Vaderlandsche historie. Deel 9

XXI.
Prins Maurits wordt schadeloos gesteld, wegens het nadeel, welk hy, by het Bestand, stondt te lyden.

Doch na 't sluiten van 't Bestand, bleeven 'er nog twee zaaken as te doen, op welken de Franschen zeer gezet waren, het schadeloos stellen van Prinse Maurits, en het vermeerderen van zyn gezag, in de Regeeringe: en 't zal der moeite wel waardig zyn, beknoptelyk te ontvouwen, wat hierover gehandeld werdt. Wy hebben reeds, by eene andere gelegenheid, aangemerkt, dat de Prins veel nadeels stondt te lyden by het Bestand; vooral zo de wedden, welken hy, als Kapitein en Admiraal - Generaal, genoot, werden ingehouden, of merkelyk besnoeid. Zyn aandeel van de buiten en brandschattingen miste hy zekerlyk. Ook verloor hy de Steden en Heerlykheden Lingen en Meurs, die den vyand in handen gevallen waren, en, by 't Bestand, aan hem stonden te blyven. En't scheen veelen ten hoogste redelyk, dat men hem, in deeze schade, te gemoet kwame^(e). Jeannin, den Prins naauwer willende verbinden aan de belangen van Frankryk, drong 'er sterk op, uit 's Konings naam, Oldenbarneveld was 't met hem eens; doch begreep, nevens anderen, dat zulks eerst na 't sluiten van 't Bestand behoorde te geschieden, op dat men 't niet scheene te doen uit noodzaaklykheid, en om den Prins te dringen,

(e) Negotiat. de Jeann. Tom. III. p. 394, 405, 413. Tom. IV. p. 117, 163.

[p. 448]

tot bewilliging in 't Bestand, welk toch, dagt hy, zonder deeze bewilliging, wel kon geslooten worden^(f). Maar 't Bestand was zo dra niet gebragt, op eenen goeden voet van te zullen geslooten worden, of Jeannin vernieuwde zyn verzoek^(g). De Prins kreeg 'er kennis van, en bedankte 'er de Fransche gezanten voor. De Staaten beslooten, nog in Lentemaand, toen 't Bestand genoegzaam gereed was, den Prinse alle zyne wedden, beloopende tagtigduizend guldens in 't jaar, te laaten behouden, hem, daarenboven, in de plaats der brandschattingen en verbeurdverklaaringen, nog tagtigduizend guldens toestaande. In geval hy kwame te trouwen, beloofdenze hem nog vyfentwintigduizend guldens, jaarlyks; en zo hy ongehuwd kwame te overlyden, stondenze toe, dat Graaf Henrik Fredrik en deszelfs kinderen hem opvolgden. Jeanin zogt te wege te brengen, dat deeze vyfentwintigduizend guldens den Prinse, van nu af aan, werden toegelegd^(h). De Prins zag dit ook gaarne. Ook geschiedde het, sedert⁽ⁱ⁾. Maurits toonde nimmer genegenheid tot trouwen. Henrik de IV. zou niet gaarne gezien hebben, dat het geschied ware; zonder zynen raad in te neemen, en wenschte, dat hy zig liever met het Huis van Brandenburg of Hessen, dan met dat van

(f) Negotiat. de Jeannin Tom. III. p. 175.

(g) Negotiat. de Jeann Tom. III. p. 340, 375, 377, 404.

(h) Resol. Holl. 24 Maart 1609. bl. 86. Negotiat. de Jeannin Tom. IV. p. 15, 18, 19.

(i) Resol. Holl. 13 Juny 1609. bl. 165. Resol. van Confid. ten tyde van de Witt, bl. 203.

[p. 449]

Groot-Britanje verbondt^(k). Voorts, werdt de wedde van Graave Henrik Fredrik ook verhoogd, tot op dertigduizend guldens. De inkomsten van Graave Willem Lodewyk werden, insgelyks, vermeerderd, en beliepen nu omtrent vyftigduizend guldens, in 't jaar^(l). Daarenboven, bragten de Staaten en de Fransche gezanten te wege, dat de Aartshertogen den erfgenaamen van wylen den Prinse van Oranje driemaalhonderd duizend guldens eens beloofden, in vergoeding van verscheiden' inkomsten, deezen Prinse, eertyds, uit Brabant en Vlaanderen, toegelegd, toen de Hertog van Anjou de Nederlanden regeerde^(m). Waarmede men het Huis van Nassau rekende schadeloos gesteld te hebben.

(k) Negotiat. de Jeannin Tom. IV. p. 26.

(l) Negotiat. de Jeannin Tom. IV. p. 19.

(m) Negotiat. de Jeannin Tom. IV. p. 38, 58, 59, 78.