Vaderlandsche historie. Deel 2

II. Dirk de V. sterft.

Graaf Dirk de V. overleedt, niet lang hier na, op den zeventienden van Zomermaand^(v)+des jaars 1091^(w). Men heeft nog eenen⁺Giftbrief van hem, ten behoeve der Abtdye van Egmond, op den zes en twintigsten van Hooimaand des jaars 1083, te Vlaardingen, getekend. Sommigen hebben denzelven voor verdigt gehouden: doch, onzes oordeels, zonder genoegzaamen grond. Andere geloofwaardige Schryvers getuigen, dat zy den oorspronglyken Brief zelf gezien hebben^(x). Steven, Abt van Egmond, hadt Graave Dirk

(v) Leon. Monach. Brevic. p. 152.

+ 1091.

(w) Melis Stoke in Dirk V. bl. 40

+ Zyn Gistbrief ten behoeve der Egmondsche Abtdye.

(x) Heda in Volcmaro. p. 91. ibid. Not. Buchel.

[p. 197]

de Giftbrieven vertoond, weleer door Dirk, Walgers Broeder, Dirk den II., zynen Zoon, benevens derzelver Vrouwen, Geva en Hildegard: voorts door Egbert, Aartsbisschop van Trier, Zoon van Dirk den II. en door Graaf Arnoud, benevens deszelven Vrouwe Luitgard; als mede door Dirk den III., Arnouds Zoon, met zyne Gemaalin Othilde, door Sifrid, bygenaamd Sikko, tweeden Zoon van Graave Arnoud, en door Floris den I., met deszelven Gemaalinne, Geertruid, ten behoeve der Egmondsche Abtdye verleend. Graaf Dirk de V. bevestigde alle deeze Giftbrieven. Hy noemt zig, in 't hoofd van den zynen, Dirk, door Gods genade⁽²⁾, Graaf der Hollanderen. Voorts geeft hy den Abt regt, ‘om, zelf of door zynen Advokaat, Regtdagen te houden, in alle de Landen, der Abtdye toebehoorende, en verklaart, de onderhoorigen der Abtdye, door de gantsche

(2) Met deeze woorden, door Gods Genade, die, veelligt, oudtyds, Godsdienstiglyk en zedigheids halve gebruikt zyn, gaf men egter, al vroeg, te verstaan, dat men van niemant dan van den Opperheer van alles afhing. De Vorsten hebben, hierom, somtyds, hunnen Leenmannen verbooden, zig van deeze spreekwyze te bedienen. Somtyds hebbenze 't hun ook vergund, mids dat zy verklaarden, hier door, geene inbreuk te willen doen, op het regt van opperste magt, hunnen Leenheeren toekomende. Voyez Daniel Histoire de France Tom. VI. p. 190, 356. Edit. de Paris 1729. 't Schynt, dat de Hollandsche Graaven, als Leenmannen des Duitschen Ryks, zig van deeze spreekwys, in den uitgebreidsten zin, niet hebben konnen bedienen.

[p. 198]

uitgestrektheid zyns Graafschaps, tolvry’. Sommigen melden, dat Graaf Dirk het Schoutschap van Alkmaar ook aan de Abtdye van Egmond geschonken heeft^(y). Doch hier van maakt de Giftbrief geen gewag. Ook zyn 'er nog andere redenen, om 'er aan te twyfelen^(z). Onder de getuigen, die den Giftbrief bevestigd hebben, worden de Burggraaf Adalium, waarschynlyk⁽³⁾ Alewyn, Burggraaf van Leiden^(a), Dodo van Ryswyk, Thigard Blankart en verscheiden' anderen met naame genoemd^(b).

(y) M. Stoke in Dirk V. bl. 40.

(z) Zie S. Eikelenbergs Alkmaar bl. 37.

(3) In een oud Handschrift van deezen Giftbrief, weleer den Heere van Mierop, Rekenmeester van Holland, hebbende toebehoord, leest men ook geen Adalium, maar Adalvyn. Ik heb een Afschrist van dit Handschrift gezien.

(a) Vide Joann. a Leydis Libr. XV. Cap. 8.

(b) Diplom. Vide apud Dousam Fil. Annal. Libr. X. p. 487. & Miraeum Codic. Donar. Piar. Cap. LXI. p. 71. Tom. I. Oper. Dipiom.