Brieven uit Brooklyn

[XXXIII] Genieten van tijd, ruimte
Brooklyn, 13 september 1970

beste allen, De zon schijnt hier nog, maar het was bij jou terwijl ik dit schrijf middernacht. Misschien wel in bed, het hindert niet. Niets hindert erg, want alles is overal op dezelfde manier anders, we reizen allemaal zoveel en snel, desnoods alleen voor een televisieprogramma zittend. Wij, ons gezin, nemen ook in snelheid en afstand van elkaar toe, af, en toe, als vier moleculen van een stof die eens kristalhard was, en toen vloeibaar werd, en nu als een gas.

De meisjes, Geri en Peggy... hun bedden zijn zo glad opgemaakt, hun wittige slaapkamerdeuren staan half open en bewegen niet, hun oude boeken drukken zich dicht tegen elkaar in hun oude kasten, de meisjes zijn weg, naar college, Peggy voor het eerst. Niet ver weg: naar Bennington in Vermont, vier en een half uur per bus weg. En ook maar zo ver terug, natuurlijk, maar niet vaak.

Hoe is het, vragen kennissen op straat, het hele apartment voor jullie alleen, en al die jonge vrienden en vriendinnen met al dat lange haar niet meer aldoor. Ja, nou, Candy de hond loopt op al zijn voorzichtige nagels over de houten vloeren, denkt ergens na, loopt ergens anders heen. De telefoon gaat soms nog wel eens ineens, nog eens, en als we een flesje van Peggy om zouden laten vallen, zou het misschien nog naar haar ruiken, maar dat zouden we niet met opzet doen hoor, want alles in huis is niet alleen stil en verlaten,

[p. 122]

maar ook heerlijk. Voltooien is altijd heerlijk - vind ik tenminste - en dat we nu echt klaar zijn, dat daar twee vrouwen lopen met lange haren in het heuvelland die allebei heerlijk zijn en een beetje gek, en dat Tineke en trouwens ik ook wel een beetje, ach dat is toch wel fijn hoor, en dat we zelf nu weer helemaal, als vroeger, dat ik bijvoorbeeld helemaal, zonder dat iemand, ik bedoel, zelfs terwijl ik dit schrijf, zou ik gewoon, alleen als de hond ineens bij de voordeur blaft, ja dan is het wel eens even, maar goed, trouwens een mens moet tenslotte waaaardig en dan is mijn werk daar ook nog om beschaafd van te blijven. Misschien ben ik echt wel een kale ouwe kluismus. Vooral buiten ben ik graag binnen, binnen een bos.

Hier, buiten het raam (ik schrijf dit in Geri's kamer, waar het hoekraam uitkijkt tot aan Sheepshead Bay) hangt de zomer nog maar aan 'n draadje, 't groen is al bijna verfgroen waarop het mag stoffen en krassen, de bomen willen eigenlijk nu wel naakt. Maar eerst moeten ze nog rood, oranje, geel en bruin. Wacht maar, over een paar weken gaan Tineke en ik naar Bennington, soms lopen we dan misschien met onze dochters langs vers-gevilde hellingen van bloed en vet. Dat is dan mijn zomervakantie, in een doodbloedend landschap, maar daar is niet veel uiteindelijks aan hoor: niet alleen omdat er geen lente kan zijn zonder herfst vooraf, achteraf of elders, maar omdat nu de tijd komt voor de Zuid-zuid-Amerikanen om diep te ademen en ha, lente lente te roepen, trouwens heel ver weg zegt Zngguengzzach - het geslurfde oogje even van zijn bijzonder ingewikkelde teleskoop lichtend - alleen maar zacht tegen zijn bijzonder lieve assistente: ‘Znurt!! Ul humfgnaging-gn*gna jaout nil uptioe et gangiggi hit!’ (‘Verrek! Dat vasteland wordt alwéér bruin op die gekke planeet!’). En zij antwoordt: ‘Nouli tk uptioe hihi gtgt zalpfnidi, delleke, futi?’ (Maar dat kan beter onvertaald blijven). En als je dit alleen maar flauw vind, weet je niet te genieten van afstanden, ruimte en tijd. Want

[p. 123]

het is heerlijk om heel ver weg te zijn, en dan langzaam de aarde te naderen, steeds meer en steeds kleinere dingen ziend, horend, ruikend en dan voelend. Even heerlijk als te denken aan het weggaan, steeds grotere dingen ziend, horend, ruikend en dan voelend hoe groot, hoe weinig, hoe klein. Nee, vooral hoe dom we geweest zijn, hoe grappig onze haat, hoe koddig onze oorlogen en toch hoe lief onze ernst is geweest.

Nou moet ik stoppen, volgende week een lezing in Chicago, maar wie weet waar ik zal landen. Daar houd ik wel van, geloof ik, van onzekerheden, als ze maar groot genoeg zijn. Tot ziens dus hoor, of schrijfs (laat eens iets horen). Dag, leo vroman.