Merckenweerdigste voorvallen en daegelijcksche gevallen. Brugge 1798

[November]

(1 november 1798)

- fol. 65 - Op den 1 november pligtigen feestdag van Alderheijligen, welke men voorheen met zoo grooten luijster en godvrugtigheijd in alle de kercken deser stadt heeft zien vieren, is alles tegenwoordig in de opengebleven kercken zoo truerig alsof er noijt geene goddelijcke diensten gepleegt waeren. Integendeel hoort men heden met afschrik als op de werkdaegen de werkklok luijden en geduerende den heelen dag is door de Fransche in het gewesen clooster van de Chartruesinnen openbaere venditie gehouden geworden.

(2 november 1798)

Op den 2 november zijnde den feestdag van Allerzielendag, welke men gelijk den dag van gisteren, voorheen tot laevenis der gelovige zielen heeft zien vieren, door het luijden van alle de klokken, het doen van godtvrugtige diensten, sermoenen en octaven en alle bedenkelijcke werken van godtvrugtigheijd, is alles op heden ook zoodaenig onderbleven alsof zulks noijt hadde gepleegt geweest, zoodat men nu met betraende oogen zeggen mag, dat onse heele H. religie onser voorvaederen en in onse tijden zoo loffelijk onderhouden, nu teenemael onder den voet is gebragt geworden. Tusschen de ontelbaere ellenden die wij uijtstaen, krielt het door de geheele stadt van Fransche troupen en volontairen uijt Rijssel, die nog alle bij de borgers gelogeert zijn. Een geluk heeft men nog dat tot nog toe alles binnen dese stadt in ruste is, terwijl menige plaetsen te lande door de troubelen verschuert worden. Om de ruste nog meer te onderhouden hebben reets 400 borgers deser stadt wapens van de municipaliteijt bekomen en zijn in agt compagnien verdeelt, bestaende elk uijt 50 mannen, onder welke compagnien reets onder hun bevelhebbers capijteijnen, luijtenanten en onderluijtenanten zijn verkosen geworden. 485 gaset van duodi den 12 brumaire 7ste jaer.

(4 november 1798)

Op den 4 november is bij hallegebode van 't stadthuijs de volgende proclamatie uijtgegeven van den generael Bonnard die zijn hooftkwartier te Brugge houd: Edmondus Bonnard, divisions generael, oppercommandant van de 24ste militaire divisie der landtmagt en de eerste in werksaemheijd der arme tegen Engeland. Aen de inwoonders van de departementen der Leije, der Schelde, der twee Netten, der Dijle en van Jemappes. Burgers, den Engelsman woedende van Uwe departementen in ruste en vrede te zien, heeft voorgenomen van het koste wat het mag, Uwe zoo schoone landtstreken te verwoesten, van er alles te vuere en te sweerde te vernielen en eene woeste plaetse te maeken van zooveele vrugbaere en bloeijende velden, die den landbouwer jaerelijks verrijken. Sedert langen tijdt tragte hij U te verderven; eijndelijk heeft hij zig van eenige swakke vaderen des huijsgesints en eenige bloode of misleijde kinderen bedient om U aen te tasten. Het misnoegen en het morren van sommige lafhertige, onweerdig om den naem van Franschen burger te draegen, op het verkondigen van de wet van den 19 fructidor jaer 6 en de saemenroeping van tweehondertduijsent omgeschreven tot het verdedigen van de gemeijne moeder, heeft tot gelegentheijd en onderstant gedient, voor de aenstokers welke Engeland hier te lande in zijne betaelinge heeft en waerbij gij overal priesters ziet, die onder den dekmantel van religie U bedriegen en doen dwaelen. Zij hebben oproerige versaemelingen opgemakt, zij hebben de waepens opgevat om zig tegen de uijtvoeringe der wetten te stellen en de teekens van de republicaensche bestiering te vernietigen; de publijke bedienaeren om hals te brengen en de publijke eijgendommen te plunteren en te vernielen; de eijgendommen der burgers zijn zelfs niet gespaert geweest en in zijne - fol. 66 - woedende nijdigheijd heeft zelfs den vijand zijne grouwsaeme voonemens niet konnen bedekken. U te vernielen is zijn oogmerk, Uw geluk, Uwen voorspoed is alle zijn verdriet en de oorsaek zijner wanhopige gramschap en ondervonden hebbende dat zijne waepens onmagtig zijn tegen de Fransche krijgsbenden, die hij niet kan doordringen om tot U te komen, tragt hij Uzelve zijn misdaedige insigten te doen onderstuenen. Burgers, het edelmoedig volk van Vrankrijk betragt U geluk, U mededeelende van zijn glorie, heeft het willen U lot gelijk maeken aen het zijne. Eenen roemweerdigen en standvastigen vrede, zal het Fransch gouvernement haest toelaeten van U zijne teedere zorge te betoonen. Maer terwijl het met de eene hand alle weldaeden op U stort, houd het ook een vraeksweert in de andere, om dese te vernielen die zig daervan onweerdig zullen maeken. Schept moed, gij vreedsaeme inwoonders der groote gemeijnten, gij hebt met meerder verstant als Uwe medeburgers van het platteland, de heijmelijcke laegen des vijandts ontdekt en verre van U bij hun te smijten, gij hebt de waepens aengenomen om U tegen hun aenslaegen te stellen. Ik belove van U en Uwe eijgendommen voor te staen. Gij alle, buijtenlieden, legt Uwe wapens neer, keert in Uwe woonsten, gaet Uwe betraende vrouwen vertroosten en slaet de handweer aen Uwe voorige besigheijd. Ik zal U verdedigen tegen de baenstropers en rovers, die U mijsleijd hebben. Maer wee! Wee aen die, dewelcke zullen volherden in den opstand en zig zullen vervoegen met onse vijanden. Buijten de merkkelijcke versterkingen van manschap, die ik ontfangen heb, moeten de mobile krijgsbenden, van de naestgelegene departementen herwaers aenkomen en de wederspannige op 't lijf vallen, zij zijn alreets door de wet veroordeelt. De wet zal hun bereijken en de schelmstukken straffen. Ik verklaere dat ik alle gemeentens en kantons, waer er eenige beginselen van oproer zig zullen vertoonen, in staet van belegering zal doen stellen en dat zij ingevolgen de wet van den 10 vendemiaire jaer 4 moeten verantwoorden voor alle de onheijlen en de onkosten die hunnen oproer zal veroorsakt hebben. Onderteeken Bonnard⁽⁴⁶⁾.

(46) Zie Stadsarchief, Brugge, Oud Archief, reeksnr. 122, Plakkaten, reg. 46, nr. 73.

(5 november 1798)

Op den 5 november is bij hallegebode van 't stadthuijs bij orders van de centrale administratie een besluijt afgekondigt behelsende: de paspoorten verleent voor de publicatie van het tegenwoordig besluijt en die nog goed zijn, moeten om nog verder als deugdelijk ontfangen te worden, door de respective municipale administratien geviseert zijn. De visa of de pasporten, voortaen te verleenen en zullen maer volgens de noodigheijd gegeven worden voor eenige daegen en den naem der plaets behelsen waer men naer toegaet, alsmede den tijdt wanneer men terug zal wesen. De reijsers moeten hunne pasposten doen visseren in de gemeenten waer zij naertoegegaen zijn en voor welke het pasport hun gegeven was. De municipale administratien zullen de pasporten doen toonen in alle de gemeenten waer men passeert, besonderlijk in 't inkomen en in 't uijtgaen van de beslotene steden. Alle reijsende persoonen op de wegen of in de herbergen bevonden zonder pasport of men een pasport dat niet geviseert, nog volgens het tegenwoordig besluijt verleent is en die dewelke bevonden worden, op eene andere baene als degone vermelt in het pasport, zullen aengevat en geleijt worden voor de municipale policie om aldaer ondersogt te worden. Daer zal ten opsichte volgens de wet, huijsbesoek gedaen worden - fol. 67 - in alle de herbergen. De burgers wiens stijl niet en is te logeeren, moeten op het ontfangen deser en in het toekomende hunne declaratien aen de policie van hunne respective gemeenten doen van de vremdelingen t'hunnen huijse logeerende, zelfs voor eenen nagt en dat op de straffen die door de wet zijn vastgestelt geworden⁽⁴⁷⁾.

Ook heeft men heden van 't stadthuijs eene proclamatie afgelesen van den volgenden inhout. Den chef de batalion, provisioneelen bevelhebber der plaets van Brugge, aen de inwoonders deser commune. Burgers, de stadt Brugge wordt verklaert in staet belegeringe te wesen. Laet dese nieuwe order van saeken U niet verschrikken. Het wordt inkelijk ingestelt om de rooverijen sedert den oproer begaen, te stremmen. De boose en kwaedwillige moeten beven. De schelmerije zal onophoudelijk vervolgt worden. Maer gij vreedsaeme burgers, die U aen de wetten der Fransche republick ondergeeft, hebt niets te vreesen. Uwe persoonen en eijgendommen zullen nauwkuerig geeerbiedigt worden. Uwe magistraten en ik zullen geduerig tesaemen wercken om te beletten van U eenig ongelijk of gewelt aen te doen en niets zullen wij versuijmen om de goede order en publijke rust te handhaven. Gij wordt verwittigt burgers, dat van heden af, zoo haest de retraite geslaegen zal zijn, niemant zonder licht in de straeten deser commune zal mogen gaen. Brugge, den 15 brumaire 7ste jaer. Onderteekent Alber⁽⁴⁸⁾.

Dat ons tusschen alle die voorboden van ongelucken nog ongeruster makt, is de lijst der jonge lieden deser stadt uijtmaekende de lijst de militaire omschrijvinge van d'eerste classe, bestaende in 399 persoonen, alle met hunnen naem, die heden in de saele van het stadthuijs, nu genaemt huijs der gemeijnte is geaffixeert geworden.

(47) Zie Stadsarchief, Brugge, Oud Archief, reeksnr. 122, Plakkaten, reg. 46, nr. 80.

(48) Deze proclamatie werd niet teruggevonde; zie ook Stadsarchief, Brugge, Oud Archief, reeksnr. 122, Plakkaten, reg. 46, nr. 85.

(6 november 1798)

Op den 6 november 's morgens met het aenbreken van den dag was eenider in de grootste verslaegentheijd op het vernemen dat, dat het appel van de sententie van de berugte bende moorders van Salembier door eenen buijtengewonen courier desen morgen aengebragt was en nog heden ging geexecuteert worden. Seffens saeg men het schavot op de Mart nevens den vrijheijdsboom planten en om 11 uren wierden op 't zelve gebragt, gekleet in 't root, twee dieven, om het begaen van dieften met braeke, den eenen voor 15 jaeren en den anderen voor 6 jaeren in d'ijzers gecondemneert zijnde. Daernaer wierden de vier resteerende van de bende, hiervooren vermelt, ook gekleet in 't root, op het schavot gebragt. Daernaer wiert zeffens de gulotinne nevens het schavot voor den vrijheijdtsboom geplant en eijndelijk is de aerde van 21 beruchte schelmen op de volgende maniere gesuijvert geworden en de bende bekent onder den naem van bende van Salembier, hebben alle gekleet in 't root, bestaende in een root overstropsel, hunne langverdiende straf ontfangen. Fancois-Marie Salembier wiert voorop alleen in eene kar vanuijt de vangenis en de 20 andere allegaeder op eenen waegen agter hem aengebragt. Om 4 uren en 12 minuten begon de guillotinne te wercken en 7 minuten naer 4 uren en half was het gansche werk voltrokken. Idereen stont verbaest over de onbevreestheijd waermede die schelmen het schavot opliepen en hun hooft onder het doodelijk mes leijden en jammer was het dat zooveel moedt in 't hert van ontaerde schelmen geplaest was. Salembier trad den eersten zijne kar af, ging met eenen koelen moedt het schavot op en groete de omstaenders, hij sprak eenige woorden, dog die weijnig gehoort wierden, dewijl zijne maets die hem haetten, zijne stem door een woedend geroep bedekten. Men liet het mes neder, maer den slag mislukte ter oorsaek zijn hemd niet verre genoeg afgetrokken was, dus dat het maer met den tweeden slag gevallen is. Toen zijn lichaem losgemakt wiert, braek de plank waerop de misdaedigen gebonden worden, maer dit verhinderde de executie der andere niet, terwijl die schelmen zonder gebonden te zijn, hun lichaem alleen op doodtsblok geleijt wordende, hun hooft onder het mes bragten en dat meer te verwonderen is hun haesten en als [stieren streeden ???], om eerst hun hooft onder het moordmes te buijgen. - fol. 68 - Als er nu aldus tot 20 schelmen, zonder verder ongemakken en met den eersten slag onder het moordmes der gulitotinne hunne moordaedige schelmstukken met de doodt betaelt hadden, moest alleen den lesten door de twee scherpregters op het schavot gedraegen worden vanuijt het stroij in welke hij op den waegen lag, want 's morgens hadde desen schelm zig eene wonde toegebragt, met zijn hooft tegen de tralien van zijn kot te slaen, voorgehadt hebbende zig zelven aldus het leven te benemen en waerdoor hij zeer verswakt was, niettegenstaende van welke hij op den blok gebragt zijnde, zijn hooft gelijk degone van zijne medemaets onder het moordtmes der guilliotinne gevallen is. Naer de soo schrikkelijcke executie, zijn de ses schelmen die tot de ijzers veroordeelt zijn en de straffe des doodts van hunne medepligtige hebben moeten aensien, door de scherpregters van het schavot afgelaeten en naer de vangenis geleijt geworden. Om dese executie te zien waeren er veele vremdelingen aengekomen en zoo zulks alom vroegtijdiger hadt konnen geweten worden, zoude voorseker de stadt van alle kanten van volk opgepropt geweest hebben. Want niemant tenzij degone die dit truertonneel in persoons hebben gesien, zullen voor het toekomende konnen gelooven dat eene bende als van Godt verlaeten zoo stoutmoedig het doodtvonnis hebben konnen ondergaen en met vier ... vijf tegelijk op het schavot liepen om eerst hun doodtvonnis te ondergaen, eenen zelfs zoo stout zijnde van rond het schavot te wandelen en in den sak ofte bus te zien waer de afgeschedene hoofden in vielen, zoodat men hun aensaeg alsof zij van Godt verlaeten waeren.

(7 november 1798)

Des anderdaegs den 7 november, vernam men dat maer laet in den nagt de 21 doode lichaemen en hunne hoofden maer het generaele kerkhof buijten de St.-Catharinepoorte vervoert waeren en heden is uijtgegeven, versaemeling sub N. te zien, sententie uijtgesproken door den crimineelen regtsbank van het departement der Leije jegens Francois-Marie Salembier en zijne medepligtige, etc. 486 gaset van septidi 17 brumaire 7ste jaer.

(9 november 1798)

Op den 9 november is bij hallegebode van 't stadthuijs afgelesen eenen brief van den devisionsgenerael Coland, opperbevelhebber der 9 departementen, aen de generaelen bevelhebbers der departementen van de Leije en de Schelde, gedagteekent uijt zijn hooftkwartier te Brussel den 11 brumaire, waerbij hij de beijde departementen der Leije en der Schelde in staet van belegeringe stelt. Daerbij was eenen brief van den generael Bonnard uijt zijn hooftkwartier te Brugge, waerbij hij haer den eerstgemelden oversend. Daerop volgde een besluijt der centraele administratie aen alle de municipaliteijten en commissarissen bij dezelve, waerin zij tot verklaering van den staet van belegering den X artikel van den eersten tijtel der wet van de maendt julius 1791 aenhaelt, luijdende als volgt: in de krijgsplaetsen en militaire posten, wanneer die plaetsen en posten in staet van belegering zullen wesen, moet alle het gesag waermede de civile amptenaers tot onderhoud der inwendige ruste en policie, door de constitutie bekleet zijn, overgelaeten worden aen den militairen bevelhebber, die hetzelve alleen en onder zijn personele verantwoordelijkheijd zal oeffenen⁽⁴⁹⁾. Voorts las men een order waerbij verklaert wordt dat den artikel die gebied van naer de retraite met licht te gaen, gestelt is op den 10 uren 's avons en dat de pasporten moeten geviseert zijn door den commandant die zijne zitting houd van 's morgens ten 9 tot den 10 uren en 's naermiddags van 2 tot 3 uren, zullende hiertoe in zijne woonste bij de Molenbrugge door degene noodig hebbende hunne pasporten te viseeren moeten geadresseert worden.

(49) Zie Stadsarchief, Brugge, Oud Archief, reeksnr. 122, Plakkaten, reg. 46, nr. 85.

(10 november 1798)

Op den 10 november zijn 's morgens om 7 uren de 1500 mannen volontaire borgers van Rijssel van de nationale garde die hier over vijftien daegen aengekomen waeren tot het stutten der troubels zoo er zouden voorgevallen hebben, langs Rousselaere naer Rijssel vertrokken, waerover men hier zeer tevreden is, omdat dezelve al dien tijdt bij de burgers twee en twee gelogeert hadden van eenider bijnaer geheel in den kost gehouden geweest zijnde. 487 gaset van primidi den 21 brumaire, 7ste jaer.

(13 november 1798)

- fol. 69 - Op den 13 november heeft men uijt Oostende het volgende bericht vernomen: den 18 brumaire is het lang gewenscht tribunal van commercie voor het departement der Leije pligtiglijk ingestelt geworden. Ten drij uren naermiddag heeft het spelen van den beijaerd des zelfs instellinge aengekondigt, waernaer de municipale administrateurs, den commissaris van de uijtwerkende magt, de commissarissen van policie met de vliegende nationaele vaendels, benevens den president en regters van het nieuw tribunal van commercie en menigvuldige omstaenders van alle geslagten, gegaen zijn naer het oratorie alwaer naerdat de municipale administrateurs hunne plaetse genomen hadden, het proces verbael der kiesinge afgelesen is en waernaer door den commissaris van de uijtwerkende magt den burger Telat een alderschoonste redenvoeringe gedaen zijnde, betrekkelijk tot des zelfs instellinge, nuttigheijd en het te houden gedrag der regters, zijn de municipale administrateurs uijt hunne plaetse gegaen en hebben dezelve aen den president en regters overgegeven waernaer zij eijndeling met d'onderteekening van het proces den president en regters gecomplimenteert hebben en aldus in gewonelijcke forme onder het geduerig spelen van den beijaerd naer hunne gewonelijcke sitting wedergekeert zijn. Naerdat het tribunal ingestelt was, hebben de regters voor hun eerste werk begonst voort te procedeeren tot het kiesen van hunnen greffier, welke plaetse eijndelinge toevertrouwt is aen den burger Jean Baptiste Hubert Serruijs, afgaenden vrederegter der eerste sectie. De members van het tribunal zijn de burgers: president: Henrij Fredericq Belleroche, regters: Jaques Serruijs, Jean Degruijter, vader Louis Deville, Ignace Dekooninck, greffier: Jean Baptiste Hubert Serruijs, suppleanten: Jan Belpaire, Matheus Ocket, Jean Conneij vader, Matheus Brisse.

Heden is bij orders van de centraele administratie bij hallegebode van 't stadthuijs afgekondigt eene wet over de middels om de inwendige policie der communen te onderhouden en over de misdrijven waervoor de communen, binnen dewelke zij zullen bedreven zijn, zelve zullen verantwoordelijk wesen.

(14 november 1798)

Op den 14 november is op een schavot op den Burg geplaest van 9 uren 's morgens tot 3 uren naermiddg, gekleet in 't root, door den scherpregter aen eene staeke gebonden met een placaet boven zijn hooft voor het volk tentoongestelt, Petrus Papegaeij, soon van Joannes Batiste, oudt 19 jaeren, metsenaersdiender van stijle, geboortig ende lest gewoont hebbende tot Beveren, door den crimineelen regtsbank overtuijgt zijnde van op dezelve commune van Beveren op eenen persoon eenen mansslag begaen te hebben, waerom hij door den zelven t'eijnden de executie tot de straffe van 20 jaeren in d'ijzers veroordeelt is geworden, welke hem t'eijnden de executie aengeslaegen wierden.

(15 november 1798)

Op den 15 november is bij hallegebode van 't stadthuijs bij orders van de centraele administratie tot vergenoegen van eenider afgekondigt dat den staet van belegering voor het departement der Leije geeijndigt is, waeruijt men voorsiet dat de ongeluckige ontstaene inlandtsche revouten, die niet als meerder ongelucken veroorsakt hebben, ook zijn geeijndigt geworden.

Heden is in het tribunael crimineel het proces geeijndigt van Allardin zijne vrouw en andere verdagte medepligtige van over meer als een jaer aengehouden, als hiervooren fol. te zien, verdagt van valsche munten gefrabriqueert en uijtgegeven te hebben, welke nogtans alle onpligtig verklaert en in vrijheijd zijn gestelt geworden.

Laet in desen avond zijn hier in Brugge meer dan dertig geestelijcke persoonen uijt Vuerne en daer omstreeks in egtenisse gebragt. De oorsaek van hunne arrestatie is ons nog ongekent, men zegt dat er nog meer verwagt worden. 488 gaset van quintidi den 25 brumaire 7ste jaer.

(16 november 1798)

- fol. 70 - Op den 16 november heeft men voorseker vernomen dat het proces van Allardin Graveur nog niet teenemael ten zijnen laste geeijndigt is, gelijk men gister in 't algemeen hadde geseijt. Desen is tot naedere orders andermael in vangenis gecoloqueert geworden omdat den commissaris van d'uijtwerkende magt van het tribunal crimineel, tegens het teenemael vrijspreken van de opgeleijde faiten geprotesteert heeft en hierom de geheele copije van het proces heeft toegesonden naer het tribunal van cassatie tot Parijs om aldaer nader oversien te worden.

Desen avond zijn wederom in verscheijde fouturen vanuijt West-Vlaenderen 17 priesters opgebragt en tot naeder orders in egte van vangenis in bewaerenis gestelt geworden.

(18 november 1798)

Op den 18 november verneemt men dat sedert twee daegen in de Gensche vaert tusschen Gend en Altere een groot ongeluk is voorgevallen. Het schip van Sr. Degriek aldaer gelaeden liggende met bram om naer Braband op te vaeren, is bij ongelucke en door welken toeval weet men niet, in brand geraekt en op den tijdt van minder dat twee (uren), teenemael gelijk de laedinge bram den roof der vlammen geworden, zonder dat dit schip niettegenstaende alle devoiren is konnen geblust worden. 489 gaset van octidi den 28 brumaire 7ste jaer.

(19 november 1798)

Op den 19 november zijnde maendag nonidi den 29 brumaire ende martdag, waeren de poorten deser stadt tot naer den agt uren gesloten, zoodat de landtslieden die met hunne waeren ter mart kwaemen maer zeer laet konden aenkomen. D'oorsaeke van welke men als door eenen blixemslag getroffen wiert, op het vernemen dat men desen morgen eene menigte geestelijcke persoonen van alle staeten en ouderdom met gewelt uijt hunne huijsen en woonsten met gewaepende militaire wagt heeft opgelicht en bij veele andere vrugteloose huijszoekingen gedaen heeft. De verwonderinge en den schrik van eenider wiert in den morgen nog veel vermeerdert, dusdaenig dat menige als met de doodt bevangen waeren op 't vernemen dat er bevelen gegeven zijn om alle de onbeeedigde priesters van wat slag of conditie zij zijn mogen aen te vatten en dat het getal der zelve in het departement der Leije tot boven de agthondert beloopt. De aengevatte priesters deser stadt, heden opgelicht, bestaet in ontrent 40 persoonen die alle in de gevangenissen van de voorige Cellebroeders en Magdaleene zijn beweegt geworden. 't Is bijnaer onbeschrijvelijk hoe groot de angst en vreese van eenider op dit schrikkelijk vooruijtsicht op heden geweest heeft en op het zien van het naderen van den schrikkelijcken oogenblijk dat men van allen geestelijcken troost zal berooft zijn. Welke het gepeijs alleen het naekomelingschap zal doen zidderen en beven, ziende hoedat aldus onse Heijlige religie tot den wortel toe door het Fransche gebraet is uijtgeroeijt geworden.

(20 november 1798)

Des anderdaegs 's morgens, den 20 november, was den schrik niet minder als degone van gisteren op het vernemen dat om 5 uren van desen morgen reets een getal van 42 priesters zoo van dese stadt als van andere plaetsen aengebragt, geseten in 7 fouturen, naer de citadelle van Rijsel zijn vervoert geworden. Alle degone die den ouderdom van 60 jaeren bereijkt hebben, hier tot naeder orders opgesloten wordende.

(22 november 1798)

Op den 22 november verneemt men dat nog eenige resteerende nonnen van de Apostolinnen in de Ezelstraete, die nogtans den eedt gedaen hebben en kinders onderwijsen, zeffens hun clooster moeten verlaeten en dat alle de oude priesters van 60 jaeren daerin saemen zullen geplaest worden. 490 gaset van duodi den 2 frimaire 7ste jaer.

(24 november 1798)

- fol. 71 - Op den 24 november is bij orders van de municipale administratie bij hallegebode en trommelinge afgekondigt geworden: gesien hebbende het besluijt van de centrale administratie van den 2 deser, fixeerende op den 8 deser maendt, den dag op welken de geconscribeerde van de eerste classe deser commune zig moeten versaemelen en optrekken, overwegende dat weijnig geconscribeerde van de eerste classe zig gepresenteert hebben om hun signalement te laeten opnemen en dat de wet haer de plicht oplegt van alle de geconscribeerde te signaleren. Willende dan die leste plicht op de uijtvoering der wet van den 3 vendemiaire kwijten. Den commissaris van de uijtwerkende magt gehoort. Besluijt dat alle de geconscribeerden van de eerste classe zig zullen laeten vinden op den 7 deser maendt, in de saele van haere sittingen, ten effecte van aldaer hunne signalementen op te nemen. Besluijt voorders dat de tegenwoordige deliberatie zal gedrukt worden in de twee taelen, gepubliceert bij trommelinge en op de gewonelijcke plaetsen aengeplakt worden⁽⁵⁰⁾.

(50) Zie Stadsarchief, Brugge, Oud Archief, reeksnr. 122, Plakkaten, reg. 46, nr. 105.

(26 november 1798)

Op den 26 november is bij hallegebode van 't stadthuijs bij orders van de municipale administratie afgekondigt geworden. Burgers, een arrett, van de centraele administratie verpligt eenider van de wapenen te verklaeren die hij in besit heeft. Door het kleijn getal dat er aengebragt is, oordeelen wij dat er nog veele van wapens voorsien zijn. Wij bevelen voor de leste mael alle inwoonders deser commune van wapens voorsien zijnde, het getal en soort der zelve te komen verklaeren in het committ, van policie, binnen de drij daegen naer de publicatie deser. Volgens voorgaende arrett, is de straffe des doodts vastgestelt voor degone naer desen tijdt met wapens in hun bewind zullen bevonden worden en alle ingesetene worden indagtig gemakt dat naer dezelve strenge huijssoekingen zullen gedaen worden⁽⁵¹⁾. 491 gaset van sextidi den 6 frimaire 7ste jaer.

(51) Zie Stadsarchief, Brugge, Oud Archief, reeksnr. 122, Plakkaten, reg. 46, nr. 104.

(27 november 1798)

Op den 27 november zaeg men het schrikkelijk schouwtonneel openen, welke men sedert eenigen tijdt voorsien en gevreest heeft, van heden af, saeg men van de verscheijde buijtencantons eene menigte jonge lieden aenkomen, van de eerste classe van de militaire requisitie, veselt met gendarmen en militaire, die tot meerder overlast gelijk de jonge recruten alle met betraende oogen voor d'eerste mael bij de burgers twee en twee geleijt wierden. Om de jonkheijd in desen alderbeweenelijksten toestant moed te geven, was er voor degene van d'eerste classe van de militaire conscriptie bal gratis in het oudt hof geaffixeert en niemant daer verschijnende, heeft den bal geene plaetse gehadt.

(28 november 1798)

Op den 28 november saeg men nog eenige jonge lieden van verscheijde cantons aenkomen en als in teeken van triumphe wiert het groot vaendel op den thoren opgesteken, ook op verscheijde uren op 't carilion gespeelt wordende. In den naermiddag wiert bij orders van de centraele administratie bij hallegebode en trommelinge rond de stadt afgekondigt dat de omgeschreevene van d'eerste classe deser stadt morgen ten 7 uren in de kercke van St.-Donaes moeten vergaederen om zig verders tot het vertrek naer Parijs te verveerdigen daerbij wiert een herhaelinge van de straffen afgekondigt, waeraen de jonge burgers zig bloot stellen, met de militairen omschrijvinge te willen ontvlugten, welke gelijk nog andere hallegebode geduerende dees twee daegen gedaen, alle herten geduerende dees twee daegen met vreese bevangen heeft.

(29 november 1798)

Op den 29 november zijn 's morgens gelijk 's middags twee verdeelingen van d'eerste classe der jonge lieden onder het spelen van 't carilion en grooten toeloop van volk vanuijt St.-Donaeskercke waer eenige tonnen bier geleijt waeren, met een escadron peerdevolk naer Parijs vertrokken. In den naermiddag saeg men met den grootsten schrik langs alle zijden der stadt patrouillien door welke verselt met degone der wet huijssoekingen gedaen en alle de jongelingen die zij konden vinden opgebragt en gecoloqueert wierden. 492 gaset van nonidi 9 frimaire 7ste jaer.

(30 november 1798)

- fol. 72 - Op den 30 november heeft men 's morgens vernomen dat er geduerende den gepasseerden nagt in menige huijsen deser stadt huijssoekingen gedaen zijn tot het ontdekken van de jonge lieden van d'eerste classe der requisitie en dat er met degone gisterennaermiddag opgelicht, ontrent 40 ... 50 persoonen zijn aengehouden geworden die alle in het gevang onder de verwesen H. Bloedtcapelle gesteken waeren. Dese zijn desen morgen om 9 uren vergeleijt in de St.-Donaeskercke met nog ontrent 200 jonge recruten van de cantons van buijten aengekomen, welke alle ten 11 uren van desen morgen naer hunne bestemming langs de Smedepoorte naer Parijs vertrokken zijn, voorop gaende het krijgsmusik en door een detachement peerdevolk gevolgt wordende, door welke laeste zij langs den weg zullen verselt worden. Geduerende desen dag heeft men wederom van verscheijde buijtencantons een merkelijk getal jonge recruten zien aenkomen die alle twee en twee bij de borgers zijn beleijt geworden. Aldus ziet men, met betraende oogen, de bloem der vaderlandsche jeugt, d'eene voor en d'andere naer, met force en gewelt van ons afgesondert worden om het haetelijk Fransch soldaetenleven te gaen beleven, niettegenstaende alle de droefheden die door ouders, vrienden en bekende daerover gemakt worden.