Vaderlandsche historie. Deel 9

XXI.
Spinola verstrekt den Koning, op nieuws, geld en geloof.

Spinola, volgens jaarlyksche gewoonte, na 't eindigen van den veldtogt, in Louwmaand naar Spanje verreisd zynde, om penningen, tot voldoening zyner twee legeren, te vorderen, vondt 's Konings schatkist ledig tot op den bodem. En schoon hy weigerde 't bewind te behouden, zo men

[p. 199]

hem onvoorzien liete van geld; terwyl hy, aan den anderen kant, den Koning van de zege verzekerde, zo men hem betaalde; zag hy zig, eindelyk, genoodzaakt, 't verzwakt geloof des Konings te stutten, door zyne eigene middelen en die zyner vrienden^(o). Doch hoe gevaarlyk zulks voor hem geweest zy, zal ons 't gevolg deezer geschiedenisse, haast, leeren.

De Vereenigde Staaten, in 't voorleeden⁺ jaar, ondervonden hebbende, dat de last des, krygs hen boven maate gedrukt hadt, en luttel te vrede over den uitslag des jongsten veldtogts, beslooten, in dit jaar, te lande, alleenlyk verweerender wyze, te oorloogen, en hunne grenzen te beschermen^(p). Ook verhinderden de binnenlandsche kryg tegen den Hertoge van Bouillon en de onlusten in 't Hertogdom Brunswyk, tegenwoordig, de wervingen in Frankryk en in Duitschland. De Hertog van Bouillon hadt Koning⁺ Henrik, al sedert eenigen tyd, vermoeden gegeven, dat hy eenen opstand in den zin hadt, en was, ten Hove ontbooden zynde, geweeken naar Duitschland. De Keurvorst van de Palts, zyn Zwager, want beide haddenze eene Zuster van Prinse Maurits ter Vrouwe, bevlytigde zig, sedert, om hem met den Koning te verzoenen. Doch vergeefs. De Prinses Weduwe van Oranje scheen hierin beter te zullen slaagen. De Koning beloofde den Hertoge

(o) Meteren XXVII. Boek, ƒ. 511 vers. Groth Hist. Libr. XV. p. 476.

+ De Staaten besluiten verweerender wyze te oorloogen.

(p) Meteren XXVII. Boek, ƒ. 512.

+ Onlusten in Frankryk.

[p. 200]

zyne gunst, mids deeze hem zyne Stad Sedan, ten onderpand zyner trouwe, in handen stelde. Bouillon boodt aan, de Stad te willen geeven in de bescherming des Franschen Ryks, en de bezetting aan het zelve te laaten zweeren, als hy maar 't bezit der Stad behouden, mogt. Midlerwyl, stelde hy zig in slaat, om eenen oorlog uit te harden, indien men hem, onverhoeds, overvallen wilde. De Koning nam dit zo euvel, dat hy, een groot Leger op de been gebragt hebbende, in de Lente deezes jaars, naar Sedan op weg, en zig aan de Maaze nedersloeg. In dit uiterste, vondt men egter middel, om den Hertog met den Koning te bevredigen. De eerste stondt toe, dat de Koning, vier jaaren lang, eenen Bevelhebber stelde binnen Sedan: waarna de Stad te rug zou gegeven worden aan den Hertoge, op wiens voorgaand gedrag, men geen onderzoek zon mogen doen: doch droeg hy zig, na deezen, ontrouw, dan zouden de Ingezetenen van Sedan eenen anderen Prins mogen kiezen. De Hertog werdt, na 't sluiten van dit Verdrag, hersteld in de blaakende gunste des Konings, die hem, na verloop van eene maand, wederom in 't bezit stelde van 't Kasteel van Sedan. De Vereenigde Staaten verheugden zig over 't byleggen van eenen twist, die voor eenen Heer, vermaagschapt met den huize van Nassau, nadeelig zou hebben konnen uitvallen. De Aartshertogen zelven zagen 't niet ongaarne, alzo zy, niet

[p. 201]

zonder reden, bedugt waren geweest, dat de toerustingen des Konings van Frankryk, min op Bouillon, dan op hen, gemunt waren^(q).

(q) Meteren XXVII. Boek, ƒ. 514. Groth Hist. Libr. XV. p. 477.