Vaderlandsche historie. Deel 2

XXXVI. Herstelling van Dirk den V.

De Hollanders waren Graave Dirk genegen; en droegen ongaarne het juk des Utrechtschen Bisschops, die hen, door zyn Slot te Ysselmonde, onder bedwang hieldt. Men oordeelde dan, met grond, in Vlaanderen, dat het herwinnen van 't gantsche Graafschap van 't bemagtigen van dit Slot afhing. Men besloot tot het verzamelen eener bekwaame Vloote, die, wel bemand, den mond der Maaze inzeilen, en een deel volks aan land zetten zou, om het beleg der Sterkte te onderneemen: 't welk, door de Vloote, gedekt zou worden. Robert de Fries, 't zy om dat hy geen genoegzaam aantal van Schepen by der hand hadt, of om dat hy zyne onderneeming, door een aanzienlyk Bondgenootschap, te ontzaglyker wilde maaken, verzogt den Koning van Engeland, om eenige Schepen^(d).

(d) Ongenoemde Klerk, bl. 54.

[p. 187]

Willem, Hertog van Normandye, bekend by den naam van Willem den Overwinnaar, zat thans op den Engelschen Troon. Engeland was, na de invallen der Saxers^(e), in zeven Koningryken verdeeld geweest, die, in den aanvang der negende eeuwe, onder één hoofd, Koning Egbert, vereenigd werden. Ten zynen tyde, vielen de Deenen in Engeland, en maakten zig, in den aanvang der elfde eeuwe van 't gantsche Ryk meester. Doch Eduard de Belyder beklom, in 't jaar 1042, den voorouderlyken Troon weder, en liet dien, in 't jaar 1066 zonder kinderen stervende, by uitersten wil, zo men voorgaf, aan Willem, Hertog van Normandye, die terstond naar Engeland overstak, en Harald, die zig ondertusschen tot Koning hadt doen uitroepen, verslaagen hebbende, het Ryk, door de wapenen, verkreeg. Hiervan bleef hem de naam van Overwinnaar by.

Hy was, nog maar Hertog van Normandye zynde, getrouwd met Magteld, Dogter van Boudewyn den V, Graave van Vlaanderen, en Zuster van Robert de Fries^(f). En deeze namaagschap schynt hem bewoogen te hebben, om, op het verzoek zyns Zwaagers, eenige Schepen herwaards te zenden; die zig, in Vlaanderen, met Graave Roberts Vloote vereenigde. Graaf Dirk de V. zeilde toen naar de Maaze of Merwe, gelyk onze Kronyken

(e) Zie III Boek, bl. 290.

(f) Iperii Chron. S. Bertin Cap. XXXV. Part. III.

[p. 188]

spreeken^(g), brandende van begeerte, om zig, in 't bezit van 't Vaderlyk Graafschap, hersteld te zien^(h). Doch in den mond der Riviere, lagen de Utrechtsche Schepen gereed, om hem den doortogt naar Ysselmonde te betwisten.⁺Haast raakten de wederzydsche Vlooten aan elkanderen, en daar werdt lang en hevig gevogten, niet zonder zwaar verlies van wederzyde, tot dat zig de overwinning, eindelyk, voor Graave Dirk verklaarde. Onder de gesneuvelden van naame aan de zyde des Bisschops, wordt Geerlak, Graaf van Zutfen, gerekend. De Bisschoplyke Schepen vernield, genomen of verjaagd zynde, ontscheepte Graaf Dirk een gedeelte zyner benden, om 't Slot te Ysselmonde te belegeren.⁺Hier binnen bevondt zig Bisschop Koenraad, beneyens eene talryke bezetting. Ook was het Slot, met Toorens en een' Voorburgt, naar 't gebruik dier tyden, behoorlyk versterkt, Doch het werdt van de Hollanders, die zig by Graave Dirk gevoegd hadden, zo hevig bestormd, dat de voorburgt, eerlang, t'eenemaal omverre raakte. Van gelyken, wierpen de Belegeraars zo zwaare steenen, uit hunne Blyden, tegen de Toorens van 't Slot, dat de een na den anderen vernield of zwaar beschadigd werdt. Weinig konden ondertusschen de Bisschoplyken uitregten. De Burgtzaaten vertoonden zig zo dra niet boven de

(g) Kl. Kolyn. bl. 280.

(h) Melis Stoke in Dirk V. bl. 39.

+ Scheepsstryd op de Merwe.

+ 't Slotte Ysselmonde belegerd en ingenomen.

[p. 189]

borstweeringen van 't Slot, of zy werden, door de Vlaamingen, zonderling bedreeven in 't handelen der Booge, doorschooten of naar binnen gejaagd. Eindelyk schooten de Belegeraars den brand in 't Slot, waar toe men zig al van ouds⁽ⁱ⁾, en waarschynlyk nog ten deezen tyde, van brandende spietsen bediende. De vlam woedde zo hevig, dat 'er geen blusschen aan was, 't welk die van binnen in de uitterste benaauwdheid bragt^(k). Zestien dagen hadt toen het beleg geduurd^(l), wanneer Bisschop Koenraad, geenen kans ziende, om 't langer uit te houden, besloot het Slot op te geeven, onder voorwaarde, dat hem en den Burgtzaaten de vrye uittogt naar Utrecht vergund werden zou^(m). Sommigen verhaalen, dat de Bisschop, in eenen uitval, gewond en gevangen genomen werdt⁽ⁿ⁾. Doch hiervan maaken de meesten geen gewag. Graaf Dirk bedong, van zynen kant, dat de Bisschop belooven zou, hem in het vredig bezit van 't Graafschap Holland te laaten: en na dat deeze belofte gedaan, en 't Slot ontruimd was, liet hy hem en de zynen ongemoeid t'huiswaards keeren. Het Slot werdt, sedert, geheellyk geslegt^(o). Men wil, dat de grond, daar 't gestaan heeft, nog den naam van Stormpolder

(i) Zie II. Boek, bl. 134.

(k) Kl. Kolyn bl. 280.

(l) Chron. van Claas Goete by van Loon II. Deel, bl. 357.

(m) Ongenoemde K'erk bl. 55, 56.

(n) Kl. Kolyn bl. 280.

(o) Beka in Conrado. p. 43.

[p. 190]

draagt, om het geweldig stormen, aldaar geschied, in 't geheugen te bewaaren. De inhuldiging van Graaf Dirk den V, die hier op volgde^(p), is zulk een merkwaardig punt in de Historie deezer tyden, dat wy, daar by, bekwaamlyk, dit Boek konnen afbreeken.

(p) Heda in Conrado p. 137.