Vaderlandsche historie. Deel 6

XXVII. Egmond schryft afzonderlyk.

De Graaf van Egmond, wien de Koning eenen vriendelyken Brief geschreeven hadt, om hem van de zyde der andere Heeren af te troonen, waartoe ook de Landvoogdes herhaalde poogingen deedt, antwoordde, op gelyken voet, als hy, met Oranje en Hoorne, te samen, gedaan hadt: duidelyk toonende, dat hy zig, nergens door, zou laaten beweegen, om de party, die hy gekoozen hadt, te verlaaten^(c).

't Misnoegen tegen Granvelle wist zig⁺ langer niet te maatigen. Men stak hem, openlyk, eene spotprint in de hand, in welke hy zelf vertoond werdt, zittende te broeijen op een deel eyeren, daar Bisschoppen uit kwamen, terwyl hem een duivel boven 't hoofd zweefde, met dit byschrift, Hic est filius meus, ipsum audite ‘Deez is myn zoon, hoort hem^(d).’ Zelfs liep 'er een gerugt, dat zeker Bourgondier, Villet genoemd, op zyn leeven ging^(e): 't welk, veelligt, zo weinig grond hadt, als een ander, ten zelfden tyde verspreid, dat Granvelle een' aanslag gesmeed hadt, om eenen der drie Heeren van kant te helpen^(f).

(c) Strada Dec. I. Libr. III. p. 143, 144.

+ Granvelle wordt vinnig beschimpt.

(d) Hooft II. Boek, bl. 42.

(e) Burgund. Libr. I. p. 54.

(f) Hopperus Livr. I. Ch. VI. p. 35.

[p. 86]

Doch zulke gerugten bewyzen, ten minsten, tot welk eene hoogte de partyschap gesteegen moet zyn, daar men elkanderen, tot diergelyke onderneemingen, bekwaam oordeele. Oranje, Egmond en Hoorne, die, door hun schryven, en door het verlaaten van den Raad van Staate, alomme, voor hoofden van hun, die zig tegen Granvelle verklaard hadden, bekend geworden waren, spaarden geene moeite, om aanhang te winnen.⁺ De Markgraaf van Bergen, de Baron van Montigni, de Graaven van Hoogstraaten en Megen, de Heer van Brederode en andere voornaame Edelen hielden hunne⁺ zyde. Men stelde een Verbondschrift op, dat getekend en plegtiglyk bezwooren werdt. De inhoud wordt nergens gemeld. Doch men houdt voor zeker, dat 'er niets in vervat was, welk met den dienst des Konings, of het belang van den Roomschen Godsdienst geloofd werdt te stryden^(g). Veele aanzienlyke Heeren weigerden 'er egter in te treeden, met naame de Hertog van Aarschot, de Graaf van Aremberg, en de Heeren van Barlaimont, Courrieres en Hachicourt: die, nevens eenige anderen, zig noch voor de eene noch voor de andere zyde verklaaren wilden. Omtrent deezen tyd, schynen de aanhangers der drie Heeren zig eerst aan het draagen van eenen bondel pylen te hebben doen kennen, in plaats van de zotskap of het Kardinaals hoofd, zo als anderen spreeken, waarmede zy hunne dienaars te vooren hadden laaten pronken. Het draagen van zulk een zigtbaar teken van party-

+ Medestanders der drie Heeren.

+ Hun Verbond.

(g) Burgund. Libr. I. p. 53.

[p. 87]

schap stelde Granvelle dagelyks bloot voor den schimp der menigte^(h): waartoe nog sloeg, dat de algemeene Staaten, in Wintermaand,⁺ beschreeven, om de jongste driejaarige Bede, voor nog drie jaaren, in te willigen⁽ⁱ⁾, tot onderhoud van 't gewoonlyk Krygsvolk⁽⁴⁾, volstrektelyk weigerden, eenig voorstel aan te hooren, daar de Kardinaal tegenwoordig zou zyn. Ook hieldt hy zig toen te Mechelen, daar hy was, zo lang op, tot dat de Staaten wederom gescheiden waren^(k). Die van Holland bewilligden egter, niet voor Hooimaand des volgenden jaars, in de gedaane Bede^(l).

(h) Hopperus Livr. I. Ch. VI. p. 35, 36.

+ De Staaten weigeren te vergaderen, daar Granvelle tegenwoordig is.

(i) Resol. Holl. 4 Decemb. 1563. bl. 40.

(4) 't Blykt, hieruit, dat men de algemeene Staaten, ten deezen tyde, nog wel op Beden; schoon tot geene andere einden, heeft willen beschryven.

(k) Viglii Vita N. LXXXII. p. 38.

(l) Resol. Holl. 12 July 1564. bl. 38.