Merckenweerdigste voorvallen en daegelijcksche gevallen. Brugge 1791 en 1792
(1987)–Jozef van Walleghem–
Auteursrechtelijk beschermd[Mei](1 meij 1792)fol. 61 - Op den 1 meij was in den morgen alles gerust tot den 8 uren wanneer op 't onvoorsiens eene maere verbreijt wiert dat er k. en k. troupen toekwaemen, welke inderdaedt om 8½ uren aldus gelijk degone gisteren vertrokken in Coupure van Gend met billanderschepen aenkwaemen, bestaende in circa 400 mannen van het regiment Wurtembourg, die seffens in de casernen geïnkwartiert wierden, alle den voorraed in andere schepen medebrengende. Op desen onverwagten voorval stont elk als verbaest, mits ider meijnden dat men de k. en k. troupen voor altijdt quijt was, temeer omdat dezelve laeste, als hiervooren vermelt, bij hun vertrek alles medegenomen hadden. Om 12½ uren naemen de troupen besetting in d'hooftwagt op de Mart, waer seffens als iet nieuws duijsenden nieuwsgierige vergaederden, die door de besetting op eene beleefde wijze verspreijt wierden. Nu dezelve andermael als voorgaendelijk gedaen dezelve zeer gerust onderhoudende. Gevolgentlijk is dit alles voor ider als een raedsel wat er van heele die gewichtige saek zal gaen geworden. De maeren uijt Doornijk alhier aengekomen, bevestigen reets dat er voor Doornijk tusschen de k.k. troupen en degone der Fransche schermutselingen zijn voorgevallen en dat er van weersijden menige gedoodt en gequest zijn, andere zeggen reets dat Doornijk onder het bewint der Fransche is. Eene andere maere langs West-Vlaenderen toegekomen, bevestigt met sekerheijd dat er tot Vuerne gisteravond tusschen 3 à 4000 mannen Fransche troupen, - fol. 62 - zoo ruterije als voetvolk zijn toegekomen, dat aldaer reets verscheijde plaetsen in besit der Fransche zijn en dat er het manifest van den koning van Vranrijk is afgekondigt geworden, d'egtheijd van alle welke haest door elk zal geweten worden, uijt alle dese maeren en nog duijzende andere verbreijde, meende elk binnen Brugge nog desen avond de Fransche troupen te zullen zien, welk geklap nu met d'aenkomst der k.k. troupen van desen morgen wat vermindert | |
[pagina 131]
| |
is, zijnde ondertusschen seker dat er van dit alles iet zal geworden, temeer omdat sedert drij daegen alle de Fransche koningsgesinde aldaer en elders gevlugten met pak en sak in alle haest met fouturen wegvlugten, gelijk ook menige fijgen hierdoor de vlugt redden, uijt vreese van om hals gebragt te worden. Van alle welke merkweerdige gevolgen zooveel mij mogelijk zal wesen zal tragten een kortbondig dagverhael op te haelen, tusschen ho[o]p en vreese welken keer de saeken zullen nemen. Ondertusschen is desen dag en nagt veel geruster als gisteren afgeloopen, alle de leden der ambagten en neeringen hebben op hunne respective vergaederplaetsen vergaedert geweest, aen welke tot voorkoming van alle plondering het volgende project is(is) voorgelesen, te melden, etc. Door de meeste stem hebben de corporatien bij resolutie besloten zijnde hetzelve voor stadts ruste en veijligheijd te accepteren tot voorkoming van alle plondering, welke resolutiën door de respective dekens om 5 uren 's avons aen het geduerig vergaedert magistraet zijn overgedraegen geworden. | |
(2 meij 1792)- fol. 63 - Op den 2 meij was het als een ander leven, wegens de vier voorgaende daegen van troubel, die men geduerende dezelve alhier binnen Brugge doorsien heeft, in den nagt nogtans hadde men eenige canonschueten gehoort, die eenige nog bevreest hadden, dog in den morgen hoorde men dat het eenige medegebragte canons waeren, met de troupen gisteren toegekomen die op de veste waeren gestelt en geprobeert waeren. Van desen morgen af scheen het als een ander leven en ider begonde nieuwen moed te scheppen, met sekerheijd vernemende dat er onder alle het verbreijde hiervooren aengemelt, duisenden logens verciert waeren, ten meederen deele verbreijt door niet anders dan ruststoorders en eene geattroppeerde clicque, zoogenaemde patriotten, die hun nog maer al te veel binnen Brugge openbaerlijk durven bekent maeken, naer met zooveele gunsten en eeuwige vergeting door den overleden keijser ende koning Leopold den II, saliger gedagtenis, bejegent te zijn, welke niet anders dan naer den moment verlangen om met de Fransche eens d'overhant in onse steden hebbende, den haet die sij nog tegens het doorluchtig Huijs van Oostenrijk hebben te laeten blijken, om door dien middel andermael het heele land in ongeluckige wanorders te doen herleven. Van heden dan vervalt het heele gerugt, nog gisteren verbreijt, dat de Fransche reets in Doornijk in besettinge liggen, integendeel verneemt men door egte maeren dat de Fransche inderdaedt eenen uijtval - fol. 64 - op de distantie van eene ure van de stadt hebben gedaen, welke geduert van 2 uren 's nagts tot 9 uren 's morgens. Van den heelen uijtval van de batalie kan men nog met geen volkomen sekerheijd onderricht zijn, maer het is eventwel seker dat de Fransche teenemael door de keijserlijcke verdreven zijn, met agterlaetinge van 6 stukken canon, 8 coissons, 36 krijgsgevangene, menige fusieken, hoeden en mutsen met cocarden, etc. Verscheijde der zelve zijn gedoodt en veele gekwest en van den kant der Oostenrijckers zijn er eenige gewond, terwijl de Fransche met schande hebben moeten vlugten, hebben sij geropen ‘Sauve qui peut’ (Vlugt die kant), waermede sij verder dan tevooren tot hunne stantplaetsen zijn moeten terugkeeren. Den kolonel en eenen pastor die gekleet in een vrouwspersoonen als spion hadde gedient, zegt men door de Fransche reets opgehangen te zijn, omdat den colonel met desen zonder orders en voorbaerig de keijserlijcke heeft durven aentasten en 't welk door de keijserlijcke troupen voorsien zijnde, hebben hun met 6000 in eenen bosch en met 600 mannen in eenen anderen verborgen gehouden en dus als verhaelt op 't onvoorsiens hebben ingesloten, zonder dat dezelve de mogelijkheijd hadden van de stadt Doornijk te konnen naederen. Zijnde dese de maeren die hieraf op heden | |
[pagina 132]
| |
aldus verhaelt worden. Ondertusschen is den dag van heden en den volgenden nagt zoo gerust afgeloopen, even alsof noijt eenige troubelen van oorloog zouden op handen geweest hebben. | |
(3 meij 1792)- fol. 65 - Op den 3 meij, dag op welken voor alle de veranderingen wegens de suppressie der processiën van oudts zoo luijsterlijk het H. Bloedtfeest geviert wiert, tot groot voordeel der Bruggelingen ende nu tot op den eersten sondag van meij door onsen eerw. heer bisschop is uijtgestelt geworden, was het heden als over jaeren als eenen anderen dag, zonder dat er eenige pligtigheden, behalvens de preparatiën der foire, verricht wierden. Van nu af is alles binnen Brugge zoo gerust als of er geene troubelen op handen hadden geweest, temeer omdat men hoe langer hoe meer de duijsenden verbreijde logens onderhoort, besonder nopende d'aenkomst van 6000 mannen voetvolk en 4000 mannen ruterije tot Veurne, Fransche troupen, waer noijt geene casernen voor 1000 mannen troupen te logeren geweest hebben en waer men reets zeijde het manifest van den koning van Vranrijk van 't Stadthuijs afgekondigt en den standaert op de Mart geplant te zijn. Van heele dit valsch gerugt, alhier als verhaelt, met sekerheijd verbreijt, is het alleen waer dat er eenige Fransche troupen en oversten aldaer om hun te verlustigen en om voorraed te koopen zijn toegekomen, dat sij de klokken wegens het overlijden des keijsers in plaets van een halve ure één ure hebben laeten luijden en dat sij zonder iet te verrichten, naer door die van Vueme wel getracteert te zijn, in rust naer hunne stantplaetsgrensen wedergekeert zijn. (XXXVI gaset van 3 meij, etc.). | |
(3 meij 1792)- fol. 66 - Op den 6 meij begonde 's morgens om 6 uren het carilion op den thoren te speelen en geduerende den dag gecontinueert, wegens het H. Bloetfeest, tusschen welk gespel der wekkers ook om 6 uren het continueerende geluijt van alle de klokken herhaelt wiert, wegens het overlijden des keijsers, zoodat men van den eenen kant het truergeluijt hoorde en van den andere kant het carilion 't welk de Brugsche kerremis aenkondigde, welk gespel van 't carilion nogtans zooals men ten jaere 1780 zien kan wegens het overlijden van Maria-Theresia, saliger memorie, hadde alsdan geduerende den grooten rouw verboden geweest. Om 11 uren wiert als naer jaerelijks gebruijk de pligtige processie van 't H. Bloet omgedregen, die nu sedert eenige jaeren op bevel van onsen eerw. heer bisschop niet op den 1 sondag van meij, maer op den maendag naer den eersten zondag van meij was omgedregen geworden. Alle welke geduerige veranderingen voor de stadt Brugge niet dan schaedelijk, terwijl weijnige vremdelingen zulks niet wetende aenkomen en de stadt veel verliest sedert dat die pligtige processie als naer oude gewoonte niet meer op den 3 meij omgedregen wordtGa naar eind(50). | |
(7 meij 1792)Op den 7 meij is 's morgens om 5½ uren door de heeren der cathedraele kercke van St.-Donaes, gelijk gisteren door de joffrouwen van 't Begijnhof gedaen is, als naer oude gewoonte den ommegang gegaen en zal vervolgens geduerende de vijfthien daegen door alle de kercken gecontinueert worden.
Op heden sag men alom geaffixeert twee zeer wijtloopige placaeten. Het eerste hoofdsaekelijk behelsende eene - fol. 67 - zeer wijtloopige proclamatie van hunne koninglijcke hoogheden de gouverneurs generaels der Oostenrijksche | |
[pagina 133]
| |
Nederlanden bij forme van tegen oorloogsverklaeringe tegens de natie van Vranrijk. Dese proclamatie veel te wijtloopig zijnde om in alle deelen aen te melden, behelst dezelve hooftsaekelijk alle de wanorders die geduerende eenige jaeren het ongeluckig Vranrijk hebben verschuert, de regeringsloosheijd aengebragt, de H. Relige vernietigt, de priesters en godttoegewijde persoonen vermoort, verjaegt en verstooten en andere tot het doen van een goddeloosen eed hebben opgewekt, immers alle de onheijlige waerin dit heele koningrijk is gedompelt en onder welkers tijranique regeering zoo veele goede ingesetene sugten dat Zijne M. den koning van Hongariën en Bohemen, Franciscus den I, alle de rampen en onheijlen aen den persoon des konings en aen het ongeluckig volk van Vranrijk toegebragt, niet langer meer met onzijdigheijd kan aensien, nog volgens de weerdigheijd van zijn kroon niet langer meer kan verdraegen de schendingen op zijn grondgebied toegebragt en dus is genootsakt geworden gewelt door gewelt te keeren. Dese proclamatie eijndigt met alle waere vaderlanders op te wekken tot het behouden der rust en veijligheijd van alle plaetsen en steden, terwijl door de troupen de grensen zullen versterkt en verdedigt worden. De tweede verklaeringe behelst de schaedeloosstellinge in de proventie van VlaenderenGa naar eind(51), der roverijen en plonderingen geduerende de revolutie veroorsakt, welke in zijn geheel in de gasette van heden kan gezien worden. (XXXVII gaset 7 meij, etc.). | |
(9 meij 1792)- fol. 68 - Op den 9 meij in den morgen kwam ten huijse van d'heer PetitGa naar eind(52), silversmit op d'Eijermart, eene jonge dochter, oudt ontrent 17 jaeren, van de parochie van Houthave, te verkoopen met een goud slot op 't zelve door d'heer Pape, ook zilversmit in de Geltmunstraete, over 14 daegen verbodt gedaen zijnde, mits hetzelve t'zijnen huijze gestolen was, het slot voor hetzelve herkent zijnde, heeft d'heer Pape hieraf verslag aen 't magistraet gedaen die eenen raedt en schaedebeletters hebben gesonden ende vrouwspersoon die haere diefte reets herkent heeft, hebben naer de vangenis geleijt tusschen het geloop van een overgroote menigte volks, terwijl het meer dan een ure en half aenliep eer dat d'oorkonden beleet t'haeren prise de corps beleet waeren en elk nieuwsgierig was om haer te konnen sien. | |
(10 meij 1792)Op den 10 meij verscheen in 't licht: ‘Breve van zijn heijligheijd Pius den VI aen alle de cardinaelen, ardtsbisschoppen, bisschoppen, etc.’, sub N. te zien, uijt welke breve men klaerlijk siet den ongeluckigen staet der geestelijcken van het ongeluckig Vranrijk, hoe de getrouwgeblevene priesters door zijne heijligheijd gelaudeert ende mijsleijden, veragt en gedoemt worden en meer andere omstandigheden zooals men in dezelve breve zien kant. Tot nog toe is alles binnen Brugge zeer gerust alsof er geen oorloog tusschen de Fransche en den koning van Hongariën en Bohemen zoude zijn. Daegelijks hoort men nieuwmaeren op nieuwmaeren, nopende de beijde legers, dog dezelve dickwils of onwaer of ongegrond zijnde, zal daer niets handelen voor 't toekomende, maer alleen aenteekenen de veldtslaegen die in de Gensche Gasette, volgens de belofte van den gasettier, zullen aengemelt worden. (XXXVIII gaset 10 meij, etc.). | |
(11 meij 1792)- fol. 69 - Op den 11 meij is van 't Stadthijs afgekondigt eene ordonantieGa naar eind(53) behelsende dat het magistraet deser stadt bij depeche van den koning in date den 5 deser, zijn gelast geworden het publik te imformeeren dat er binnen den tijdt van | |
[pagina 134]
| |
twee 24 uren door alle de inwoonders deser stadt eene nauwkuerige naemlijst moet overgegeven worden van alle de Fransche die hun binnen dese stadt bevinden ofte in eenige huijsen, kamers of aubergen logeerende op pene van te vervallen in eene boete van drij guldens of andere arbitrare correctie volgens extentie van 't cas, welke naemlijst onderteekent door den ingeseten deser stadt en met den nomber van zijne woonste in de wagt der schaedebe[le]tters seffens moet overgebragt worden. Zulks wordt zoo hier als in alle de plaetsen van 't Nederland gedaen, volgens ordonantie der laeste gasette, hoe wel er hun als nu binnen Brugge weijnig Fransche bevinden, maer meest alle op 't vertrek der militaire troupen, als verhaelt, weggevlugt zijn.
Desen naermiddag wiert door eene wagt der militaire vooropgaende eenige overste, eenen trommelslag rond de meeste wijken der stadt geslaegen en in 't Vlaems afgelesen eene waerschouwinge voor alle vredelievende inwoonders, bij welke wegens de tijdtsomstandigheden versogt wordt de rust en eendragt der borgers tot voorkoming van alle wanorders, opdat ider zoo wanneer den vijand zoude naederen, alle mogelijcke devoiren zoude aenwenden om de binnenlandsche ruste te behouden, die wegens alle de omstandigheden hoogst noodig is geworden. - fol. 70 - Immers dezelve bekentmaekinge behelst in alle deelen de afkondinge van de marstiale wet en oorloogs van verklaeringe aen den koning van Hongariën door de natie van Vranrijk gedaen en eijndigt met eene bedreijginge aen alle inwoonders deser provencie welke zouden bestaen eenige troubelen te veroorsaeken of den vijand te onderstuenen, dat er gewelt door gewelt zal gekeert worden en dat de militaire gelast is vuur te geven op alle die zig als vijand met de wapenen zal vertoonen, ofte ook op die door welke tegens alle wetten oproeren, plonderingen of saemenrottingen zouden veroorsakt worden. | |
(13 meij 1792)Op den 13 meij is binnen de cathedraele kercke deser stadt begonst eenen algemeenen biddag om den segen des hemels over de wapenen van Zijne Majesteijt den koning te verwerven, zijnde van 's morgens ten 5½ uren tot naer het lof het Alderheijligste ter aenbidding geexponeert, geduerende de grootemisse de letanie van alle heijlige processiewijs gesongen wordende. Zijnde in alle missen en loven strenge gebeden ingestelt ten tijde van oorloog in gebruijk zijnde. Tot het eijnde van den oorloog zal in alle de kerken deser stadt alle sondag in eene de voormelde aenbiddinge plaetse hebben, alles ingevolgen eene herderlijcken brief van onsen eerw. heer bisschop die wegens de tijdtsomstandigheden ten desen eijnde van de predikstoelen is afgekondigt geworden. | |
(14 meij 1792)- fol. 71 - Op den 14 meij wiert naermiddag aen alle de wijkmeesters door de schaedebeletters thuijs gebragt en aen alle de hoeken der straeten geaffixeert een bericht uijt Brussel, behelsende dat de heele Fransche krijgsmagt zig tegenwoordig vereenigt tusschen Valencijn en andere plaetsen om met eenen list door gevlugte Nederlandsche uijtgewekene in het land te dringen en hetzelve met verraed te overvallen. Breeder zooals in dit bericht desen avond in de Gensche Gasette vermelt kan gesien worden, veroorsaekende die bekentmaekinge nogtans onder het volk veel gerugt, omdat hetzelve van veele op verscheijde wijsen verstaen word. (XXXIX gaset 14 meij, etc.). | |
[pagina 135]
| |
(17 meij 1792)Op den 17 meij verneemt men dat er sedert eenige daegen een grooten nomber keijzerlijcke troupen tot Rousselaere, Dixmude en ander naestgelegen plaetsen en parochiën hun ophouden, om allen inval der Fransche langs dien kant te beletten, hoewel dezelve het volk aldaer mits er geene casernen zijn tot grooten overlast dienen en alle in d'huijsen der borgers moeten logeeren, verscheijde huijsen met 20 en meer mannen beleijt zijnde. Ook verneemt men dat op de parochie van Hooglede eenen keijzerlijcken jaeger eenen anderen onder het drinken in eene herberg carelle hebbende heeft doodtgesteken en dat er alom verscheijde wanorders door de troupen versoorsakt worden. (XXXX gaset van den 17 meij, etc.). | |
(20 meij 1792)- fol. 72 - Op den 20 meij gebeurde in den naermiddag in de cathedraele kercke van St.-Donaes ten tijde van het lof eene stoute dieverije. In de H. Sacramentcapelle veel volk het lof hoorende, hadde een vrouwspersoon de stoutigheijd van de burse te snijden ofte te ontroven van eene andere vrouw, reets eenig geldt en haere zilvere dose ontweert hebbende, wiert de vrouw zulks gewaer en haere hant vasthoudende, makte zulks een groot gedruijs in de kercke, waerom de dievige uijt dezelve geleet wiert en vastgehouden zijnde tot dat de schaedebeletters geropen waeren, is die tot naer de wagt der schaedebeletters geleijt om verders naer onderhoort te zijn, naer de vangenis overgeleet te worden. | |
(21 meij 1792)Op den 21 meij wierden door de respective dekens der ambagten en neeringen alle de supposten op hunne respective vergaederplaetsen saemengeropen, aen welke vanwegens d'heeren van 't magistraet voorgelesen wiert eenen brief behelsende de te nemen besluijten nopende de aenstaende huldinge als graeve van Vlaenderen van den koning van Hongariën, Franciscus den I, welke besluijten morgen op 't collegie en tegens den 27 deser aen de Staeten van Vlaenderen moeten overgegeven worden. Door de meerderheijd van stemmen is er besloten de hulding van Zijne Maj. te agriëeren, mits dezelve tot behoudenis van alle 's landts previligiën, wetten, - fol. 73 - costumen, oude gebruijken en gewoonten, zoo geestelijcke als weijreltlijke zal gedaen worden, immers op den zelven voet, zooals de inaugaratie van wijlent Maria-Theresia en Leopoldus den II van hoogloffelijcke gedagtenissen is gedaen geworden. Elk is verwondert de inhulding van Zijne Maj. zoo haest te zullen zien gebueren, terwijl er geseijt wordt dezelve reets op den 11 junij toekomende bepaelt te zijn. (XLI gaset van den 21 meij, etc.).
(Hetzelve eenige daegen eerder ingevolgen dato van 't placaet te melden.). Op den 24 meij wiert er vanwegens de neeringe der vrije merceniers geaffixeert eene waerschouwingeGa naar eind(54) ten koste der zelve neeringe over eenige daegen van 't Stadthuijs afgekondigt bij orders van 't magistraet op de gedaene requeste door zelve neringe presenteert, hooftsaekelijk behelsende eene vernieuwinge der voorgaende ordonantiën en naementlijk van degon van het jaer 1707, waerbij alle verkoopingen of leuringen langs de straeten worden verboden te kope te draegen, waerdoor de neeringe in haere vrijdommen en de stadt in haere rechten worden tekort gedaen, aen alle beëedigde der stadt en wel naementlijk aen de respective schaedebeletters toegelaeten wordende dusdanige goederen af te nemen, met confiscatie der zelve en eene boete van 25 guldens voor degone dezelve zullen te koop gedraegen hebben uijtdruklijk verboden wordende op pene van arbitraire correctie van in 't afnemen der zelve goederen eenigen tegenstant te gebruijken door welke beëedigde van de stadt of schaedebeletters het zoude mogen wesen. (XLII gaset van den 24 meij, etc.). | |
[pagina 136]
| |
(24 meij 1792)- fol. 74 - Op den 24 meij is in den morgen alhier eene estafette aengekomen met het officieel bericht dat Haere Majesteijt de keijserinne Douarière Maria Louise, dochter van den Karel den III, koning van Spagniën en suster van den regeerenden koning van Spagniën, den 15 meij om één ure naer middag het tijdelijk met het eeuwig heeft verwisselt, in het paleijs tot Weenen in de armen van haeren doorluchtigen soon den koning van Hongariën en Bohemen, Franciscus den I, aen de gevolgen droefheijd en hertzeer over het verlies van haeren doorluchten gemael Leopoldus den II naer alle de H. Gerechten van Onse Moeder de H. Kercke ontfangen te hebben. Dese aengekomen tijdinge bedroeft grootelijks het hert van alle welpeijsende onderdaenen, temeer omdat men ons in eenen zoo korten tijdt berooft siet van eenen zoo deugsaemen keijser en keijserinne en welkers geluckige regeeringe van zoo korte deursaemheijd geweest heeft, naerdat de Nederlanden door hunne goedertierentheijd van alle rampen ontslaegen waeren. (XLII gaset dito). | |
(26 meij 1792)Op den 26 meij is van 't Stadthuijs afgekondigt en geaffixeert eene ordonantie behelsende dat den Heere ende Wet ondervonden heeft dat er binnen de stadt Brugge oproerige en valsche schriften en libellen circuleeren, voerende voor tijtel: ‘Aenwakkeringe van het volk van Vlaenderen’ en andere van dusdaenigen aerd, welke niet anders voorhebben dan het volk op te hitsen - fol. 75 - tegens het wettig opgesag van den souvereijn en het stooren der publicke ruste, welke in dees tijdtsomstandigheden van het grootste belang is om welke strengelijk te voorkomen, den Heere en Wet ordoneert aen alle degone die zulkdaenige schriften zijn toegekomen of zouden toekomen, dezelve binnen de tijdt van twee mael 24 uren aen het collegie te zullen overbrengen op pene van voor ider exemplair te vervallen in eene boete van 500 guldens, zullende gelijkkelijk het edict van den 22 november 1787 ten desen opsichte geëmaneert in alle deelen agtervolgt worden.
Heden zijn alle de klokken wegens het overlijden van Z.M. den keijzer en koning Leopoldus den II voor de leste mael drij mael daegs geluijt geworden, welke als hiervooren fol. [40] aengemelt, nu geduerende ses weken wegens dit droevig sterfgeval geluijt waeren. | |
(28 meij 1792)Op den 28 meij is bij orders van onsen eerw. heer bisschop van de predikstoelen afgelesen en geaffixeert eenen herderlijcken brief bij welke het smertig sterfgeval van Haere Majesteijt den keijserinne Douarière aen elk bekent gemakt wordt, behelsende naer een rouwklagt over haere vroegtijdige doodt, een recomandatie in de gebeden aller onderdaenen voor de rust haerer ziele, voor welke door alle priesters van 't bischdom zoo haest doenelijk eene misse moet gelesen worden en door alle de religeusen van de cloosters van beijde geslagten het officie der overledene moet gelesen worden. (XLIII gaset van den 28 meij, etc.). | |
(31 meij 1792)- fol. 76 - Op den 31 meij is gelijk op gepasseerden maendag in de cathedraele kercke van St.-Donaes door zijne edele doorlugtigste hoogweerdigheijd Felix Guillialmus Brenart, bisschop van Brugge, erfachtig cancelier van Vlaenderen, aen de kinderen het H. Sacrament van vormsel gedestribueert, zoo aen degone van de parochiën deser stadt als aen degone van de naestgelegen buijtenparochiën. Het getal der kinderen was veel grooter als op andere jaeren in gewoonte, ter oorsaek | |
[pagina 137]
| |
dat er over veerthien daegen van de predikstoelen eene bekentmaekinge was afgekondigt, behelsende dat de kinderen van 4 jaeren en zelfs daer onder het H. Vormsel vermogten te ontfangen, waerom er menige van die oude hetzelve H. Sacrament hebben ontfangenGa naar eind(55). Zulks alsnu toegelaeten wordende uijt hoofde van de troubelen der Fransche, die nog altijdt tegemoet gesien worden, waerdoor het zoude konnen gebueren dat er in eenige jaeren geen bekwamheijd zoude konnen zijn om dit het sacrament uijt te reijken. Niettegenstaende dit alles en de spraeke selfs dat op eenen dag het Nederland langs alle zijden door de Fransche zal overvallen worden, is alles binnen Brugge bij uijtnementheijd gerust, even alsof er geene oorloog waere en alsof de troubelen die men hier tegemoed gesien heeft noijt gebuert waren. (XLIV gaset 31 meij, etc.). |
|