Vaderlandsche historie. Deel 3

VIII. Hertog Willem reist naar Engeland.

Na 't sluiten deezer Vrede, begaf Hertog Willem zig naar Engeland, alwaar, zo 't schynt, nog eenige zaaken, met Koning Eduard, wien Vrouw Margareet de Regeering

[p. 291]

deezer Landen, voor den tyd van eenige jaarren, opgedraagen hadt, te vereffenen waren. Eduard zal, vermoedelyk, allen bewind over dezelven wederom aan Hertoge Willem hebben afgestaan, alzo hy hem, te vooren al, voor wettigen Graave, erkend hadt^(z). In⁺ of omtrent Oogstmaand des jaars 1357, Keerde Hertog Willem wederom herwaards^(a), en kort hier na, begon men in hem blyken van⁺ eene Krankzinnigheid te bespeuren, die allengskens toenam, en hem, tot zynen dood toe, bybleef. Hiervan heeft hy den naam van dollen Hertog gekreegen.

Sommigen hebben gemeend, dat hem deeze krankzinnigheid overgekomen was, uit wroeging, over het leed, welk hy zyner Moeder aangedaan hadt. Anderen gissen, dat men hem, in Engeland, vergif hadt ingegeven. Ook vindt men 'er, die vermoeden, dat hy niet waarlyk dol geweest; maar alleenlyk zo genoemd is, op dat men hem, met zo veel te beteren schyn, van de Regeering ontzetten, en in verzekering brengen zou konnen. Doch 't is zeker, dat hy, van zyne Tydgenooten, voor krankzinnig gehouden is^(b). Ook hadt men, te vooren al, blyken van merkelyke woestheid in hem bespeurd. Een zyner Geheimschryveren, in eene Kerke gegaan zynde, en het Sakrament des Altaars met eenige oneerbiedigheid behandeld hebbende, was, door hem, t'eenigen

(z) Acta Publ. Angl. Tom. III. P. I. p. 81, 86.

+ Keert te rug.

(a) Acta Publ. Angl. Tom. III. P. I. p. 144.

+ Wordt krankzinnig.

(b) Phil. a Leydis de Cura Reipubl. Cas. LXI. p. 209. Cas. LXX. p. 240.

[p. 292]

tyde, veroordeeld, om leevende verbrand te worden^(c). 't Eerste teken van krankzinnigheid, dat hy, na zyne terngkomst uit Engeland,⁺ gaf, was het ombrengen, met eigen' handen, van Heere Gerrit van Wateringen, zonder eenige reden. Van toen af, vertrouwde men hem de bestiering van zig zelven niet meer toe, veel min de Regeering des Lands. Hy werdt eerst in den Haage opgeslooten⁽⁷⁾, en naderhand naar Quesnoi in Henegouwen gevoerd^(d): alwaar hy, tot aan zynen dood toe, die ruim dertig jaaren na deezen tyd voorviel, opgeslooten bleef.

(c) Phil. a Leydis de Cura Reipubl. Caf. LXX. p. 238.

+ doodt Gerrit van Wateringen en wordt vastgezet.

(7) Dit moet na den twintigsten van Slagtmaand deezes jaars geschied zyn, alzo hy, op dien dag, nog een' Brief, in den Haage, gegeven heest, by welken, hy de Gifte eener Kapelrye, op den twintigsten van Hersstmaand, voor de ruste der ziele van Gerrit van Wateringen, gestigt, aan Willem van Wateringen en deszelfs nakomelingen afstaat. Zie twee Brieven, by De Riemer Beschr. van 's Gravenhage I. Deel, IV. Hoofdst. bl. 184, 186.

(d) Joann. a Leydis Libr. XXX. Cap. XVII. p. 284.