Merckenweerdigste voorvallen en daegelijcksche gevallen. Brugge 1791 en 1792
(1987)–Jozef van Walleghem–
Auteursrechtelijk beschermd[April](1 april 1792)- fol. 46 - Op den 1 april regende het geduerende den heelen dag van 's morgens tot 's avons eenen dikken mistigen regen, door welke de straeten bij uijtnementheijd vuijl laegen. Zulks was oorsaek dat de Palmsondagprocessie van uijt de kercke van St.-Salvators als naer gewoonte rond de stadt maer alleen rond de kercke omgedregen wiert. Zoo men hiervooren fol. [59 (1791)] aengemelt vint, heeft dese processie over jaer door het graf en eenige verbeeldingen der passie ons Heeren verselt geweest, alle welke alsnu teenemael onderbleven is en die processie alleen is verselt geweest door het Alderheijligste en het beelt van O.L.V. van de Seven Weën en op den voet zooals dezelve sedert de suppressie der Palmsondagprocessie is omgedraegen geweest, die ook zoo het beter weder zoude geweest hebben op geen anderen voet langs den gewonen toer zoude omgedraegen geweest hebben. Hiermede vervalt in alle deelen het gerugt dat sedert eenige jaeren genoegsaem | |
[pagina 124]
| |
verspreijt is, dat nog oijt die wijtvermaerde processie op den ouden voet als voor de suppressie geplogen zal omgedregen worden. | |
(2 april 1792)Op den 2 april 's middaegs om 3½ uren begonden alle de klokken der cathedraele kercke van St.-Donaes en van d'andere collegiale en parochiale kercken deser stadt tot den 4 uren te luijden, wanneer in de cathedraele door onsen eerw. heer bisschop met alle bedenkelijcke solemniteijt en luijster de zielvigiliën begonst wierden voor de ruste der ziele van Leopoldus den II, apostolijcken roomsch keijser ende koning van glorieuser gedagtenisse, tot smert van alle welpeijsende onderdan(d)en in zijn paleijs tot Weenen op den 1 maerte overleden, zoo als hier - fol. 47 - breder vermelt is. Welcke vigiliën om 6½ uren geeijndigt zijnde, is het geluijt der klokken tot seven uren herhaelt geworden. (XXVII gaset van den 2 april, etc.). | |
(3 april 1792)Op den 3 april 's morgens om 6 tot 6½ uren wiert het luijden der klokken als hiervooren aengemelt herhaelt, gelijk ook van 9½ tot 10 uren, waer den pligtigen lijkdienst voor de ruste der ziele van Zijne Majesteijt den keijser ende koning door onsen eerweerdigsten heer bisschop begonst wiert, ten bijwesen in den choor van Z.E. den generael [de Bielen] alhier nog woonachtig, den etat-major onser besettinge van Kinskij, de agtbaere heeren der magistraeten alle in den grooten rouw, gelijk ook hun gelijk gisteren in de vigiliën in de kercke lieten vinden alle de edellieden en dames deser stadt en alle de bediende der collegiën en andere beampte, ook alle in den grooten rouw, gelijk hun ook in de kercke bevonden alle de soldaeten onser besettinge en de kinderen onser militaire krijgsschool en een oneijndig getal andere persoonen van alle geslagten, zoodat de kerck gedurende de goddelijcke diensten vol menschen was, 40 dagen aflaet door onsen eerw. heer bisschop vergunt zijnde bij d'instelling der gebeden voor de rust der ziele van Z.M., voor alle degone den pligtigen lijkdienst zouden bijwoonen. Het evangelie afgesongen zijnde, is er in een gestoelte in den rouwe bekleet, staende besijden den hoogen autaer, door den eerw. heer De Pauw, deken der cathedraele, uijtgegalmt een zielroerende lijkoratie in 't Latijn, in welke den zelven heer, heelen den roemrugten en korten regeeringsloop van Z.M. benevens zijne ongeluckige doodt afmaelde, - fol. 48 - 't eijnden dese oratie die ontrent een halve ure geduerde, begonst de pligtige offerande naer welke de misse tot het eijnde voltrokken wiert, ontrent één uren zijnde, eer dezelve geeijndigt was. Om 12 tot 12½ uren en 's avons om 6 tot 6½ uren wiert het geluijt der klokken hernomen, zullende zulks nu wegens de Goede Week in aenstaende Paesschen onderblijven tot op den 16 deser, wanneer in alle kercken van 't Nederland de lijkdiensten voor de rust der ziel van Z.M. zullen hernomen worden en wanneer ook alle de klokken geduerende ses weken drij mael daegs zullen geluijt worden. Wat nu aengaet den pragt en luijster op welke den choor der cathedraele opgepronkt was, is bijnae onbeschrijfvelijk om zulks in alle deelen af te maelen, van welke alleen eenen schets zal aenkondigen uijt welke men de heele vercieringen wegens dit onverwagt en smertig sterfgeval zal konnen besluijten. In 't midden van den choor was gestelt een catafalque trapwijs meer dan 30 voeten hoog, op 't opperste lag de goude keijzerlijcke kroon en septer, heel dezelve was in 't swart laeken bekleet en behalvens menige andere vercieren die dezelve vercierden, stonden rond dezelve 88 zilveren candelaers aen de kerssen van welke gelijk ook op den autaer, die koninglijk opgepronkt was, vastgehegt waeren de waepens van Z.M. voor en agter de catafalque het groot k. en k. waepen gestelt staende die in den choor zullen | |
[pagina 125]
| |
gehangen worden, voorts was den heelen choor, de gestoelten bataviën en den autaer konstig met swart laegen bekleet, op welke menige waepens van Z.M. gehangen waeren. Uijt dese kan men afmeten dat den heelen choor koninglijk verciert was, die heden van ontelbaere persoonen van in den vroegen morgen met verwondering beschouwt wiert. | |
(4 april 1792)- fol. 49 - Op den 4 april wierden 's morgens vanuijt de vangenis, onder een grooten toeloop van volk, naer 't collegie overgeleet om gehoort te worden twee borgers deser stadt die geduerende den nagt benevens eenige andere van hun bedde waeren afgehaelt ter oorsaek dat dezelve den voorgaenden nagt hadden bestaen de volgende moetwilligheijd te bedrijven. Ontrent den 12 uren van den nagt was eenen heer raedt met twee schaedebeletters gekomen in eene herberg, die voor geen eerlijcke plaets gehouden wordt, beneden de Vlamingbrugge, waer sij vonden sitten drinken 14 persoonen zoo getrouwde als ongetrouwde deser stadt, den heer raedt versogt hun van te retireeren of dat hij hun zoude moeten volgens de ordonantiën boeten, maer dese door den drank beschonken zijnde, wilden naer niets luijsteren, tot zoo verre dat sij nog meer drank deden brengen. De schaedebeletters eenige deser willende vastnemen, zijn zij met alle op hun lijf gevallen en hebben hun menige slaegen en stooten toegebragt, zoodaenig dat eene zilvere -kraege van eene der schaedebeletters in stukken gebroken is en zij hun bovendien verdreegden naer het water te sleepen, welke dese hunne moetwilligheijd of met swaere geit- of lijfstraffe door den rechter zal gestraft worden. | |
(5 april 1792)Op den 5 april zijnde Wittendonderdag, is het geluijt der klokken dat nog gisteren gecontinueert was wegens het overlijden van Z.M. den keijser en koning teenemael opgehouden, zullende hetzelve maer agter Paesschen vervolgt worden.
Heden naermiddag is vanuijt de kercke van Jerusalem de processie met het H. Cruijs omgedregen, zonder dat het graf of andere verbeeldingen dezelve hebben verselt en alleen maer op den voet als er sedert de suppressie der processiën geplogen was. (XXVIII gaset van 5 april, etc.). | |
(9 april 1792)- fol. 50 - Op den 9 april zijn mij ter hand gekomen het tweede en derde der boekdeelen van het wonderbaer en rugtbaer leven van den ex-pater Auxilius van Moorslede alias Pieter Francis Dominiq Vervisch, etc., welke gelijk het eerste deel, als fol. [139 (1791)] te zien, met het hantteeken van den schrijver zijn onderteekent, welken voor Godt en den keijser, als in dezelve te zien is, zoo veel heeft onderstaen en waerin men zoo veele waerheden geduerende de revolutie voorgevallen aen den dag gebragt ziet, welke tot nog toe een geheijm waeren, welcke versaemeling N. onder de stukken N. konnen gesien worden. Niettegenstaende die boekdeelen, als hiervooren fol. [38] aengemelt, bij de boekdrukkers deser stadt zijn afgehaelt worden dezelve nu in andere steden gedrukt, genoegsaem uijtge[ge]ven, zelfs zegt men dat er diesaengaende een swaer proces geresen is tusschen de exploteurs en de boekdrukkers die hunne schaede willen vergoet hebben, mits die boeken door 't gouvernement toegelaeten waeren te drukken, etc. (XXIX gaset 9 april, etc.). | |
[pagina 126]
| |
den eed in 't collegie afgeleijt om van nu af hunne nieuwe bedieningen waer te nemen. Op den verscheijde wijken nogtans zijn de voorgaende wijkmeesters of substituten in hunne bediening gebleven, als onder ander is in onse wijk zijnde de 21ste van St.-Jacobs sesdendeel d'heer Augustinus wijkmeester geblevenGa naar eind(36), zijn in plaets van d'heer De LaeterGa naar eind(37) d'heer Frans van HaekeGa naar eind(38) als substitut verkosen geworden. (XXX gaset van 12 april, etc.). | |
(14 april 1792)- fol. 51 - Op den 14 april was alhier binnen Brugge aengekomen den heer raed fiscalGa naar eind(39) vanwegens Zijne M. den koning tot het nemen inspectie van de volgende en andere beruchte saeken. Eenen pater in 't clooster der eerw. paters Carmeliten, geduerende den nagt op zijne celle gesongen hebbende waerdoor hij de andere paters in hunne nagtrust stoorde, zijn eenige daerop uijtgekomen en hebben hem zulks willen doen staeken waemae hij niet willende luijsteren, zijn zij van woorden tot dadelijkheden gekomen en hebben onder malkaer zoodaenig beginnen te vechten dat zij onder verscheijde andere toegebragte wonden een gedeelte van d'oore van desen pater hebben afgeslaegen, hem dus op zijne celle zonder verder hulpe toe te brengen hebbende laeten liggen, nog hem zelfs den noodigen voetsel niet hebben willen toebrengen. Des anderdaegs eenige persoonen vraegende om den gemelden pater te spreeken is den zelven door de paters gelochent zeggende dat hij niet thuijs was, dog eenen om te bichten regt naer de celle van den gekwesten gegaen zijnde, heeft hem dus vinden liggen, waerop seffens den heelen handel gehoort hebbende, heeft eenen doctor ontboden die met hem seffens eene proces-verbael hebben ingevoordert en geordoneert hebben hem de noodige medecijnen en voetsel te besorgen. Den heer raedt fiscal om dese en andere gewichtige belangen hier aengekomen zijnde en om zoo verre mogelijk die saek te vereffenen. Nu verneemt men ook uijt Gend hoe de sententie van den pater Recolet die op den, ziet fol. [103 (1791)] tot Eecloo is weggevoert om redens aldaer vermelt, bij sententie crimineel vanwegens het hof - fol. 52 - voor den tijdt van 6 naereenvolgende jaeren is gecondemneert tot een soort van correctiehuijs in het stedeken FremonGa naar eind(40), zijnde zoo men verneemt die sententie die nog veel swae[r]der op hant was om uijtgesproken te worden door voorspraek in dese alleen versagt geworden. | |
(15 april 1792)Op den 15 april zijnde Beloken Paesschen is wegens het afsterven van Z.M. den keijser ende koning 's morgens om 6 tot 6½, 's middaegs om 12 tot 12½ en 's avons om 6 tot 6½ uren het geluijt van alle de klokken der stadt Brugge en alle degone 's Landts van den Vrijen hernomen welke dus daegelijks tot het eijnde der 6 weken daegelijks zal gecontinueert worden. Om 2½ tot 3 ur luijden andermael alle de klokken der stadt en 's Landts van Vrijen, behalvens degone der cathedraele wanneer om 3 uren in alle de parochiale kercken, cloosters en abdijen der stadt de zielvigilen voor de rust der ziel van Z.M. afgesongen geworden. | |
(16 april 1792)Op den 16 april 's morgens om 10½ uren luijdenden andermael alle de klokken der parochiale kercken en cloosters en abdijden deser stadt gelijk alle degone 's Landts van den Vrijen, wanneer in alle dezelve kercken zeer solemnele lijkdiensten afgesongen wierden, voor de rust der ziele van Z.M. In alle de kercken was den hoogen autaer met de beste vercieringen en swarte ornamen bekleet, in de collegiale kercken van St.-Salvators en O.L.V. waeren de autaeren met de waepens | |
[pagina 127]
| |
van Z.M. konstrijk in den rouw bekleet, besonder in degone van O.L.V. waer ook boven den autaer het groot k. en k. waepen geplaest stont, zijnde verders den heelen autaer uijtgedost op de forme als dezelve in de cathedraele geduerende den lijkdienst heeft verciert geweest, zoo nogtans dat er geen lijktomben geplaest waeren. (XXXI gaset van 16 april, etc.). | |
(19 april 1792)- fol. 53 - Op den 19 april wiert binnen dese stadt Brugge en door heel Vlaenderen verbreijt een gerugt zoo ongegront als belachelijk, terwijl volgens het seggen van sedert maendag op heden het leger van Bethune CharosGa naar eind(41) van welken reets in de 6o gasette van dese jaere mentie gemakt is, zoude binnen de stadt Brugge aengekomen hebben om dese stadt zooals alle andere plaetsen te veroveren, zeggende recht op het hertogdom van Brabant en grafschap van Vlaenderen te hebben. Niettegenstaende alle die verbreijde maeren is het alsnu binnen dese stadt zoo gerust als men oijt geweten heeft, zonder dat er eenige beweginge van troupen ofte eenige andere vooroorloogsteekenen bespuert worden, dat het gerugt binnen dese stadt Brugge nog merckelijk vermeerdert heeft, is de spoedige verplaetsinge deser daegen gebuert van den heer generael De Bielen, die naer zijn leger op den grengen afgereijst is, zijnde zijne vrouwe langs Sluijs verders in Holant afgereijst, mogelijks voor affairens of het doen van eene speelvoijage. Wat er van al dit seggen zal geworden zal haest door 't gevolg van tijdt ondervonden worden. (XXXII gaset van 19 april, etc.). | |
(21 april 1792)- fol. 54 - Op den 21 april is van 't Stadthuijs afgekondigt en bij trommelinge geanonceert eene wijtloopige ordonantieGa naar eind(42) behelsende dat den Heere ende Wet der stadt Brugge ondervinden dat niettegenstaende de voorgaende zoo majesteijts als politicque ordonantiën eenige quadwillige zig vervoorderen van openbaere pasquillen aen te plakken en uijt te stroijen allesints tegenstrijdig zoo aen de publicke taste als aen d'eere ende weerdigheijd van den prins, en uijt welke de slegtste de gevolgen zouden konnen veroorsakt worden. Zoo is 't dat den Heere ende Wet inherende de voorgaende ordonantiën beloven eene premie van hondert patacons aen den gonen de daeders ofte complotteurs zal konnen aenwijzen, zoodaenig dat sij van het fait overtuijgt worden. Zullende den naem van de aenbrengers gesecreteert worden indien sij zulks zouden begeeren. Niet zonder redens is andermael dees strenge ordonantie afgekondigt mits er daegelijks als in 't begin der revolutie pasquillen verbreet worden, gistermorgen waeren er aen veele hoeken der straeten wijtloopige geplakt en langs de straeten gestroijt, onder meer twistdrijvende redens vermeldende d'aenkomst van Bethune dat alle vaderlanders hun zouden bereijden om met den zelven te helpen strijden, etc., alle de voorste letters waeren gemakt met eene 8 en slot van dezelve was: ‘'t is grootheijd pierllala’ op welken voijs sedert eenige tijdt ook een liedeken diesaengaende verbreet was. | |
(23 april 1792)- fol. 55 - Op den 23 april is mij door de schaedebel[et]ters toegesonden, gelijk aen alle andere der stadt, een gedrukt biliette volgens den volgenden inhout, te melden, etc., uijt welke men siet wie voor wijkmeester en substitut van onse wijk zijn verkosen geworden en op welke men zegt eerstdaegs nieuwe reglementen te zullen geëmaneert worden. | |
[pagina 128]
| |
Heden is voor d'eerste mael sedert de doodt van Z.M. den keijser ende koning het tonneel in 't commediehuijs geopent, niettegenstaende d'eerste ses weken van den grooten rouw en dat het geluijt der klokken tot het eijnde deser zal gecontinueert worden, welke commediespeelen nogtans bij het overlijden van M.T. zaliger memorie voor langer tijdt verboden waeren. (XXXIII gaset 23 april, etc.). | |
(26 april 1792)Op den 26 april vemeemt dat eenen boer geduerende dees week op de parochie van Ramscapelle zig aldaer ongeluckig verhangen heeft. Desen eenigen tijdt ziek geweest hebbende en zig beter bevindende heeft tot zijne vrouw geseijt dat sij zouden gaen naer de vroegmisse, mits hij zig wel bevont, de vrouw hierop gaende en thuijs gekomen zijnde heeft haeren man verhangen gevonden in de schouwe aen den hangelGa naar eind(43), zijne voeten op den grondt rustende, den ongeluckigen zig aldus met gewelt aen eene coorde aen den hals verworgt hebbende. (XXXIV gaset 26 april, etc.). | |
(28 april 1792)- fol. 56 - Op den 28 april om 12 uren 's morgens zijn in Gebannen Vierschaere in 't Stadthuijs twee jongelingen deser stadt, oudt circa 17 à 18 jaerenGa naar eind(44), gecomdemneert den eenen voor ses en den anderen voor vier jaeren tot het generael correctiehuijs der stad Gend, om aldaer nevens de andere tugtelingen gecoloqueert te blijven. Omdieswille bij de crimineele sententie t'hunne laste in openbaere Vierschaere afgelesen, sij wettelijk zijn overtuijgt geworden, zoo bij hunne eijgen bekentenissen als andersints, van geduerende tusschen 3 à 4 jaeren merkelijcke domistique dieften te hebben begaen bij hunnen meester, d'heer Faveers, blauw en caleurdrukker deser stadtGa naar eind(45), bij welken sij als knegten waeren werkende. Hebbende hunne dieften sedert eenige jaeren bestaen in het afsnijden der stukken, zoo van neusdoeken als andere te drukken goederen, welke zonder te konnen ontdekken wie de daeders waeren lang is verholen gebleven. Zijnde dese wegens hunne jonkheijd en groote voorspraek met eene zoo kleene straffe, niet geëvenredigt aen hunne domestique dieften, ontslaegen geworden.
Sedert desen morgen bespuert men onder de k. en k. troupen groote beweginge, alle degone der stadt Oostende komen in verdeelingen zoo par bargen als schepen binnen Brugge aen, die met de troupen alhier in besetting liggende het laeste order verwagten om gesaementlijk naer Gend en verders in Brabant op te trekken, uijt welke reets groote gissingen gemakt worden. | |
(29 april 1792)- fol. 57 - Op den 29 april 's morgens om agt uren heeft eenen man en vrouw, wonende in de Laene, onder het afsingen van eene pligtige misse in de parochiale kercke van St.-Jacobs pligtiglijk hunnen jubilé geviert van den tijdt van 50 jaeren te zijn getrouwt, om welke aldaer en in de omliggende straeten in den dag veele huijzen verciert en 's avons geïllumineert waeren.
Heden is binnen Brugge niettegenstaende den sondag, alles in beweging geweest, langs alle zijden ziet men met alle spoet alle de militairen voorraed in schepen inlaeden, geene gesondert nog gereserveert, tot zelfs alle de hoegenaemde effecten, behoorende tot de bakerije in 't gesupprimeerde clooster van SareptenGa naar eind(46), langs de Lange Reije waer zooals in alle de casemen alles zoo ijdel onruijmt wordt, alsof er noijt geene militaire alhier meer moest in besetting komen. Alle het hoegenaemt | |
[pagina 129]
| |
krijgstuijg wordt gelijckelijk in billanderschepen ingelaeden en de stadt van allen oorloogsvoorraed berooft, alles dat niet kan medegevoert worden wordt in stukken geslaegen, verkogt en zelfs aen d'arme medegedeelt, blijkens dat er niet het minste mag gelaeten worden, de kinderen der krijgsschole en sieke reets vertrokken zijnde, ook is voor d'hooftwagt op de Mart het eenigste patrioticq canon, dat nog binnen Brugge berust op eenen waegen veerdig gemakt tot den optogt, zoodat korte daegen zullen gaen leeren wat er van dit alles zal geworden te meer omdat men nu seker is dat de openbaeren oorloog tusschen den koning van Hongariën en Bohemen, Franciscus den I en tusschen de natie van Vranrijk is volkomentlijk gedeclareert gewordenGa naar eind(47). | |
(30 april 1792)- fol. 58 - Op den 30 april om 5½ uren 's morgens zijn uijt d'hooftwagt op de Mart vertrokken de militaire besetting met canon vermelt welke sedert d'aenkomst der k. en k. troupen tot heden zoo luijsterlijk onderhouden was, tusschen 7 en 8 uren is onse heele besetting van het regiment Kinskij van de Coupure met billanderschepen vertrokken, gelijk ook de schepen gelaeden met alle de vivres, kruijgtuijg, munitie van oorloog ende generaelijk alles de troupen toebehoorende, om welke te zien vertrekken menige nieuwsgierige hun op de Coupure bevonden, elk het teerdere afscheijt, zoo der oversten als soldaeten tusschen de borgers bewonderende, voor den korten tijdt dat dezelve hier in besetting hebben geweest, uijt welke blijkt dat dit regement reets van veele bemint wiert.
Van daeg gelijk gisteren worden alle de comptoiren van hunne schatten ontruijmt en dezelve worden ook met schepen verders naer Brabant overgevoert. Sedert het vertrek der k. en koninglijcke troupen staen de casernen, magasijnen en hooftwagt voor elk met ongesloten deuren als open, van alles ontbloot zijnde, dezelve worden met alle vlijt teenemael gereijnigt, de glaese vensters vermakt en schoon gemakt, zonder dat men tot nog toe weet welke troupen in dezelve zullen aenkomen. Sedert het vertrek der troupen bespuert men binnen Brugge groote bewegingen, onophoudelijk is het collegie vergaedert en desen morgen zijn op hetzelve geropen de gecommitte[e]rde der - fol. 59 - drij hooftgildens benevens de heeren swaerdekens aen welke wegens het vertrek der troupen door 't magistraet in cas van nood de noodige hulpe versogt is, door dese is in den beginne eene weijgerende antwoort gegeven en refus van ten waere onder sekere bepaelingen van andermael door de gilden dienst gedaen te worden, zoo als er ten tijde van de revolutie is gedaenGa naar eind(48). Naerdat door dezelve aen 't magistraet aengetoont waeren menige ondankbaerheijden die sij voor hunnen loffelijcken dienst in plaets van dankbaerheden hadden ontfa[ng]en, hebben sij onder meer andere aen 't magistraet voorgestelt verscheijde pointen al eer wederom iemant van hun eenige dienst zal doen, onder meer andere behelsende eene vaste versekering van 't gouvernement onder welke sij voor nu en 't toekomende door hetzelve ten tijde van troubelen tot den dienst geadmitteert en gegarandeert zullen moeten worden eene schaedeloosstelling van alle hunne oude schaeden voor welke sij noijt eenig vergelt hebben genoten. Dat er door 't magistraet seffens zonder eenig vergelt de noodige waepens zullen moeten besorgt worden en alle verdere nootsaekelijkheden tot het observeren der wagten. En eijndeling dat de volontaire der gildens op alle tijden hunne feestdagen of daegen van recreatie, zijnde in hunne volle monture hunne diensten en exercitiën zullen mogen oeffenen en dat sij telkens bij het eijndigen der troubelen, door welkdaenige troupen dat er zouden mogen aenkomen, met vliegende vaendels en slaende trommels van hunne posten - fol. 60 - zullen | |
[pagina 130]
| |
moeten afgelost worden. Dit alles en nog meer andere voorwerpen zijn aen de gildens door 't magistraet toegestaen, met belofte van dezelve seffens ter agreatie van 't gouvernement toe te senden. Hierop hebben ook de generaele dekens hunnen dienst, in cas dat er eenigen obstant of plondering door 't gepuepel zoud veroorsakt worden, hunnen dienst geoffereert onder conditie van daeraf op morgen verslag aen hunne supposten te doen. Ondertusschen was desen naermiddag zeer ongerustig, de gildens vergaederden alle om 6 uren en gelijk degone der schermers in d'Halle vergaedert waeren stonden honderden jongers en pluntersugtige op de plaetse van de gesloten hooftwagt en voor de poorte van d'Halle, begonnende reets te roepen ‘Vivant de patriotten, brengt de fijgen aen den hals’ en andere oproerige termen te lang om te melden, totdat sij eijndeling 's avons tusschen 9 en 10 uren tot dadelijkheden kwaemen en het huijs van d'heer GhuijseGa naar eind(49), gekent voor een vermaerde fijge en thuijs van de nieuwmaerende fijgen, tubakist, wonende het eerste huijs in de Steenstraete met een totalen ondergang bedreijgden, tot zoo verre dat sij eenige gemakte carotten hangende voor de duere gelijk ook een gemakt postaelken, verbeeldende een soldaet, met gewelt afbraeken en verbreijselden. Aen andere huijzen der fijgen klonken sij menigmael en bedreij[g]den de inwoonders zoo sij uijtkwaemen om te brengen. Door de goede police nogtans der heeren raeden en schaedebeletters, die hun niet dan schoone woorden gaeven en door eenige reets vergaederde der gildens is de menigte ontrent den 12 uren gescheijden, zonder dat er geduerende desen nagt verdere plonderingen voorgevallen zijn. (XXXV gaset van 30 april, etc.). |
|