Vaderlandsche historie. Deel 9

XXIX.
De Staaten leveren hunne punten over.

De Staatschen, de punten, over welken hunne partyen begeerden te handelen, ontvangen hebbende, leverden de hunnen, daartegen, over. Zy waren agtentwintig in getal, en met duidelyke woorden voor gesteld^(g) De belangen van byzondere Persoonen, met naame die van den Huize van Nassau, en van Don Emmanuel, Zoon van Don Antonio, die, voor eenen korten tyd, den titel van Koning van Portugal gevoerd hadt, waren 'er niet onder vergeten. Men tradt, over deeze punten, wederom,⁺ in onderhandeling, en viel, terstond, in een nieuw verschil, over den Koophandel op de wederzydsche Nederlanden. De Hollanders en Zeeuwen vreesden voor verval van hunnen handel, wanneer de vaart op Antwerpen, die nu door de Staatsche Sterkten en Vlooten op de Schelde belemmerd werdt, wederom vry stondt, gelyk de Spaanschen vorderden. Men weigerde dan,⁺ in dit punt, te bewilligen. En by deeze of diergelyke gelegenheid, betuigde Richardot den Staatschen gemagtigden, met traanen in de oogen, dat zy zig, door al te styf op hun stuk te staan, zulk eene schynbaare vrede niet moesten laaten ontslippen. Voorts, gaf hy niet donkerlyk te verstaan, dat zy, op 't stuk des Koophandels, tot geen vast besluit zouden konnen komen, zonder eerst het goedvinden des Konings

(g) Zie dezelven by Meteren XXIX. Boek, ƒ. 554.

+ Verschil over den Koophandel in de Nederlanden.

+ Richardots ernst

[p. 342]

van Spanje verstaan te hebben: te gelyk vermaanende, dat men de voorwaarden der vrede toch zulks zou instellen, dat zy, door eenen Koning, die noch overwonnen noch gevangen, maar tot vrede geneigd was, konden aangenomen worden^(h).

⁺ Lentemaand en den tyd der wapenschorsinge nu ten einde loopende, vondt men, wederzyds, geraaden, dien nog voor twee maanden te verlengen⁽ⁱ⁾ De Staaten, midlerwyl, in 't stuk van den handel, zo veel willende toegeeven, als hun mogelyk ware, sloegen voor ‘dat hunnen onderzaaten vry staan zou, negen jaaren lang, na 't sluiten der Vrede, in de Indien te vaaren, uitgenomen op zulke plaatsen, die onder de heerschappy des Konings van Spanje stonden: welken zy niet, dan by nood, en met kennis der bevelhebberen, zouden mogen aandoen. Deedt iemant hier tegen; men zou de geleeden schade of 't aangedaan ongelyk alleen mogen vervolgen, daar 't geschied ware, en daar de schuldigen zig ophielden: en ondertusschen, voor 't uitgaan der negen jaaren, een nader verdrag zoeken⁺ te sluiten.’ Doch de Spaanschen verwierpen deezen voorslag, begeerende volstrektelyk, dat de vaart slegts aan eenige jaaren bepaald, en daarna afgestaan wierdt.⁺ Voorts, vorderdenze, ten opzigte van den Nederlandschen handel, dat de lasten, geduurende den oorlog, op de Koopwaaren

(h) Meteren XXIX. Boek, ƒ. 554 vers. 555.

+ Nieuwe voorslag der Staaten op de Indische vaart,

(i) Meteren XXIX. Boek, ƒ. 555.

+ die verworpen wordt.

+ Eisch der Spaauschen, ten opzigte

[p. 343]

gelegd, afgeschaft, en allenlyk de oude en geringe tollen gevorderd werden: ook,⁺ dat het Stapelregt, welk eenige Steden, als Dordrecht, van de Rynsche, en Middelburg van de Fransche wynen, zig aanmaatigden, niet gebruikt zou worden, tegen de onderzaaten van Spanje of de Aartshertogen^(k) Doch de Staatschen vertoonden hiertegen ‘dat de goederen der vreemden niet boven die der ingezetenen belast zouden worden; doch dat de voorregten der Steden blyven moesten in den zelfden staat, warin zy, voor de beroerten, geweest waren. Wyders, begeerdenze, dat hun verzekering gedaan werdt voor hunne schepen, die op Spanje vaaren zouden.’ Doch hierop werdt, wederom, niets geslooten^(l) De Spaanschen, ziende de handeling haperen,⁺ vonden geraaden, Neyen naar Spanje te zenden, om den Koning van den staat der zaaken verslag te doen, en zynen uitersten last te ontvangen. Hy beloofde, binnen veertig dagen, wederom hier te zyn^(m): doch hy hieldt zyn woord niet.

+ van den Nederlandschen handel.

(k) Negotiat. de Jeannin Tom. II. p. 201, 205.

(l) Meteren XXIX. Boek, ƒ. 555.

+ Neyen reist naar Spanje.

(m) Negotiat. de Jeannin Tom. II. p. 226. Meteren XXIX. Boek, ƒ. 555 vers.