Brieven uit Brooklyn

[p. 126]

[XXXV]
Brooklyn, 2-8-1973

Beste allen, Toen ik de vorige keer schreef, moest het Skylab nog naar boven, en nu is de tweede bemanning daar al aangekomen, in de bespiede eenzaamheid. Hun hartslag en bloeddruk zullen tenminste wel helemaal in hun slaap zelfs worden gevolgd; vreemd dat dus een vreemdeling, in Houston of zo suffend achter een digital display console, misschien nog eerder wakker schrikt van een seksuele droom dan de dromer in de ruimte zelf.

Doet me onmiddellijk aan Watergate denken, en een man daarbij betrokken, wiens brein zo is vervuild dat hij het heel gewoon vindt, te proberen om het seksuele leven van zijn tegenstanders te begluren en dan vuil te vinden. Wat een verschil tussen wetenschap en politiek! Zijn we echt wel allemaal mensen? Is onze hond Candy heus niet menselijker dan een politicus? Nee, Candy, dat is een domme vraag, jij doet vaak ineens iets waardoor een nog veel grotere afgrond tussen ons opengaat dan tussen mij en andere mensen al bestaat. Weet je niet meer hoe ik je een keer mee uitnam, en je in de gang aan een hoop snuffelde die uit een luier was gevallen, en hoe je daarvan in het voorbijgaan een forse hap nam? En hoor nu eens die waarde lezer ergens: ‘nou ja, het was immers geen hondehoop?’ Ha; omgekeerd zie ik die lezer al zelf enz. Ik herinner me met Candy thuis te komen en haar grondig - maar zonder in te ademen - in het gezicht keek. Zij mij ook natuurlijk. Met gebogen hoofd naar boven kijken heeft iets trouwhartigs. Charlatans in de wetenschap zeggen dan automatisch dat ze haar hals beschermt en het harde schedeldak aanbiedt (ik kijk wel uit, ik zeg niks). Haar vieze lange mond was dicht, de slappe bovenlip door het noodlot in een plooi vallend die bij de mens de grijns voorstelt dewelke volgt op het in 't geniep oproken van ene si-

[p. 127]

gaar. Maar geen mens heeft zo'n uitgerekte snuit. Even meten: 8 cm. Candy weegt 22 pond, ik 123, dat is 6 x zoveel, mijn snuit zou dus 6 x 8 is 48 cm. lang, mijn neusgaten zouden mijn slecht ziende hondeogen een halve meter voor moeten zijn, ik zou aan Tineke's handen moeten ruiken welke kennis van ons ze een half uur geleden ontmoet heeft, mijn rode cellen zouden een laag kalium- en een hoog sodiumgehalte moeten hebben - andersom dan bij mens, apen, en de meeste andere zoogdieren - ik zou gewoon op handen en voeten lopend voor me uit moeten kunnen kijken, en dan uit een ooghoek mijn kwispelende staartpunt zien, die ik soms plotseling moet pakken, om op een hond te lijken.

Ik vind het heerlijk om die afgronden tussen mij en Candy, tussen Candy en een plant, een rat of zelfs een andere hond, tussen het voelen van mijn huid en die van Tineke, die van mijn hand en die van een jonge doorzichtige plant te voelen, het zijn heerlijke donkere oeroude afgronden waarin uit het verleden haast niets meer is te horen.

Toen ik een keer bofte (ik bof eigenlijk altijd) en daardoor in het American Museum of Natural History, Department of Animal Behavior kon werken, deden we een serie proeven om te meten hoe hanteren van ratten hun latere reactie op kou beïnvloedde. Het ene ratteras bleek precies omgekeerd te reageren als het andere. Er bestaat in het algemeen niets algemeens, en het vergelijken van dierengedrag met mensen-gedrag is dan ook meestal vrij stom: het gedrag van elk dier of mens verbuigt zich al groeiend naar de wereld waarin het ontstaat en die wereld verbuigt ervan mee. In het hart van tanden, beenderen en hout schuilt het zachtste, gehoorzaamste bestuur en verbuigt ze; om te blijven zoals het lijkt wordt in elk levend ding waanzinnig hard en onontwarbaar door cellen, door moleculen gewerkt, zelfs ons eigen denken is goddelijk ingewikkeld afhankelijk van wat er met ons gebeurt. Bange mensen maken zich dicht en kennen zelfs van hun eigen muren onbewust alleen de binnenkant, denken dat

[p. 128]

hun gedrag is aangeboren, hun haat een erfelijke schat, oorlog vader Natuur, hun leugen de enige ware. Niets is zo arrogant. Neem bijvoorbeeld een ‘proef’ (een vent, Konrad Lorenz geheten, deed waarachtig zoiets) waarin iemand een mantel van vossehuiden omgooit, daarmee op handen en voeten tussen zijn bevooroordeelde ganzen rondhobbelt, en dan, merkend dat de stakkers zoiets bepaald niet gewoon vinden, concludeert dat ze een aangeboren angst voor vossen hebben.

Ik moet zeggen, als ik een gans die ik overigens goed kende, in de huid van Lorenz zag rondspringen, en dan nog op voeten en vlerken, tja... maar ik zou toch niet uit mijn eigen reactie afleiden dat ik een aangeboren vrolijkheid over Lorenz heb.

Nee, dat soort wetmatigheid waarin wat leeft verhard lijkt, die bestaat zelfs niet na de dood, die is het omgekeerde van leven, een handleiding voor de Law and Order Übermensch van hol gegoten metaal. Alles wat meegeeft kent liefde, en is onvernietigbaar.