T'Boeck van Ons Lieve Vrouwe van Maestricht, ende van den oorspronck des stadts, ende miraculeuse beeldt van Ons Lieve Vrouwe, rustende int convent der minderbroederen

Het thienste Capittel.
Om wat redene dat den Beelden der Heylighen ghegeuen vvorden vvieroockinghen ende keerssen onsteken vvorden, vvt de selue Synodo.

⁺1. DEse dingen soo zijnde, den rechten wech houdende, ende volgende de leeringe onser heyligher ende goddelijcke Vaderen, ende der heyligher Kercke (inde welcke woont den H. Gheest) ouerleueringe bewaerende, soo hebben wy met alle neersticheyt ende sorghe ghesloten, dat die eerweerdighe ende heylige Beelden nae de manier ende forme des heyligen Cruys, van coleuren ende viercantige dingen, oft van eenige andere materie bequamelijck ghemaeckt, dat die mogen inde H. Tempelen ghestelt worden, ende gehouden soo in heylige vaeten ende cleederen, soo op die muren, ende taeffereelen, ende in besondere ende op gemeyne wegen, maer prin-

+ Syn Nic. II. Act. 7.

[p. 49]

cepaelijck het Beeldt ons Heeren Jesu Christi, ende sijnder ghebenedijder moeder ende maeghet Marie, der heyligher Enghelen, ende van alle heylighe mannen, op dat door het aensien van die gheschilderde Beelden, alle die dese aensien moghen comen tot memorie ende gedenckenisse ende verlanghen der persoonen die sy presenteren, ende hun gruetenisse ende weerdighe aenbiddinghe bewijsen: niet naer ons gheloof warachtighe latrie, die alleen die goddelijcke natuere toecomt, maer ghelijck wy de figure vanden H. Cruys, ende die H. Euangelien, ende die anderen H. offerande van wieroockinghe ende keerslicht eerwerdelijck aensteken, soo dat van outs in ghewoonten is gheweest. Want die eert den beelden, die eert den genen die dat beeldt presenteert, ende die het beeldt aenbidt, die aenbidt in dat oock, datter door beteeckent wort. Soo hout die onderwijsinghe van onse heylighe Vaderen, ende die ouerleueringe vande H. Kerck.

2. Alle die dan belijden dat sy eeren die heylighe ⁺ beelden ende nochtans weygeren die te aenbidden, die moghen voor hypocryten ghestraft worden. Want als sy warachtelijck weygheren die aenbiddinghe, dat een lose is van eere, die worden bekent contrarie te doen, te weten dat sy die heylighen lasteren.

+ Ind. Act. 4.

[p. 50]

⁺3. Maer om dat niemant hem en stoote, datmen voor die Beelden der heylighen lichten ende welrieckende cruyden onsteekt, die sullen weeten, dattet gheschiet tot een teecken van eere der heylighen, den welcken ruste is met Christo, der welcker eere ⁺ tot hem comt, soo dat ghetuyght S. Baslilius; Die eere bewijst aen sijn goede meknechten, die bewijst een teecken van goetwillicheyt aen die Heere self. Want die gheuoelijcke lichten sijn een teecken van dat immateriaele licht van Godt gegheuen. Ende die onstekinghe van specerijen, beteeckent een geheele blasinghe ende vervullinghe vanden H. Gheest.

⁺4. Die heylighe vergaederinghe heeft geroepen, Soo gheloouen wy al, soo geuoelen wy al, Alle hebbent wy onderschreuen dit approberende. Dit is t'gheloof der Apostelen, dit is t'gheloof der Vaderen, dit is t'gheloof der Rechtgheloouighen, dit gheloof heeft die werelt versterckt. Wy omt'helsen die eerweerdighe Beelden geloouende in eenen Godt in Drijvuldicheyt ghepresen. Die andere doen, die worden in den ban ghedaen. Die soo niet en geloouen, die worden wt de Kerck verdreuen.

5. Wy houden ons aen die oude wetgheueinghe der H. Kerck, wy bewaeren die wetten der Vaderen, wy verbannen die iet vande H. Kerck toewerpen oft afnemen.

+ Ind.

+ Lib. de Spiritu-sancto c. 18.

+ Synod. Nic. II. Act. 7.

[p. 51]

Wy ontfangen die eerweerdighe Beelden, ende doen inden bant die contrarie doen.

Allen den ghenen die vortsbringhen sententien der H. Schrifture vande Afgoden teghen die eerweerdighe Beelden die vervloecken wy. Die de eerweerdighe Beelden Afgoden noemen die sy vervloeckt. Die segghen, dat die Christenen die Beelden als Goden aenbidden, die sy vervloeckt. Die weetende met hun communiceren, die tegen die eerweerdighe Beelden ghevoelen, oft die onteeren, die sy vervloeckt. Die seydt dat ons een ander verlost heeft vanden dienst der Afgoden behaluen Christus, die sy vervloeckt. Die derren segghen dat die H. Kerck wel eertijts die Afgoden heeft ontfangen, die sijn vervloeckt. Soo wie voorstaet iemanden wesende vande ketterije der beeldtstormers, die sy vervloeckt. Soo wie belijt dat Godt nae sijn menscheyt niet om te beschrijuen en is, die sy vervloeckt. Soo wie die Euangelische vergaederinghe door schilderije ghepresenteert niet en ontfanckt, die sy vervloeckt. Soo wie dese niet en gruet inden naem des Heeren ende sijnder Heyligen, die sy vervloeckt. Soe wie die ouerleueringhe der H. Kerck soo door schrifte, soo door ghewoonte ontfanghen niet en acht, die sy vervloeckt.

6. Ghy o Leser siet in die meyninghe

[p. 52]

vande oude Kerck die wy noch heden houden van het ghebruyck, vruchte ende eerbiedinghe der H. Kercke. Wy belijden ende vieren eenen Godt inde Drijvuldicheyt, de Afgoden der heylighen keeren wy den rugghe. Geensins en houden wy die Beelden der Heylighen, noch oock die Heylighe selue voor Goden, maer vervolghen die met eere als Godts vrienden. Dit is de ouerleueringhe der HH. Vaderen, dit is het out gheloof ende religie.