Vaderlandsche historie. Deel 9
(1753)–Jan Wagenaar–
Auteursrechtvrij
[pagina 352]
| |
Koning Henrik van wege de Aartshertogen reeds eenige opening gedaan van een Huwelyk, tusschen den Spaanschen Erfprins en eene Dogter van Frankryk, op welk paar, de Aartshertoglyke Nederlanden en het regt op de overigen vervallen zouden. Doch men telde toen nog luttel op deeze opening. Ook oordeelde Jeannin, deswege geraadpleegd, door den Koning, dat het raadzaamer was, den tweeden of derden Zoon van Frankryk met eene Dogter van Spanje te verbindenGa naar voetnoot(a). Men liet egter niet na, aan 't Fransche Hof, geduuriglyk, te spreeken, over 't eerst voorgeslaagen' Huwelyk: waartoe de Aartshertogen zig zeer begeerig toonden, en Koning Henrik zelfs, om agterdogt in de Engelschen te verwekken, niet ongenegen scheenGa naar voetnoot(b). Doch men begeerde, van den Spaanschen kant ‘dat de Koning, van nu af, arbeiden zou, om, 't zy door vrede of oorlog, de Vereenigde Gewesten onder 't gebied der Aartshertogen te brengen; hem voorhoudende, dat zulks, door den tyd, tot voordeel der aanstaande Egtgenooten, strekken moest.’ Over welken eisch, Henrik zig eenigszins beledigd hieldtGa naar voetnoot(c). Don Pedro de Toledo, in Zomermaand, in Frankryk gekomen, sloeg een dubbel Huwelyk voor, tusschen den Daufyn en de Infante van Spanje, en tus- | |
[pagina 353]
| |
schen den Spaanschen Erfprins en eene Dogter van Frankryk: mids dat de Daufyn en zyne Gemaalin erfgenaamen verklaard werden van de Aartshertogen, zo deezen, zonder kinderen, overleedenGa naar voetnoot(d). Doch hy begeerde nog al, dat de Koning, zeer in 't geheim nogtans, beloofde, dat hy de Vereenigde Gewesten, met welken, men een Bestand dagt te sluiten, na 't uitgaan van dit Bestand, zou doen wederkeeren onder de gehoorzaamheid van de Aartshertogen en derzelver erfgenaamen. En naar deezen voorslag, begonden sommigen, in Frankryk, het oor te leenenGa naar voetnoot(e). Doch de Koning hadt geenen zin in zulk eene belofte, die men hem, schriftelyk, afvorderde. Tot de Huwelyken, toonde hy zig egter genegen genoeg: doch hy wilde zig niet openlyk verklaaren, om den Staaten geene agterdogt te geeven: ook riedt Jeannin, dat men, om deeze te voorkomen, de voorwaarden van het Huwelyk tusschen den Daufyn en de Infante geheim hieldtGa naar voetnoot(f). De Huwelykshandeling werdt, eindelyk, gestremd, doordien men, van den Spaanschen kant, begeerde, dat de Koning zig, terstond en openlyk, verklaaren zou; terwyl hy eerst den uitslag des handels in den Haage wilde afwagten. Eindelyk, begreep de Koning, dat 'er, uit dee- | |
[pagina 354]
| |
ze Huwelyken, meer nadeels dan voordeels voor hem te wagten was, om den grooten argwaan, dien zy onder de nabuuren verwekken moesten, terwyl de Aartshertogen, beide nog in leeven zynde, hem vooreerst niet op het bezit hunner Landen konden doen hoopenGa naar voetnoot(g). Don Pedro bleef egter aanhouden; beloovende zelfs, dat de Plaatsen, die men, in geval van oorlog, op de Staaten veroveren zou, aan zulken, die de Koning, zo wel als de Aartshertogen, vertrouwde, te bewaaren zouden gegeven worden. Doch men zag, door den tyd, dat deeze woorden wind geweest waren, en de gantsche handeling aangelegd, om Henrik af te trekken van de Staaten, of ten minsten, om, door zyn toedoen, eenige betere voorwaarden te bedingenGa naar voetnoot(h). Don Pedro kreeg, by de Franschen, den naam van eenen bedrieger, en werdt, zo lang zyn gezantschap duurde, met den nek aangezienGa naar voetnoot(i): waaruit, evenwel, bleek, dat men niet vreemd geweest zou zyn van de Huwelyken, die hy voorsloeg, hadt menze, op goede voorwaarden, konnen sluiten. Ga naar margenoot+ Doch toen Jeannin in Frankryk was, was de Huwelykshandeling met Don Pedro maar pas begonnen. De Koning hadt den | |
[pagina 355]
| |
President, onder anderen, om over deeze Huwelyken te raadpleegen, by zig ontboodenGa naar voetnoot(l). De Advokaat Oldenbarneveld hadt het geheim der handelinge reeds te vooren ontdekt. Hy sprak 'er Jeannin over, eer hy vertrokken, en zo dra hy, in Oogstmaand, te rug gekomen was. Doch de President onderrigte hem niet verder, dan hy geraaden vondt. De Staaten verzekerde hy van 's Konings getrouwheid, omtrent zyne bondgenooten; daarby voegende, dat de ingewikkelde voorslagen van Don Pedro van de hand geweezen waren, zonder dat hy zig, over den inhoud derzelven, verder uitlietGa naar voetnoot(m). Prins Maurits, die ook groote agterdogt opgevat hadt, werdt, door de behendigheid des Presidents, eerlang, te vrede gesteldGa naar voetnoot(n). |
|