Vaderlandsche historie. Deel 2

XIV. Nieuwe Ryksverdeelingen, tusschen Lotharius, Lodewyk en Karel.

Lotharius, in twee veldslagen tegen zyne Broeders, in de jaaren agt honderd twee en veertig en agt honderd drie en veertig voorgevallen, de volkomen' nederlaag gekreegen hebbende, en nevens de voornaamsten zyner aanhangeren, onder welken ook Heriold was, op de vlugt gedreeven zynde; werdt zyn Ryks aandeel als verlaaten aangemerkt, en⁺onder zyne twee Broeders verdeeld^(e). In deeze verdeeling, werdt gantsch Friesland aan Lodewyk toegelegd^(f). Doch zy hieldt niet lang stand. Lotharius, zig buiten staat vindende, om zynen Broederen langer 't hoofd te bieden, begon voorslagen van bevrediging

+ 843.

(e) Nithardi Hist. Libr. IV. ad annum 843.

(f) Nithardi Hist. Libr. IV. ad annum 843.

[p. 61]

te doen. Men maakte eene nieuwe Ryksverdeeling, volgens welke, Lotharius Italie en de waardigheid van Keizer, Karel Aquitanie en Lodewyk Beyeren behieldt, en het overige Ryk in drie deelen verdeeldt werdt^(g). Lodewyk kreeg hier van alle de Landen, die ter regter zyde des Rynstrooms⁽³⁾ gelegen waren, en derhalven ook een goedgedeelte van Friesland, 't welk hy zig te vooren reeds geheel toegelegd hadt. Ter linkerzyde des Ryns, werden hem, daarenboven, toegedeeld, de Steden en Landen van Ments, Worms en Spiers. Lotharius viel het Land tusschen den Ryn en de Schelde tot aan de zee toe ten deel, en derhalven alle de Zeeuwsche Eilanden, benevens een gedeelte van het tegenwoordig Holland, Utrecht en een gedeelte van Gelderland. Voorts

(g) Nithardi Hist. Libr. IV. ad annum 843.

(3) Sommigen verstaan hier, door den Ryn, het Vlie, by Ptolomaeus (Lib. II. Cap. 9) en by Plinius (Lib. IV. Cap. 15) onder de Rynmonden geteld; doch nergens myns weetens, met den naam van Ryn, benoemd. Men gaf deezen naam, genoegzaam altoos, alleen aan den arm des Ryns, die by Katwyk uitliep. Eenigen willen, 't is waar, uit de Ryksverdeeling van 't jaar 870, alwaar in 't Ryk van Lotharius drie deelen van Friesland geplaatst worden, bewyzen, dat dit Ryk zig tot aan 't Vlie heeft uitgestrekt, alzo men oordeelt, dat deeze drie deelen van Friesland niet ter linkerzyde van den Ryn, die by Katwyk uitliep, konnen worden aangeweezen. Conringius de Finib. Imper. Germ. Libr. I. Cap. III. p. 20. Doch wy zullen, op dat jaar, het tegendeel doen zien. Hier moet men, myns oordeels, het aandeel van Lodewyk ter regter-, en het aandeel van Lotharius ter linkerzyde van den Ryn, die by Katwyk uitliep, bepaalen.

[p. 62]

het Kameryksche, Henegouwen, en verscheiden' andere Landstreeken, omtrent de Maaze gelegen: met al het Land, van den oorsprong der Maaze af, tot daar de Saone in de Rhône valt, en wyders langs de laatstgemelde Rivier, tot aan zee toe. Al het overige, tot aan Spanje toe, werdt Karel aanbedeeld^(h). Het Ryks aandeel van Lotharius is, sedert, Lotharingen⁽ⁱ⁾, dat van Lodewyk Oostfrankryk, en nog laater Duitschland, en dat van Karel Westfrankryk of blootelyk Frankryk genoemd^(k). Doch het eerste deel is, in laater' tyd, voor een gedeelte, in de twee laatste deelen ingesmolten.

(h) Annal. Bertinian. ad annum 843.

(i) Regino ad annum 842.

(k) Sigebert. Gemblacens. Chron. ad annum 844.