Het werkelijkheidsgehalte in de letterkunde
(1962)–Victor E. van Vriesland–
Auteursrechtelijk beschermd61Is Roland Holst door de Ierse mythologie en het werk van de door hem herhaaldelijk vertaalde Yeats beïnvloed geworden, Swinburne heeft velen van diens generatiegenoten gefascineerd. Van hen valt vooral Geerten Gossaert te noemen, die al in ‘De beweging’ een, in 1911 afzonderlijk te Haarlem verschenen en later gebundeld essay aan Swinburne wijdde en een gedicht aan diens dood. Steeds meer in streng orthodoxe christelijkheid en in een uiterst-rechtse politieke en wetenschappelijke loopbaan opgaande, had de hoogleraar Gerretson het goede inzicht, de dichter Gossaert het zwijgen op te leggen toen hij meende dat de oorspronkelijke en zuivere impetus van zijn dichterschap afgenomen of verdwenen was. Gelukkig heeft die zich toch nog enkele keren voorgedaan. - Swinburne heeft niet gezwegen, maar is tot zijn dood | |
[pagina 151]
| |
blijven publiceren toen de tijd van de machtigste ontplooiing van zijn genie al voorbij, en steeds meer voorbij was. Toen hij, uitgeput en ontredderd en ondermijnd door zijn bohémienleven en alles wat dat in de Londense fin-de-siècle aan drank en andere zaken inhield, zich liet bewegen, bij zijn vriend Theodore Watts-Dunton en diens vrouw en zuster te komen inwonen op Watts' buiten ‘The pines’ in Putney, was hij een gebroken man. Stervend was hij niet, maar zijn gezondheid en zijn geest waren ondermijnd, en ongetwijfeld hebben de goede en moederlijke zorgen van Watts-Dunton hem van de algehele ondergang gered. Hij is daar tot zijn dood gebleven, en in een zelfvoldaan en belachelijk boek van mevrouw Watts-Dunton over deze samenwoning kan men onder andere lezen, hoe in zijn eigen belang en op dokters advies Swinburnes bier gerantsoeneerd werd, maar hoe hij langs clandestiene wegen toch aan bier wist te komen.Ga naar eind295 Dit doet denken aan de bij 's-GravesandeGa naar eind296 geciteerde brief van dr. G. Jelgersma, de latere Leidse hoogleraar, aan Willem Kloos, toen deze in mei 1895 uit Jelgersma's sanatorium te Arnhem was weggelopen. Ik wist, ‘bijna met zekerheid, dat gij, ondanks al uwe ontkenningen alcohol gebruikte; dit vermoeden is tot zekerheid geworden toen in uw kamer een flesch anisette, twee halve fleschjes brandewijn en een half fleschje bier gevonden zijn.’ Door eigen inzicht in zijn opvliegende aard stemde Swinburne op aandringen van Watts-Dunton erin toe, ten overstaan van het gezin voortaan alleen in het Frans te vloeken; zo kwam het dat hij op ‘The pines’, als hij driftig werd, altijd zeer rad Frans begon te spreken. Wilde uitte zich verbitterd over Swinburne's reclassering, hoewel die een redding van de fysieke en geestelijke ondergang was. Hij zei: ‘You know, Watts is a solicitor and the business of a solicitor is to conceal crime. Swinburne's genius has been killed, and Watts is doing his best to conceal it.’Ga naar eind297 Whistler deelde die minachting. |
|