Logo DBNL
Vaderlandsche historie. Deel 10 (1754)

Vaderlandsche historie. Deel 10

(1754)–Jan Wagenaar–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XIV.
Gezantschappen naar Frankryk, Engeland en de Duitsche Hoven.

De algemeene Staaten hadden, tegen 't uitgaan van 't Bestand, en ter gelegenheid der Boheemsche onlusten, geraaden gevonden, verscheiden' Gezantschappen af te vaardigen, om de voorige verbindtenissen met eenige Mogendheden te vernieuwen. Tot het Gezantschap naar Frankryk, werden, zo sommigen schryven, benoemd François van Aarsens, Heer van Sommelsdyk, en Gideon van Boetselaar, Heer van Langerak(b). Doch, naderhand, moet hierin verandering gekomen zyn. Immers my is, uit de egte stukken van dit gezantschap, welken ik, geschreeven, in handen gehad heb, gebleeken, dat het, door Nikolaas van der Boekhorst, Heere van Noordwyk, Adriaan Pauw, Ridder, Raad en Pensionaris van Amsterdam, Adriaan van Manmaaker, Ridder, eerste en vertoonende den Adel in Zeeland, en Adriaan Ploos, Thesaurier en gewoonlyken Raad in den Hove van Utrecht, bekleed geweest is. Zy verwierven eene Verklaaring van den Koning, gedagtekend den vierentwintigsten van Grasmaand, dat hy gezind was, het Verbond van Vriendschap, met de Staaten gemaakt, te onderhouden, en hunnen onderzaaten vryen han-

del in zyn Ryk toe te laaten: 't welk hy zig, van hunnen kant, insgelyks, beloofde.’ Voorts hadden de gezanten ook last gehad, om, met de deelgenooten in den handel op Oostindie, overeen te komen, wegens het ongelyk, welk deezen zig hielden aangedaan te zyn, door de Nederlandsche Oostindische Maatschappye, die een hunner schepen in de Indien bemagtigd hadt. Doch of hun dit gelukte, heb ik niet konnen vinden. De wederzydsche onderzaaten hadden elkanderen nog andere schade ter zee aangedaan; waarover ook klagten vielen. Eindelyk, hadden de gezanten byzonderen last van Prinse Maurits, om den Koning genoegen te geeven, wegens het gedrag van den Heere Gaspar van Vosbergen, die, door zyne Doorlugtigheid, naar Oranje gezonden was, en beschuldigd werdt, den Roomsch-Katholyken aldaar niet wel gehandeld te hebben(c). Zy keerden, spoedig, en, zo ik meen, al in Gras- of Bloeimaand, te rug. Uit eenige byzondere aantekeningen, bespeur ik, dat men, in den aanvang der handelinge, sterk geklaagd hadt, van 's Konings wege, over het doóden van Oldenbarneveld en het vasthouden van verscheiden' andere braave mannen, onaangezien 's Konings herhaalde voorspraak; ook over een schimpschrift van Aarsens, dien men niet schroomde eenen bedrieger te noemen, en gestraft wilde hebben. Doch de Gezanten hadden, hierop, niet dan goede woorden tot bescheid konnen geeven. Naar Engeland vertrokken Jonkheer Jakob van Wyngaarden, Heer van Benthuizen, Jakob Ka-

merling, Pensionaris van Delft, Albert Sonk, Albert Bruinink, Jakob Schotte en Jonkheer Fredrik van Ferwou tot Martenahuis(d). De Heeren van Randwyk en Joachimi trokken naar de Duitsche Hoven(e). Daarentegen was Jakob van Ulefeld, Rykskanselier van Deenemarke, in Lentemaand, herwaards gekomen, om, uit den naam van den Koning, zynen meester, een Verbond van Vriendschap en onderlinge bescherming te sluiten met de Vereenigde Gewesten(f). Wy hebben, te vooren(g), gezien, dat de verbindtenissen met Zweeden, de Hanze-Steden en de Duitsche Hoven, voor eenige jaaren, gemaakt, de vriendschap tusschen Deenemarke en deezen Staat niet weinig hadden doen verkoelen. Doch het aanwassend gezag van 't Huis van Oostenryk deedt Christiaan den IV. omzien naar eene nieuwe verbindtenis met de Vereenigde Gewesten. Men trof ook een Verbond,+ op den negenden van Oogstmaand, waarby, onder anderen, bedongen werdt, dat de Verdragen, met de nabuuren der Deenen, in den jaare 1613 en sedert geslooten, niet ten nadeele van Deenemarke zouden mogen uitgelegd worden. Voorts, zou men, wegens den onderstand, dien men elkanderen verschaffen zou, nader overeenkomen, in eene Byeenkomst van wederzydsche Gemagtigden, die, sedert, te Breemen, gehouden werdt. Doch men kwam hier niet volkomen overeen. Ook werdt het+ getroffen Verbond niet bekragtigd, door Ko-

ning Christiaan(h). De gezanten van Lubek en Hamburg, die in den Haage waren, deeden him best, om het bevestigen van dit Verbond te beletten. Ook maakte Amsterdam zwaarigheid in eenige uitdrukkingen, die in het zelve gevonden werden(i). Wyders, ontving men, dit jaar, in den Haage, gezanten van de Graauwbunders, van Geneve(k), en van den Keurvorst van Brandenburg, die allen, op hun verzoek, met geld ondersteund werden. Ook deedt de Koning van Poolen den Staaten wederom zyne bemiddeling aanbieden(l), die, gelyk meermaalen, beleefdelyk afgeweezen werdt(m).+ Met den Keurvorst van Brandenburg werdt, op den vierden van Zomermaand des jaars 1622, een Verbond van onderlinge Bescherming getroffen. De Staaten beloofden, by het zelve, den Keurvorst te zullen handhaaven in zyn Regt op Kleeve, Gulik en Berg: waartegen de Keurvorst een Regement van duizend knegten, in der Staaten dienst, zou onderhouden, zo lang dit Verdrag duurde, 't welk bepaald was op twintig jaaren, na dat hy in 't gerust bezit der gemelde Landen gesteld zou zyn; en nog vyfhonderd man, voor den tyd van een jaar. Voorts zou hy den Staaten een derde voldoen van de buitengewoone kosten, vereischt tot het bemagtigen van eenige Plaatsen, in de genoemde Landen(n).


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

landen