Vaderlandsche historie. Deel 9

XXII.
Twist tusschen den Hertog en de Stad van Brunswyk.

De onlusten tusschen de Stad en den Hertog van Brunswyk waren ook, sedert eenigen tyd, begonnen. De Stad, steunende op het Hanze-Verbond, waartoe zy behoorde, hadt zig, naar 't oordeel des Hertogs, wat te halsterrig gehandhaafd, in voorregten, die zynen voorzaaten ten deele afgekogt, ten deele afgedrongen waren. De Hertog, jong van jaaren en vol hoops, om zig te herstellen, in het gezag, welk zyne voorzaaten, door vadzigheid, verlooren hadden, hadt, in 't voorleeden jaar, voorgeevende bedugt te zyn, voor Spinolas togt over den Ryn, eenig volk byeen getrokken: voorts, behendiglyk, eenige soldaaten binnen Brunswyk gezonden, en den buitensten wal ingenomen. Doch de Brunswykers, haast bespeurende, waar 't op aangelegd ware, overvielen de knegten en dreevenze naar buiten. Hierop was de belegering der Stad gevolgd, die egter, schoon ondersteund door den Koning van Deenemarke, tegen den winter, moest opgebroken worden. De Hertog zogt toen de Vereenigde Staaten aan, om eenige manschap. Ook begeerde hy, dat zy hem Graaf Ernst van Nassau, tot Veldoverste in deezen kryg, afstonden. De Staaten, in-

[p. 202]

ziende, aan den eenen kant, hoe vreemd het schynen moest, dat zy, die zelven voor hunne vryheid streeden, de vryheid van anderen zouden helpen verdrukken, en aan den anderen, hoe veel hun aan de vriendschap des Hertogs van Brunswyk en des Konings van Deenemarke gelegen ware, stonden, eenen geruimen tyd, in beraad, eer zy iet wisten te besluiten. Eindelyk, vonden zy deezen middelweg. Zy stelden Graaf Ernst op vrye voeten, hem keur geevende, om zig aan den dienst des Hertogs van Brunswyk te verbinden, of niet. Hy verkoos het eerste^(r), en begaf zig, nevens eenige Staatsche Oversten, die, op hun verzoek, voor zekerentyd, van hunnen eed onslaagen waren, naar Duitschland. In 't begin der Lente deezes jaars, werdt Brunswyk, andermaal, belegerd. Doch het doorbreeken van eenen dam, gemaakt om de Stad onder water te zetten, noodzaakte den Hertog, andermaal, het beleg te staaken. Ook moest hy, na 't byeentrekken der Hanze-troepen, den oorlog zelven laaten vaaren: welke ook, eerlang, zynen partyen te lastig viel: waarom zy beide zig, gereedelyk, onderwierpen aan 't gezag des Keizers, die hun beval, de wapenen neder te leggen, en hunne geschillen, by wege van Regte, te doen beslissen^(s).

Doch deeze Fransche en Duitsche onlus-

(r) Resol. Holl. 28 January 1606. bl. 10.

(s) Resol. Holl. 11 April 1606. bl. 113. Meteren XXVII, Boek, ƒ, 512 vers. Groth Hist. Libr. XV. p. 478.

[p. 203]

ten verhinderden de wervingen, in deeze twee gewesten, niet alleen voor de Vereenigde Staaten; maar ook voor derzelver vyanden, die, daarenboven, door byzondere redenen, belet werden, in Engeland en in Italie, volk te ligten.