|
| |
Het xvij. Capittel.
Van des Geestelijcken Mensches uytwendighe geheylighde Sinnen in 't gemeen.
NV sal voort dit Gedicht in't kort besien met een,
De faculteyten, die de mensche niet alleen
Als eygen, maer gemeen heeft met de vreaturen,
Die God geschapen heeft verscheyden van naturen.
End' dat gemeen, of met het onvernuftigh vee,
Of met de planten oock, waer in de mensche mee
De creaturen al niet weynigh gaet te boven,
Om daer door zynen God bequamer soo te loven.
De faculteyten die gemeen de mensche heeft
Met 't onvernuftigh vee; zijn, waer door God hem geeft
Gevoelen: 't welcke is een kracht om aen te vaerden,
Of van beweging, die niet zijn van kleender waerden.
Dees aenvaerdende kracht die word genaemt een Sin,
't Gevoelighe object, waer door men nemet in.
Deses Sins heyligheyt die is daer in geleghen,
Dat die de boosheyd mijd, ydelheyd, quade weghen;
't Gevoelighe, welck is geoorloft, nemet aen,
Door matigheyd bequaem heylighlijck gaet ontfaen.
| |
| |
Nu dese Sin die is inwendigh of uytwendigh,
Waer door dat de natuur haer werck doet seer behendigh.
Dees uytwendighe Sin geheylight, die bestaet
Dat die haer krachten baert met heyligh, bly gelaet,
Door't uyterlijcke deel der leven van't lichame,
Wel matighlijck gebruyckt, voorsichtigh na betame,
In het aennemen van het geoorlofde deel
Der objecten, de-welck zijn buyten ons geheel.
Dees uytwendige Sin twee deelen heeft of graden,
Waer van den eenen graet gaet d'edelste der paden.
De tweede weynigh min. D'eerste is tweederley:
D'ander is driederley; so dat het heel geley
Der Sinnen vyve zijn; uytwendigh ons gegheven,
Op dat den mensch daer door gedient zy in zijn leven.
Maer dese Sinnen vijf staen niet in haer geheel,
Van haer volkomen stant verloren is wel veel.
Want die door Adams Val verandert zijn ten quaden,
En met verkeertheyd quaet soo verde zijn beladen,
Dat die, de-welcke God ons daer toe had gedaen,
Om door behulp van dien bequamer te verstaen
Gods wil, veel lichter oock God recht te leeren kennen,
Ja beter tot zijn dienst ons herte te gewennen:
Ons daer-en-teghen nu wel dwars zijn inde weegh,
En maken dat men God niet dienen kan te deegh.
So dat de mensche self die niet wel kan bedwinghen,
Of die verlocken hem tot veel vleesch'lijcke dinghen.
So dat de mensche nu see selden sonde doet,
En 't Gebodt van zijn God vertredet met de voet:
Of dese Sinnen vijf daer toe dan oorsaeck geven,
En door behulp van dien de sonde word bedreven.
Van dese Sinnen vijf, als poorten vijf, heeft Godt
Ons de Poortier gemaeckt, om het Casteel en Slot
| |
| |
Van ons hert ende ziel voorsichtigh te bewaren;
Dat daer door tot de ziel geen vyand in sou' varen.
Want ons vyanden al dees poorten vallen aen,
Om daer door tot ons ziel als vyand in te gaen.
De Duyvel gaet om ons als een Leeuw loos en machtigh,
De wereld en het vleesch zijn met hem wel eendrachtigh.
Dees vyanden die sterck en veel zijn in getal,
Op dese poorten vijf doen menighen aenval,
Om onse ziel geheel als Leeuwen te verslinden,
En die in't helsche vyer door sonden vast te binden.
Dus moet men toe-sien wel, dat dese poorten vijf
Niet sorghloos op en staen, tot des vyants gerijf.
Maer die gebruycken wel tot gerijf van ons selven,
Om 't Hemelsche Palleys ons door't geloof te welven.
David uyt de Rivier vijf steenen heeft getelt,
Waer mede hy den Reus ter aerden heeft gevelt.
So oock het geyle vleesch arbeyt, door de vijf sinnen,
Den geestelijcken mensch listelijck te verwinnen.
Maer Christus die daer is de ware David kloeck,
Die heeft ons heel verlost van den eeuwighen vloeck,
Ons den Heyligen Geest tot een Leyts-man gekregen,
Die ons, ons Sinnen vijf gebruycken leert te deghen:
En helpt ons weder-staen al ons vyanden sterck,
Waer door vervallen moet onser vyanden werck.
Want Christus, door zijn Geest, herbaert al onse Sinnen,
Dat die na Godes wil te schicken haer beginnen.
Christus heeft wonden vijf gekreghen aen zijn lijf
Doen hy gecruycight wierd; door welcke wonden vijf
Het hooft van het Serpent, de Duyvel, is vertreden,
En wy, om Christi wil, door vierighe gebeden,
Door dienst van Godes woord, en hulp van Godes geest
Bekomen kracht, waer door wy stryden onbevreest
| |
| |
Tegen den Duyvel loos, de wereld en 't vleesch sondigh;
Ja roemen teghen haer, door het geloof, vol-mondigh:
En trachten 't aller tijd om onse Sinnen wel,
Tot Godes lof en eer, stichting in Israël,
En tot bevordering van onse saligheden
Voort te gebruycken wel, heylighlijck te besteden.
Daerom d'herboren mensch, als een nieuw mensche goet,
Zijn sinnen alle vijf verloch'nen sal, en moet,
Vernieuwen die geheel van't oude vleesch der sonden,
Van Satans banden doen, die los zijn en ontbonden,
En keeren die heel af van't ydele gelaet,
Van het onreyn vermaeck der wereld boos en quaet,
Tot een heyligh gebruyck, om in Gods vrees te leeren,
Daer door, na Godes woord, bequamer God te eeren.
|
|
Auteursrechtvrij