Het zwaard, de zee en het valse hart

[p. 118]

28

Zij was onverhoeds terug in ons midden, op een dag in de voorzomer, te Kantelberg.

Zij kwam met een handjevol hofvolk en ruiters; onze wachters brachten het groepje binnen, kennelijk verlegen en het spoor bijster. Ieder van ons wist hoe zij ons indertijd had verraden, ofschoon niet iedereen wist wat ik meende te weten: hoe zij in de Adelaarsvoorde als een snelle, smalle doodsalf aan hertog Horsa gehangen en hem de dolk midden in de borst geplant had.

Nu stond zij tegenover Hengist en Blida, haar ouders, en Aesko, haar broer. Zij stond daar zoals ik haar in mijn herinnering had, alsof de jaren en beslommeringen en verliezen die ons hadden aangetast en oud gemaakt op haar geen vat hadden gehad - een rank, roodharig meisje, alleen door de voorhoofdsband met de groene slang gekentekend als de Britse koningin. Ik was meer ontsteld van dit prille voorkomen dan van de schaamteloze moed waarmee zij zich onder ons vertoonde. Ik herinnerde mij dat vrouw Blida eens gezegd had haar eigenhandig te kunnen berechten. Nu stonden moeder en dochter tegenover elkaar, Blida liet de handen hangen en beet zich op de lip en deed zo min iets

[p. 119]

als hertog Hengist die verbleekt en onzeker naar zijn dochter keek. Ik zelf had haar niets kunnen doen, zelfs niet als men het mij bevolen had.

Reonix werd door haar ouders naar binnen geleid en sloot zich met hen en haar broer op; na lange tijd werd ook Ulbran Ulensneb bij de beraadslaging geroepen. Reonix bleef nog een etmaal in Kantelberg. Degenen die haar gekend hadden, sommigen die haar als ik bemind hadden, draaiden onrustig en schuw om haar heen en konden hun ogen niet geloven; de jongeren onder ons die van haar vernomen hadden volgden haar gangen met bedrukte nieuwsgierigheid.

Toen zij weer vertrokken was vernamen wij van Ulbran het doel van haar bezoek. Het was Vortigern die haar gezonden had. De oude bok leefde dus nog. Hij scheen in angst te verkeren omtrent zijn troon en kroon, hij vertrouwde zijn zonen niet, hij wilde met onze hertogen onderhandelen over een nieuw bondgenootschap.

Wij bemerkten aan alles dat hertog Hengist en de zijnen ingenomen waren met de wending die de dingen genomen hadden; zo ingenomen dat zij Reonix kennelijk al haar uitspattingen en zwarte daden vergeven hadden. Niemand sprak meer over berechten of straffen. Wij oude volgelingen hadden elkaar aangekeken en ik vroeg mij af wat ons dit keer te wachten stond.

Kort daarop verschenen Vortigern en zijn gemalin, nu met groot en voornaam gevolg, in Kantelberg waar de Britse koning na zoveel jaren van strijd en vervreemding het vredesmaal met zijn

[p. 120]

bloedverwanten zou nuttigen. De begroeting was groots; wij vormden erewachten langs de straat; heel de bevolking was uitgelopen en schreeuwde nu eindelijk bijval - Vortigerns naam had merkbaar nog een troostrijke klank voor Britse oren. Ik nam Vortigern terdege op. Hij kon nog steeds op een paard zitten, maar hij was niet meer de onvervaarde vos van eens. Zijn haar zat vol grijze vegen, zijn baard was vaal als de kleur van zijn ogen, zijn schouders zakten ongelijk neer. Zijn bewegingen en glimlachjes kwamen langzaam en moeizaam. Uit de wijze waarop hij voortdurend naar de schrikbarend jonge Reonix aan zijn zijde keek maakte ik op dat hij nog dezelfde verzotte aanhankelijkheid, als ik niet afhankelijkheid zeggen moet, jegens haar behouden had. Er waren grote omhelzingen tussen Vortigern en onze hertogen, de Friezen en de Britten leken volslagen eensgezind.

Op de middag vóór het grote feestmaal bleek mij, onnozele, hoe wij ons in die verzoening bedrogen hadden. Ik werd bij hertog Hengist ontboden, terwijl koning Vortigern, grijsaard die hij was, in zijn binnenkamer lag te slapen en de Britse heren met een aantal van onze mannen in de heuvels op jacht waren. Hengist had Aesko en Reonix bij zich. De twee mannen keken verlegen en gemelijk, hun gezichten gefronst. De koningin der Britten stond onaangedaan, haar blik naar de grond gericht. Ik viel terug in de ban van haar boze, nabije schoonheid voor ik er erg in had. Wat was haar geheim? Zij was opnieuw verschenen in het waas van gewaande argeloosheid. De leugen zelf was haar raadselachtige kracht. Ondanks haar zwaar en edel gewaad stond zij

[p. 121]

daar in de naaktheid van het vrouwelijk kwaad, maar het behekste mij en ik moest mij met geweld dwingen te luisteren naar hertog Hengist. Hij sprak langzaam, zonder mij aan te kijken en alsof hij elk woord betreurde dat hij uitsprak.

Hij zei dat koning Vortigern in goede trouw naar Kantelberg gekomen was, maar dat zijn aanhangers verkapte aanhangers waren van Guorthemir en Cantigern en ons evenals de prinsen eeuwige vijandschap gezworen hadden. Hun oogmerk was om poolshoogte te nemen van onze omstandigheden en krachten, en hun bevindingen aan de prinsen over te brengen die op niets anders loerden dan hun vader van de heerschappij te beroven, Reonix op zij te zetten en de oorlog tegen de bondgenoten nieuw aan te stoken.

Toen Hengist zweeg vroeg ik: ‘En het is koningin Reonix die deze opzet doorzien heeft?’ Aesko riep maar hij riep mij te hard: ‘Van het begin af aan! Zij kent dit soort, zij weet wie de vijanden zijn van ons en koning Vortigern! Zij is het die de schurken aangemoedigd heeft om in zo groot getal naar Kantelberg te komen, waar wij hen in onze macht hebben -’ Hij stokte. Ik vroeg: ‘Wat moet er gebeuren?’ Hertog Hengist zei na enig weifelen: ‘Ik zal vanavond vóór het feestmaal de eis stellen dat wij allen, Friezen en Britten, van hoog tot laag, onze wapens afleggen. Wij zullen ze op een hoop gooien in een leeg vertrek en de deur afsluiten. Maar wij Friezen steken allen in onze laarzen een goede dolk. Ik zal een teken geven wanneer wij de Britten overrompelen en gevangen nemen.’

[p. 122]

Voor het eerst glimlachte Reonix; het lachje was vreugdeloos en hoogmoedig. Haar stem lispelde in bedrieglijke zachtheid: ‘Niet gevangen nemen; - gevangen nemen heeft te veel gevaren.’ Ik begreep dat ik de toverban moest breken die mij aan haar bond; ik riep ruw en ongevraagd: ‘De koningin bedoelt, kort en goed, dat wij de Britse heren moeten afmaken?’ Reonix keerde haar ogen naar mij toe; hun stille, koude wrevel zei mij dat zij op mij neerkeek als op een hond en alledaagse knecht die niet alleen in eerbied te kort schoot jegens een koningin, maar ook in gehoorzaamheid. Mijn verzet groeide heet en nors. ‘Maakt men gasten af op een bloot vermoeden en nog vóór ze kwaad hebben aangericht?’ Reonix verwaardigde zich niet meer mij te zien; zij keerde zich naar haar vader. Aesko zei niets; hij hield de adem in. Hengist sprak hortend. ‘Dochter, ben je zeker van je zaak...?’ Reonix zei op haar stille, doordringende toon: ‘Ik ben er zeker van dat voor deze Britse hoogmoed en haat jegens ons die van buiten zijn gekomen maar één geneesmiddel is - vóór zij het ons toedienen. En ik raad het u opdat niemand meer zeggen kan dat ik mijn stam ontrouw ben en de Britten toegezworen.’

Ik had het liefst geroepen: ‘Moord dus als eigen ontschuldiging?’ Terwijl ik het dacht ging er mij een vreselijk vermoeden door het hoofd: waarom was Reonix er zo op gebrand het gevolg van haar en de oude koning te laten afmaken? Wie verdwenen daarmee uit haar bestaan - getuigen, gewezen of lastig wordende minnaars? Ik beet mijn uitroep terug. Ik zag dat zowel Hengist als Aesko worstelden met het bloedig vooruitzicht dat Reonix

[p. 123]

ontsloten had. Reonix' ranke, besproete, zwaar beringde hand balde zich. Zij keek niemand meer aan; zij draaide mij de rug toe; zij moest nauwkeurig weten wat er in mij omging en mij er om haten. Na enige tijd zei hertog Hengist, het hoofd bijna op de borst, op doffe toon: ‘Het besluit is gevallen... De Britten zullen hier niet levend uitkomen. Maar niet ik zal het teken geven aan de onzen, dochter, dat zul jij doen die ons tot deze stap hebt geraden.’ Ik keek naar Reonix. Ze keerde zich naar ons drieën terug en glimlachte weer van de een naar de ander, vreugdeloos, onweerstaanbaar.