Adelaïde

[p. 169]

XXIII.

Het gebruikelijk souper van den tooneelbond vier dagen later. Adelaïde heeft haar plan gemaakt, verzaakt aan alles, alles opgegeven. En ware 't niet van die gejaagdheid zij zou gelukkig zijn. Zij is verlost van al haar angsten, van haar liefde voor man en kind. Het kind in haren schoot zal nooit geboren worden. Dien dag dan gaat zij wandelen om papa te ontmoeten. Aan het kapelleke vindt zij hem. Het lijkt haar nu kinderachtig met hem te spotten en zot te spreken, nu zij iets gewichtigs gaat doen. Ruw gaat zij op hem toe waar hij zit te bidden met gebogen hoofd, pakt hem met het kleine grijze baardje en dwingt hem haar aan te kijken. ‘He zot, ge moet op bedevaart, ver, hoor, zoover als ge kunt en altijd maar bidden. Voor degenen die vandaag sterven gaan. Verstaat ge mij?’

De oude, simpele man springt op, verschrikt, bevend en lachend. ‘Twintig frank, zegt hij, twintig frank.’ Zij geeft hem twintig frank. Hier zot! ‘Vijftig frank, roept hij.

[p. 170]

Vijftig!’ Haar gejaagdheid en ruwheid windt hem op, hij drentelt van alteratie. Zij geeft hem nog vijftig frank. Hier zot! ‘Honderd, schreeuwt hij, honderd frank!’ Zij maakt heel haar saccoche leeg; nog tien, twaalf briefjes. En nu weg, zoo ver als ge kunt, altijd maar gaan, gaan, gaan en bidden. ‘Duizend frank,’ gilt hij met zijn armen in de lucht. ‘Maak een kruisken! Voor de goede dood van madam Reynders, voor de goede dood van Adelaïde Roothooft; ze moeten alle twee goed dood zijn. Vooruit, zot, bidden!’

- ‘Voor de goede dood, zegt denotaris, voor de goede dood, voor de goede dood.’ Uren ver ging hij met zijn paternoster in zijn twee handen gekneld en prevelend: voor de goede dood, voor de goede dood. Soms stond hij stil om te gesticuleeren: Honderd frank, twee honderd frank! Men heeft hem ook nog zien zitten op zijn knieën midden op den aardweg. In het zand zat hij te cijferen met een stokje. Waarschijnlijk berekende hij de 40 procent welke de bank zou uitkeeren. Hij stak tevreden het stokje achter zijn oor en dan is hij verder gegaan, met een gelukkigen glimlach, biddend voor de goede dood

[p. 171]

van madam Reynders en Adelaïde Roothooft en men heeft hem nooit meer teruggezien.

Toen Ernest op souper was sneed Adelaïde juist op de hoogte tusschen vijfde en zesde rib, van onderaan te tellen, een snede in haar kleed, zoo breed als het mes was. Want zij wilde zeker treffen en rap, zonder lang te moeten zoeken naar het hart. Maar die leelijke overspelige heks zou zij in den buik treffen en zij wist wel waarom. Of ze 't niet wist zeker! Of dachten ze soms dat ze zot was?

Om half elf had zij geen rust meer. Zij had het mes al op vijf, zes manieren onder haar kleed verborgen, zij had het al in een valiesje gedaan, een valiesje met niets dan een groot mes er in. Zij had het al verschillende keeren gescherpt op den keldertrap; de punt heel fijn op den oliesteen waar Ernest zijn scheermes op aanzette. Als een zotte dat allemaal zoo puntelijk kan voorbereiden, dacht zij, dan weet ik niet wat zot zijn is. Het plezier ervan is voor mij dat ik zot ben om het te doen en verstandig om het slim en goed te doen. Een echte zotte die zou zoo maar in 't wild steken, b.v. haar niet in

[p. 172]

den buik treffen of zoo, maar ik heb nu alles lang overwogen en in de détails voorbereid. Zij was tevreden over zichzelve, alleen maar onrustig. Het goede moment, dat kon zij niet voorbereiden, dat moest zij beloeren en bliksemsnel benuttigen.

Toen sloop zij over de stoepen naar de zaal. Onder papieren balonnekens en guirlanden hadden de dertig tooneelisten ‘Kunst en Vermaak’, gesoupeerd. Ernest presideerde nog tusschen mevrouw Reynders en Reineke Joncken, maar de tafel was afgedekt op een paar flesschen wijn na en de roomers; de tafelgasten hadden groepjes gevormd. Het kasverslag was afgelezen, het maal had gesmaakt en de toespraak van den president was prachtig geweest, nu leute! Gezelschapspelletjes! Ernest was bezig met een spel kaarten dat hij op rijen open legde op de tafel. Tegenover hem leunden een paar jonge kerels, met hun ellebogen op tafel, voorover, en de twee dames lagen tegen zijn armen aan om goed te zien.

Adelaïde stond versteend, had geen gedachten meer, en wist niet meer waarom zij gekomen was. Opeens ging de deur open, iemand zei op den drempel: ‘Nondedoeme,

[p. 173]

wat is 't donker.’ Adelaïde ging vlug naar huis.

Daar ging zij zitten denken maar zij dacht niet, zij zat daar maar en sliep in. Zoo moe was zij.

Dan sprong zij opeens wakker en tastte verdwaasd naar het mes. Het mes! Zij was woedend, sloeg hard de deur achter zich toe, liep in vollen draf naar de zaal. Het licht sloeg op haar als de eerste koude baar van een zeebad. Zij stond daar in de deur en hoestte van den rook. Reineke Joncken zat gansch alleen in een zetel moe te rusten. De anderen waren voor vijf minuten uitgegaan. Zij gingen elkander naar huis brengen. Het mansvolk in groepjes bracht een voor een de dames tot aan haar deur. ‘Ik heb zoo'n hoofdpijn, zei Reineke, ik kon niet meegaan. Ze komen mij seffens halen.’

Adelaïde begreep dat zij daar voor dwaas stond. ‘Och, zei ze, dan zijn ze weg.’ En Reineke zei ja en dat ze wel gauw allemaal zouden thuis zijn.

Mismoedig slenterde Adelaïde weer terug. De overspelige bekommerde zich niet om haar, zij moest wel heel zeker van haar stuk zijn. Wacht maar. Morgen. Vannacht

[p. 174]

zou zij een plan uitdenken, een heel plan dat niet mislukken kon, een val waar ze moest inloopen. Dat kon zij en dat zou ze, dachten ze misschien dat ze zoo gek was?

Zij borg het mes weer in de tafella en schreiend van ontgoochelde woede ging zij naar bed. Juist had zij haar lang wit slaapkleed aan en het licht uitgedraaid toen zij ver op de stoep den stap van Ernest herkende. En dan een vrouwestap. Het venster stond open, haar hart bonsde wild. Zij rilde tot in haar teenen, stak haar hoofd buiten. Ernest met een vrouw, met haar! Als zij nog gesproken hadden, maar zij spraken niet met elkaar. Doch aan de deur fezelden zij. Hij draaide voorzichtig den sleutel over. Ze gingen samen binnen.

Waanzinnig sprong Adelaïde naar de deur om beneden te loopen. Het mes! Maar nee, als zij uit de keuken kwam gesprongen kon Ernest haar vastgrijpen en de hoer kon nog vluchten. Buiten op de stoep haar afwachten. Zij vergat het mes, klom in het venster, miste ergens met hand of voet en plofte voorover met het hoofd op de stoep.

Ernest huilde als een wild beest. Reyneke Joncken viel waar zij stond in bezwijming.

[p. 175]

Eenige tooneelisten die nog in de straat waren liepen om dokter en onderpastoor. Terwijl Oscar en Fonske Tierens schedelbreuk constateerden, stierf mevrouw Adelaïde Verhaeghen-Roothooft in de eerste barensweeën. Het was haar vierde maand. De onderpastoor gaf haar de absolutie.