Vaderlandsche historie. Deel 9

[p. 182]

XV.
Toebereidsels tot den volgenden veldtogt,

In deezen staat der gemoeden, rustte men zig, hier te Lande, geduurende den winter en't voorjaar, vlytiglyk toe, ten oorloge. De Koning van Frankryk zondt den Staaten eenige manschap toe, met vermaaning, dat zyn, voor den vyand, in 't veld moest tragten te zyn. De Vereenigde Gewensten waren ook tamelyk gereed met het opbrengen van penningen: 't welk, daarentegen, in de Aartshertoglyke Nederlanden, traaglyk toeging. In Duitschland en de in Engeland, werdt voor de eene en de andere partye, geworven: in Engeland, agt vendels van tweehonderd koppen ieder, voor de Staaten^(r). De Lente verliep voor een gedeelte zonder dat'er,⁺ van wederzyde, iet ondernomen wedt. De vyand smeedde, alleenlyk, twee heimelyke aanslagen, op Rynberk en op Bergen op Zoom, die beide vrugteloos uitvielen^(s). Doch in't midden van Bloeimaand, toog Prins Maurits te velde, van zins om Antwerpen, schoon zy nu van haaren voornaamsten handel ontbloot was, de Schelde te storten over 't Land om de Stad, zig meester te maaken van den Vlaamschen oevender Riviere, en de Stad, met weinig volk in te sluiten. Doch terwyl de schepen gereed gemaakt werden, om't Krygsvolk over te voeren, ontstondt'er een algemeer

(r) Resol. Holl. 7 Juny 1605. bl. 123.

+ Aanslagen op Rynberker Bergen op Zoom. Maurits onder neemt het belegvan Antwerpen, vergeefs.

(s) Meteren XXVI. Boek, ƒ. 496.

[p. 183]

gerugt, dat het Antwerpen gelden zou, 't welk in de Stad verscheidenlyk opgenomen werdt, naardat men voor de tegenwoordige Regeering ingenomen was, of naarde de voorige vryheid haakte. Straks steigerde ook de prys der eetwaaren: en sommigen maakten gereedschap, om te vlugten. Maar Spinola herstelde de verschrikte gemoeden haast, door het versterken der bezettinge, met eenige ruitery. Ook leide hy drieduizend man in het Land van Waas, Om het oog te houden op Maurits beweegingen. De Prins, ten bestemden dage, met een, volkomen Leger, opgetrokken van Bergen op Zoom, hadt Graave Ernst van Nassau gelast, te gelyk, met de Vloot en tagtig vendelen knegten, de Schelde op te zeilen naar Antwerpen, en den dyk aan den Vlaamschen oever in te neemen, Doch de Graaf, schoon gelukkiglyk geraakt voorby de vyandlyke schansen aan de Schelde, die wakker op hem vuurden, werdt, door tegenwind, gedreeven naar den Brabantschen kant der Riviere. Hy waagde, nogtans,⁺ vierhonderd man, aan de overzyde, aan land te zetten: die, door den vyand, ligtelyk, verslaagen, en ten decle gevangen genomen werden. Graaf Ernst, aan de Brabansche zyde te rug gekeerd, verwittigde Prinse Maurits van't mislukken zyner onderneeminge, die nu niet te hervatten was, zynde den vyand, alomine, te wel op zyne hoede. De toeleg op Antwerpen verdween, derhalve, in rook, en by de geweldige Krygskosten deezes Jaars werdt meer niet

+ Graaf Ernft van Nassau geslaagen.

[p. 184]

gewonnen dan het Kasteel van Wouw, welk,⁺ vyf dagen belegerd geweest zynde, aan Prinse Maurits overging. Midlerwyl, hadt Spinola eene brug gelegd over de Schelde, om, langs dezelve, de onzen, werwaards zy zig ook wenden mogten, te ligter te konnen bykomen^(t).

⁺ Maurits, zyne gedagten trekkende van Antwerpen, scheepte zyne benden over de Schelde, en sloeg zig, in 't Dorp Watervliet, by Yzendyke, neder. Spinola volgde hem, zig legerende te Boekhoute, tusschen Watervliet en Sas van Gend. In deezen slaat lagen de beide Legers, eenen geruimen tyd, te loeren op elkanderen, zonder dat 'er iets van belang voorviel. Doch Maurits benden, gelegerd in eenen wateragtigen grond, sleeten, dagelyks, door verloop en ziekten. Hy bleef zig egter ophouden in Vlaanderen^(u), tot dat de beweegingen des vyands, in Overyssel, hem derwaards riepen.

+ 't Kasteel van Wouw gewonnen.

(t) Meteren XXVI. Boek, ƒ. 499 vers. 500.

+ Legering in Vlaanderen.

(u) Meteren XXVI. Boek, ƒ. 500. XXVII. Boek, ƒ. 503.