[p. 141]

zigtbare dingen gerangschikt worden. Van hier het geslacht der visschen - der vogelen, enz., onder welk de enkele soorten behooren. De bijbelsche spreekwijs, wij dan zijnde Gods geslachte, geeft ook te kennen eenige verre gegelijkheid van ons met den Schepper. Zamenst.: geslachtboom, geslachtbrief, geslachtkunde, geslachtlijst, geslachtnaam, geslachtregister, geslachtrekening, geslachtrij, geslachtrijk, geslachttafel, geslachtwapen, nageslacht enz.

Geslacht, hoogd. Geschlecht, bij Otfrid. en Notk. slahta, slahto, gislaht, neders. schlacht, zweed. slag, slagt. Vergelijk, beneden, het woord slachten, gelijk van aard zijn.