Brieven uit Brooklyn

[XXXVII] Dag allen,
Brooklyn, februari [1974]

Van maandag tot woensdag, verleden week, moest ik meedoen aan een bijeenkomst over kunstnieren. Ik hou daar wel van, mag dan over alle vreemde dingen praten die bloed op membranen doet. Woensdagmiddag en -avond had ik vrij, maar moest in Washington blijven voor nog een bijeenkomst de volgende dag. Zou ik op mijn kamer naar Nixon gaan kijken? Of zou ik vlak in de buurt naar het vertonen van een even grappige en misschien wat blotere voorstelling van Le Sex Shop gaan? Nou, ik natuurlijk naar Le Shop. Wel een lieve film eigenlijk, maar kort genoeg om als een oude haas wegrennend toen het uit was - en maar langzaam gevolgd door de elf nogal bejaarde echtparen en vijf jongeren die het publiek waren en zich misschien wel afvroegen of ik soms door de film op een dringend idee was gebracht - nog net een stuk Nixon op mijn kamer te treffen. Stille kamer. Dik tapijt. Warme winteravond. Ik draaide de knip van een grote lamp uit, een kleine aan, drukte de

[p. 133]

knop van de luchtmachine op zacht, draaide de tv aan, de kleur op hoog, de tint naar blauwer... en daar, voor mijn eigen ogen, had ik Nixon, mijn president, in diep violet en blauw zwetend. Ford achter hem was lichtgroen. Ik probeerde onze held ook nog even in het oranje maar dat was niet zo leuk. Helaas moest ik, toen hij over de bescherming van zijn onderdanen tegen afluistermachientjes begon, zo verschrikkelijk lachen dat ik mij verslikte, naar de badkamer moest lopen, de koude kraan openzetten, een glas met water vullen, daar iets van drinken, de kraan dicht draaien, mij uitkleden, nog wat studeren, de tv afzetten en gaan slapen. Eerst de telefoon opnemen, nul draaien, kamernummer en wektijd geven. Volgende ochtend, om zes uur, fluittoon. Knopje zoeken om het af te zetten, waarachtig, ‘silence alarm’ stond er boven. Baaien, kleden, alles wat los is inpakken als het of van mij of een stukje hotelzeep is. Om half zeven naar buiten, in de diner om de hoek drie doughnuts (waarvan een met jam was ingespoten en nog bloedde) en een bekertje koffie, mee terug naar de kamer, onder het eten naar nogal gewoon gekleurd nieuws kijken, uit, vaarwel kamer, de gang in, knopje lift, kaartje rekening, stempeldingetje, taxi waarin het hoofd van de kunstharten, ik erbij, met een polymericus, en zip.

Het kantoor van de nsf (National Science Foundation) is erg groot, een voetbalveld van schoon dor vloerkleed, onderbroken door glazen wanden. We vergaderden om een lange spiegelgladde tafel waaruit levende microfoons krom naar boven staken. Een nogal zware en tot mijn spijt onverstoorbare man leidde ons in terwijl we onze namen en adressen op vellen papier schreven en doorgaven, en hij was klaar toen we xeroxkopieën kregen uitgedeeld van een lijst van al onze adressen, intussen ergens anders op dat voetbalveld uitgetypt. Daarna, zoveel minuten om de vragen die we van tevoren ontvangen hadden, in vier groepen met elkaar te bespreken, dan zoveel minuten voor discussie, zoveel

[p. 134]

voor een voorlopig rapport, dat kwam tot 12 uur, dertig minuten voor lunch, beneden, en weer verder, zoveel minuten voor het voorlezen van de rapporten, zoveel voor kritiek, bijwerken van de teksten, sluiting moest om half vijf zijn.

Een van de gekozen groepsvoorzitters had het ongeluk met rare schattingen en opinies te voorschijn te komen; we hebben hier de beste hersens van het land bij elkaar zei de Leider, hier moet toch iets beters uit komen, of zoiets, zei hij. Om twintig over vier nam de Leider een krijtje, schetste de hoek van de straat waar we waren en de hoek waar we een taxi konden vinden, en om drie minuten voor half vijf - ik had mij helaas bij een van de beste hersens gevoegd die een vliegtuig moesten halen en die dus als een gek wegrenden - vloog ik mee een taxi in, en zip alweer. Tja, ik word beslist groot, dat merk ik nou wel. En er nog pret in hebben ook, zelfs in al die knopjes. Op mijn lab geniet ik van alles: rood lichtje springt heen en weer bij de grond, op het waterbad, tussen ‘refr’ en ‘heat’; roerstokje danst op en neer door blote radertjes gedreven, recorders gonzen, Ann zit voor haar ellipsometer, Madeleine verstopt achter de hare, twintig vingers draaien aan dikke schakelaars: x1, x10, x100, schrijven getallen op. Maar ik mis Gena wel flink soms; Gena Fisher, ze nam de gebruikte plastic pipetten, ze boog ze boven een klein vlammetje, blies ze glimlachend op, smolt ze aan elkaar, maakte zo een olifant, en een hert met plantaardig vertakt gewei en hangsnor, er hingen zelfs knopjes aan, als we in een groepje langer dan drie minuten samen naar mezelf zaten te luisteren daalden haar te lange wimpers over haar te blauwe ogen neer op haar te zoete wangen en als ik dan opzettelijk dromerig begon te praten fladderde ze wakker en zei iets slims dat soms ergens betrekking op had, en nu heeft ze een prachtig kindje van haar man die plastic surgeon is (hoe heet dat in het Hollands? kneedchirurg), op een avond zat hij haar zo aan te kijken dat ze vroeg, wat dan? Niks - maar een paar weken later

[p. 135]

kwam hij trots thuis met twee foto's van een patiënt, en die van na het omkneden had Gena's neusje. Dat is toch ook wel een lekkere manier van liefhebben. Er was op tv een uurlange verzameling documentaire films, waarin bij voorbeeld toch nog wel goedgebouwde mensen flink een lang gat inliepen en als doden gingen liggen, ze liepen erheen alsof ze deze laatste kans niet wilden missen, en lagen dan ineens op een slordig schot van een Nazi te wachten, een klein knallend wolkje kondigde aan dat hun laatste sprongetje onbedoeld kwam. O ik weet niet waarom ik dat nou zo schrijf, waarom kon dat toch, waarom kan dat nog, misschien moeten we zelf vaker kapot. Ik bedoel, misschien moet er meer gevaar zijn met al die knopjes in ons leven, grotere die harder moeten worden ingedrukt en als vlees aanvoelen of als natte barstbare ogen, maar waarvan sommige onverwacht een schok geven van vijfhonderd volt. Want dat toeval waar nu toch ziekte of noodlot ons mee vermoordt is vast niet blind, het kijkt hard in onze blinde gezichten. Haast je dan maar, of wees maar stil, doe niets tot je merkt dat je wordt aangestaard en zucht dan een beetje.

De soldaat die zweet van het zweren dat hij op je voorhoofd zal mikken, kan op dat ogenblik van een nieuwe liefde voor je beven en je even goed bedoeld door je linker oog heen je slaap uitschieten, de vreemde dromen die je daarvan doet, wat kunnen die zo toevallig geboren dan meer betekenen dan je eigen eeuwigheid. Ik verwacht geen mooiere werkelijkheid dan degene die mijn eigen vlees, vet, bloed en zoet gebeente aan mijn hersenwereld geven, ik kijk naar mijn huid en hou daar vreselijk van, ik duik nog warm in platen van het menselijk lichaam overlangs, desnoods zelfs dwars, heb zoveel lijken jong en oud vakkundig open gezien, de zwaarte van een kinderlever, en van de hersenen van aardige personen in mijn armen gevoeld, dat ik ten minste niemand meer hoef te verscheuren.

[p. 136]

Want zoveel mensen, geloof ik, houden nog van mensen splijten uit honger naar het allerbinnenste van ons, waarin de enige of laatste eerlijkheid om mee te pralen, verborgen blijft.