Merckenweerdigste voorvallen en daegelijcksche gevallen. Brugge 1800
(2016)–Jozef van Walleghem–
Auteursrechtelijk beschermd[April](1 april 1800)Op den 1 april is van 's morgens ten 9 uren tot 's middags ten 3 uren gekleet in 't root op een schavot op den Burg met een placaet boven zijn hooft door den scherpregten aen eene staek gebonden en tentoongestelt Ludovicus Turnez, oudt 55 jaeren, boerewerkman van stijle, geboortig van Ardoije en lest gewoont hebbende tot Iseghem, welcken t'eijnden de executie voor het stelen van twee paer lijne laekens met braeke in de maendt thermidor 7ste jaer door den crimineelen regtsbank tot de straffe van 12 jaeren in de ijzers is veroordeelt geworden. | |
(3 april 1800)Op den 3 april is de diefte van de vier stukken lijnwaet op de bleekerije van den bleeker Hollebeke gestolen, op de volgende wijse ontdekt. De vrouw van Romans, plafonneur, wonende in Groeninge, eene deser vier stukken gedregen hebbende om te bleeken bij den bleeker Desoutter, dat reets in de loog geweest heeft en waervan het mark afgesneden was, heeft desen zulks aen den bestolen bleeker ontdekt, die zulks aen de wet overgegeven heeft. Het huijs van Romans doorsogt zijnde, zijn de ander drij stukken aldaer gevonden, waerom de vrouw en dogter en een bleekersknegt in egte van vangenis zijn beweegt geworden. 631 gaset van tridi den 13 germinal 8ste jaer. | |
(4 april 1800)- fol. 165 - Op den 4 april heeft met tot overgroot genoegen van alle welpeijsende zien in vrijheijd stellen een merkelijk getal priesters van alle staeten, oudt boven de 60 jaeren, welke sedert de Fransche schrikregeering op eene barbaersche wijse hebben opgesloten geweest in het seminarie dat tevooren tot eene kweekschool van de jonge priesters gebruijkt wiert. Van het getal verre boven de hondert die aldaer hebben opgesloten geweest, waeren er sedert eenige maenden nu en dan eenige in vrijheijd gestelt geworden, dog het meestendeel was er nog verbleven, wanneer men heden met vruegden alle dezelve tegelijk op vrije voeten heeft sien stellen en elk naer hunne voorige huijsen terugkeeren. Dit geluckig vooruijtsicht en het geduerig wederkeeren van veele priesters onder de 60 jaeren die naer de eijlanden van Vrankrijk op eene barbaersche wijse vervoert waeren, doet ons nu alle hope opvatten van de als uijtgeroeijde catholijcke religie wederom te zien herleven, temeer omdat alle die prietsers nu publick in hunne gewone kleederen langs de straeten mogen gaen en in alle huijsen waerdoor gemakkelijker de noodigste catholijcke godtsdiensten, tot er tijdt dat er eenige kercken zullen herstelt worden, in verscheijde huijsen deser stadt zullen konnen gedaen worden. | |
(7 april 1800)Op den 7 april heeft men tot ons nog meerder vergenoegen door egte brieven uijt Venetien de sekere aengenaeme en geluckige tijdinge ontfangen van het verkiesen van eenen paus in den persoon van Zijne Eminentie den cardinael Gregorius Barnabas Chiaramonte, geboren te Cesena den 11 augusti 1742, geboorteplaets van den overleden paus Pius den VI, zijnen oom. Men verneemt voor seker dat den nieuwen paus den naem van Pius den VII aengenomen heeft. Dese geluckige tijdinge geeft ons nog meerder hope dat de catholijcke religie haest tot zijn voorgaenden luijster zal gebragt worden. 632 gaset van septidi den 17 germinal 8ste jaer. | |
(10 en 11 april 1800)Op den 10 en 11 april zijnde Witten Donderdag en Goeden Vrijdag heeft men tot nog toe de solemnele goddelijcke diensten in de kercken deser stadt zien onderblijven op den zelven voet gelijk sedert d'opschortinge van de H. religie geplogen was, alleen met dit verschil, nu dat men in de drij open zijnde kerken de schoone opgeregte graeven des heeren met meerder godvrugtigheijd en luijster heeft zien geviert en aenbeden worden. 633 gaset van decadi den 20 germinal 8ste jaer. | |
(13 en 14 april 1800)- fol. 166 - Op den 13 en 14 april zijnde den eersten en tweeden paeschdag, die men voorheen met zooveele godtvrugtigheijd, luijster en pragt in alle onse Heijlige kercken heeft zien vieren, zoo door het luijden der klokken, goddelijcke godtsdienstigste pligtigheden en het geven van de apostolijcke benedictie op den eersten paeschdag door den bisschop in de cathedraele kercke van St.-Donaes, die nu bijnaer geheel afgebroken en in een ruine verandert is, heeft men ook op dees daegen alle die soo solemnele pligtigheden teenemael zien onderblijven en de drij open zijnde kercken alleen schoonder als naer gewoonte op d'autaeren verciert gesien en in welke zonder het doen van diensten de godtvrugtigheijd van 't volk overgroot geweest heeft. Nu kan ook door de loslaetinge van de catholijcke priesters en door degone die nog daegelijks van de eijlanden aenkomen, de H. paeschfeest door het volk veel gemakkelijcker als tevooren in hunne huijsen of in degone van de inwoonders deser stadt gehouden worden. 634 gaset van quartidi den 24 germinal 8ste jaer. | |
(19 arpil 1800)Op den 19 arpil is bij orders van de cetraele administratie bij hallegebode van 't stadthuijs afgekondigt en geaffixeert eene zeer wijtloopige proclamatie wegens eene nieuwe classe van requisitionairen die er zoo voor het departement der Leije, als voor alle de andere departementen voor het leger van reserve door den opperborgmeester Bounaparte gevraegt word. Alle de jongelingen die sedert den 1 vendemiaire 8ste jaer hun twintigste jaer bereijkt hebben, zijn daeronder begrepen, zullende de jongste de eerste naer het leger moeten optrekken. Het getal van het departement der Leije is bepaelt op 590 mannen, waervan de stadt Brugge 43 mannen leveren moet en de andere volgens de bevolkinge der cantons. Elken jongsten die in die classe valt, zal of zelfs moeten optrekken of eenen man in zijne plaetse stellen of 300 livres moeten betaelenGa naar eind(7). Zijnde op den 21 april nog eene veel nauwkueriger plocamatie diesaengaende gepubliceert, welke vol aenmoedingen voor die jongelingen is en in welcke geseijt wordt dat de eerste lijsten van die requisitie binnen de drij daegen door de municipaliteijten moeten geformeert wordenGa naar eind(8). 636 gaset van primidi den 1 floreal 8ste jaer. | |
(24 april 1800)- fol. 167 - Op den 24 april zijn binnen de stadt Brugge aengebragt door de militaire en egte van vangenis beweegt twee gandarmen onder Franschen die(n)st zijnde, door welcke men vertelt de volgende onmenschelijcke daedt begaen te zijn. Op het canton van het voorheen West-Vlaender was er eenen jongelink in het huijs van zijnen vader, van d'eerste classe der requisitie zijnde, verborgen, zulks aen dese twee schelmen beklapt zijnde, zijn zij naer het huijs van den vader gegaen en hebben den jongelink geeijscht. Den vader ziende dat hij verraden was, heeft hun een croonstuk gegeven, opdat zij zijnen soon behoorlijk zouden hebben vergeleijt ter plaetse zijner bestemminge en heeft aen zijnen soon met betraende oogen gegeven dertig Fransche kroonen voor zijn onderhout, waermede zij met den soon vertrokken zijn. Nauwelijks waeren dese schelmen een halve ure van het huijs van den geliefden vader met den soon verwijdert of zij hebben hem op eene onmenschelijcke wijse met hunne sabels doodtgekapt en het vermoorde lichaem in eenen gragt onder d'aerde gedolven en hem berooft van het gelt dat zijn vader hem gegeven hadt, gelijk ook van d'andere effecten die hij bij zig hadde. Hunne bebloede sabels met hunnen neusdoek afgedroogt hebbende en dezelve in hunne sakken stekende, zijn zij voortgetrokken. Eenen boer te lande werkende en die heel desen vreemden handel van verre hadde naergespuert, kwam hun in 't gemoed aen, wie zij naer zijn pasport gevraegt hebbende, hij zeijde geen te hebben en dat zij hem konden leijden waer hij teregt stont. Zij leijdeden hem naer den agent van de naestgelegen parochie, aen wie den boer die zig pligtig kende van geen pasport te hebben hunne vreede daedt in 't heijmelijk ontdekte. Den agent assisteert hebbende doen komen, nam de twee schelmen in arrest en alles waer bevonden zijnde gelijk den boer hadde aengebragt, hunne bebloede neusdoeken in hunne sakken en het versch vermoorde lichaem ter plaetse bevonden zijnde, zijn de twee moorders in egte van vangenis beweegt geworden. 637 gaset van quartidi 4 floreal 8ste jaer. | |
(28 april 1800)Op den 28 april, niettegenstaende den opperprefect van het departement der Leije tot nog toe binnen Brugge niet aengekomen is, doordien men zegt den eerstgekosenen van dit amploij bedankt te hebben, weet men nu voorseker dat er bevelen van Parijs toegekomen zijn waerbij de centraele administratie de municipaliteijt en veele andere bediende deser stadt provisioneelijk zijn afgedankt geworden. 635 gaset van octidi den 8 floreal 8ste jaer. | |
(30 april 1800)- fol. 168 - Op den 30 april wiert 's middags ten 1 uren het groot drijcaleur(ig) vaendel boven op hetzelve met een meijtak verciert opgesteken op den hallentooren. Nieuwigheijd die men nu sedert eenigen tijdt niet gesien heeft, temeer omdat nu alle de Fransche sotte feesten onderblijven. Men verwagte dat het carilion op den thoren die schijnbaere vruegt zoude hebben gevolgt, maer elk was in die meijning bedrogen en het carilion niet spelende, is hetzelve vaendel laet in den avond van den thoren afgenomen geworden. Hieruijt besluijt men dat de victorie die de Fransche legers in het gebied van Genua op de keijserlijcke troupen zouden hebben behaelt zoo groot niet zijn moet als in sommige nieuwsblaederen opgegeven wordt, integendeel zouden volgens andere nieuwsblaederen groote victorien door de geallieerde legers tegens de Fransche behaelt zijn, Genua zelfs zoude door dezelve genomen en de keijserlijcke op verscheijde punten over den Rijhn getrokken zijn. Wat er van dese tijding van tegenstrijdige berichten ook zijn mag, zal alles in een korten tijdt aen 't waere daglicht moeten komen en misschien zijn de daegen naebij dat wij op 't onvoorsiens van alle onse ongelucken zullen verlost worden. Gelijk heden op het vaendel een meij opgesteken was, zeijde men onder het gemeen volk dat het was omdat het meijavond was, hoewel nog alle vermaekelijckheden, zoo van 't spelen van 't carilion op meijavond en meijdag, als andere teenemael onderbleven zijn. |