Merckenweerdigste voorvallen en daegelijcksche gevallen. Brugge 1791 en 1792
(1987)–Jozef van Walleghem–
Auteursrechtelijk beschermd[Juli](2 julij 1792)- fol. 87 - Op den 2 julij verscheen in 't licht: ‘Note van al de objecten gedestrueert door de nationeele troupen en Brabanders, als er zij de stadt Kortrijk hebben verlaeten’, welke versaemeling N. kan gesien worden. Uijt dese lijste blijkt het dat het maer al te waer is dat de Fransche troupen, verselt door de wederspannige Brabanders vervoegt onder de vaendels van den ruststoorenden Bethune, in hunnen aftogt van Kortrijk grouweldaeden hebben bedreven die de nature doen sidderen en moetwillig 110 huijsen hebben in brant gestookt en door de eijgenaers hebben doen in brant steken, met zoo kostbaere effecten dat de schaede op twee millionen guldens geschat wordtGa naar eind(67).
Wat de grouweldaeden aengaet die zij zoo geduerende hun verblijf als aftogt uijt Kortrijk hebben begaen, dese zijn zoo tegen de geestelijcke als weerlijcke wetten, zoo ongehoort strafbaer en eerschendende, dat het versteenste gemoed die in 't hooren vertellen siddert en beeft en veel te wijtloopig, infaem en eerloos om hier geplaest te worden. Wat de Brabanders aengaet, die in d'handen der Oostenrijksche troupen gevallen zijn, zullen voorseker dese voor hunne wederspannigheijd tegens hunnen souvereijn het lot der doodt ondergaen, reets eenen der zelve door den kop gebrant zijnde. Nu ziet men als klaer voor oogen dat de Fransche constitutie met volle schreede tot haer eijnde nadert, voor welke vrugteloos zoo veel bloet vergoten wordt. (LIII gaset 2 julij, etc.). | |
(5 julij 1792)- fol. 88 - Op den 5 julij verneemt men met sekerheijd dat de maeren die sedert gisteren en eergisteren verbreijt waeren dat den koning, koninginne en dolphijen van Vranrijk door ongeoorlofde middelen omgebragt waeren, teenemael valsch en besijden de waerheijd zijn, ende dat integendeel de koning en zijne familie door de | |
[pagina 142]
| |
landgardes van Parijs en andere plaetsen met alle nauwkuerigheijd bewaekt worden, opdat hun geen hinder zoud aengedaen worden. Sedert dat de Fransche troupen alle de plaetsen van Vlaender die zij besit hadden hebben verlaeten is het alom zoo gerust alsof er geen oorloog zoude zijn, uijt welke veele besluijten dat er een korte weke door de tusschenkomste van verscheijde hoven van Europa een eijnde van die gewichtige gebeurtenissen waerdoor den koophandel als gestant licht zal gemakt worden. (LIV gaset van 5 julij, etc.). | |
(8 julij 1792)Op den 8 julij is in de cathedraele kercke van St.-Donaes op nieuws hemomen den biddag ingestelt als hiervooren fol. [70] en zal andermael in alle de kercken deser stadt den sondag en donderdag gecontinueert worden totdat het aen den almogenden Godt zal behaegen den olijftak van vrede over onse landtstreken over te senden, welken algemeenen biddag als ten tijde der revolutie den oorloog nog niet voleijnd zijnde, andermael op nieuws zal hernomen worden. (Op den 9 julij LV Gensche Gasette, etc.). | |
(12 julij 1792)- fol. 89 - Op den 12 julij verneemt men door egte tijdingen uijt Kortrijk dat Haere Koninglijcke Hoogheijd, Maria Christina en Z.K. hoogheijd Albert van Saxen-Tesschen, gouverneurs generaels der Nederlanden, aen de armekaemer aldaer in specie hebben toegesonden eene somme van 10000 guldens om seffens uijtgedeelt te worden aen de nootlijdende, die door de moetwillige Fransche in de laeste revoute niet alleen hun huijs, maer alle hunne goederen en muebelen door den brant hebben verloren en nu dus van alles berooft zijn. Dese zomme om de meest nootlijdende seffens te helpen zijnde, zegt men dat daernae eenider zal schaedeloos gestelt worden en dat de Fransche die wel weten alle die grouweldaeden tegens alle recht gedaen te hebben reets eene representatie hebben gedaen, waerbij sij voorstellen dat de heele schaedeloosstelling door hun zal vergoed worden. (LVI gaset 12 julij, etc.). | |
(16 julij 1792)Op den 16 julij verneemt men uijt Oostende dat aldaer een kooprijk schip uijt de Oost-Indiën aengekomen is, gelaeden met een rijcke laedinge van de gewassen van dat landt, veele begeven hun naer de stadt Oostende om de manschap van hetzelve schip te sien, welke teenemael nakt en zonder kleedinge zijn, dog op hun aenkomst van d'uijterste nootsaekelijkheijd voorsien zijn. Dezelve spreeken eene taele die van zeer weijnige kan verstaen worden en zijn zoo teer tegen de koude dat er reets verscheijde, niettegenstaende het nu zeer warm weder is, door de koude ver[k]ilt en als versteven zijn. (LVII gaset 16 julij, etc.). | |
(19 julij 1792)- fol. 90 - Op den 19 julij 's morgens om 10 uren waeren bij orders van 't gouvernement generael op 't collegie vergaedert verscheijde dekens der ambagten en neeringen deser stadt tot het geven van hun laeste resultat op d'aenstaende inhulding voor Vlaender van Z.M. den keijser ende koning Franciscus den II als graeve van Vlaenderen, zijnde alsnu op 't collegie maer gevraegt die dekens welke op de laeste vraege wegens hetzelve voorwerp als hiervooren fol. [77] verhandelt, niet hebben geconsenteert, dog alle hindernessen nu uijt den weg geruijmt zijnde, zal zoo men versekert de inaugaratie van Zijne Majesteijt den keijser ende koning met alle gewone pligtigheden tot Gend in d'eerste daegen van augusti op den theater die nu verveerdigt wordt, verricht worden. (LVIII gaset van 19 julij, etc.). | |
[pagina 143]
| |
(20 julij 1792)Op den 20 julij is bij orders van 't magistraet bij hallegebode en trommelinge bekent gemakt dat den Heere ende Wet ondervint dat niettegenstaende de voorige ordonantiën en placaeten verbiedende het swemmen zoo in de waters deser stadt als stadtsvesten, nog daegelijks tot schande en verergernisse gecontinueert wordt, verbieden andermael aen eenigelijk in de waters der stadt of stadtsvesten nakt te swemmen op pene van 6 pond parasijse voor welke contraventie, zullende die boete door d'ouders van de hier aen contrarie doende kinders moeten vergoed worden. | |
(21 julij 1792)- fol. 91 - Op den 21 julij is bij orders van 't magistraet van 't Stadthuijs afgekondigt en geaffixeert eene ordonantieGa naar eind(68), behelsende dat de Heere ende Wet naer gehoort te hebben deken en eedt van de herbergiers en degone der grootbierbrouwers, zoo sij ordoneren bij desen aen alle grootbierbrouwers voortaen hunne bieren aen het publik niet hooger uijt te leveren als tegens een pond agt schellingen courant de tonne, de borgersregten daeronder begrepen en aen de herbergiers niet hooger als tegens twee pond en elf groote, het tappersregt daeronder begrepen, op de boete van hondert guldens voor elke tonne die aen hoogeren prijs zal uijtgelevert worden. Ordoneerende dat er copije deser aen alle grootbierbrouwers geïnsinueert worden. Zijnde andermael dees ordonantie bekent gemakt, omdat eenige brouwers deser stadt op hun eijgen ze[l]f hadde bestaen hunne bieren tot vier schellingen courant op de tonne te augumenteeren, welke om alle disorders te voorkomen door 't magistraet gene redens tot den opslag moverende, op den ouden prijs is gestelt geworden. | |
(20 julij 1792)Op den 20 julij verneemt men uijt Brussel dat aldaer ongelukkig het billanderschip van capijtijn Tissart, komende van Antwerpen, tot den grondt is verbrant, gelaeden zijnde met verscheijde brantstoffen als olie, vitriool, sterk waeter en ander brandende matërien, dat den brant is veroorsakt door 't sprijngen van een flessche vitriool en zoo hevig geweest is dat het heele schip benevens de laedinge, zonder iet te konnen bergen, ongelukkig is verloren geworden. (LIX gaset van 23 julij, etc.). | |
(26 julij 1792)- fol. 92 - Op den 26 julij is van 't Stadthuijs afgekondigt en geaffixeert eene ordonantieGa naar eind(69) behelsende dat den Heere ende Wet der stadt Brugge verscheijde klagten bekomen heeft nopende de ordonantie van den 16 junij 1790, behelsende dat niemant vermag onder de neeringe der vrije cruijdeniers aenveert te worden zonder alvooren twee jaeren leertijdt bij eenen bevrijden der zelve neeringe gedaen te hebben, waerom op de verscheijde klagten hierover aen den collegie gedaen en op 't vertoog dat eenige zonder den zelven leertijdt met consent van 't gouvernement den zelven vrijdom hebben aenveert, ordoneert den Heere ende Wet, zoo sij ordoneeren mits desen dat als voor het publiceeren der ordonantie van den 16 junij 1790 eenider wederom onder de neeringe der cruijdeniers vermag vrij te worden zonder het doen van leertijdt, alleenlijk gevende tot 24 guldens courant voor d'augumentatie van 't vrijdom zooals er voorgaendelijk in gewoonte en gebr[u]ijk was en van oudts geplogen is. (LX gaset van den 26 julij, etc.). | |
(30 julij 1792)Op den 30 julij zijn gelijk gisteren bij voorgaende klinkingeGa naar eind(70) naer de stadt Gend afgevaeren drij verscheijde bargen die alle van volk opgehoopt waeren, zonder | |
[pagina 144]
| |
dese zijn menige met faturen en chaijsen ook naer de stadt Gend vertrokken tot het sien verrichten van de pligtige inaugaratie van Z.M. den keijser ende koning Franciscus den II die aldar op morgen met alle pligtigheijd zal verricht worden. (LXI gaset van den 30 julij, etc.). | |
(31 julij 1792)- fol. 93 - Op den 31 julij is binnen de stadt Gend, hoofdstadt van Vlaenderen, met alle de pligtigheden als van oudts in gebruijk geschiet de inaugaratie van Zijne Keijserlijcke en Koninglijcke Majesteijt Franciscus den II als graeve van VlaenderenGa naar eind(71), verbeelt door zijne koninglijcke hoogheijd den hertog Albert van Saxen-Tesschen, die uijt naem van Zijne Majesteijt den eedt van trouwe aen alle de gedeputeerde van Vlaenderen heeft gesworen en van welke hij ook den zelven eedt heeft afgenomen op een konstrijk vercierden theater op de Vrijdagmart opgeregt. Haere Koninglijcke Hoogheijd Maria-Christina, was geduerende de pligtigheijd geplaest in een konstrijk vercierden balcon en nauwelijks was den eedt ontloken of de locht weergalmde van vruegdegeroep en tot'er somme van 3000 guldens in goude, silvere en kopere speciën wierden voor 't volk tot buijt uijt eene venster gesmeten zonder het veroorsaeken van merckelijcke ongelucken is die vruegdefeest tot el[k]s genoegen geeijndigt en alles vorder uijtgevoert zooals den leser sien kan in mijne beschrijvinge den 31 julij 1781 in d'innuagratie van Josephus den II van hoogloffelijke memorie en verder zooals op den 2 augusti in de XXII gaset is bekent gemakt geworden. |
|