De briefwisseling Vosmaer-Perk

[44. 5 November 1881]

44. 5 November 1881. Brief van Willem Kloos aan Vosmaer; door Kloos in de Nieuwe Gids van November 1934 naar een afschrift gepubliceerd; de daar gedrukte tekst verschilt op vele punten van de hier naar het origineel gepubliceerde. Dubbel velletje, met ingeperst hoofd: LEESMUSEUM AMSTERDAM; drie kantjes beschreven. - Vosmaerarchief.

Amsterdam, 5 November 1881.

Hooggeachte Heer!

Heden morgen was ik bij de begrafenis tegenwoordig. Zulke vertooningen werken altijd op mij, alsof mij een stuk ijs op het hart wordt gelegd, en ook hier weer verbitterde ik mij over het jammerlijk misbaar en de zenuwachtige zelf opwinding, die bij de meesten onzer natuurgenooten voor innigheid van droefenis doorgaan. Ik had één oogenblik, dat ik den heelen rommel uit elkander had willen gooien en hun het ‘Schaamt U’ toedonderen, maar ik bedacht mij, dat de doode daaronder - een doode was, minder dan een kapnou skia. En ik ging naar huis, mij troostend met de philosophie, dat die menschen waren als zij waren en hun best meenden te doen. Het bewustzijn werd helder in mij, dat om waarachtige smart te kunnen gevoelen, een fijner ontwikkeling noodig is, dan de meesten kunnen bereiken. ‘La pâle déesse de la douleur’ heeft, als de Poëzie, haar heilige tempels, waar het vulgus in de rumoerige voorportalen moet blijven staan, en het slechts weinigen gegund is, in de stille, trotsche ten hemel zich welvende zuilenhoven binnen te treden.

[p. 89]

Maar dit is eigenlijk niet het doel van mijn schrijven. De oude heer Perk, half uit persoonlijke redenen, half gedreven door de ijdelheid om den uit te geven bundel met een klinkenden naam te zien prijken, heeft, toen eenigen hem het verzoek deden, verklaard, de handschriften liever niet aan mij te willen geven, en is op het oogenblik aarzelende tusschen U en Dr Doorenbos. Ik vind het nu beter, dat U niet over my schrijft, maar indien U er byzonder op gesteld zijt, dien laatsten plicht aan de nagedachtenis van Jacques te bewijzen, zou ik U in bedenking geven, de zaak te laten, zooals zij is, totdat de dominé het verzoek tot U richt, of, mocht U dit beter toeschijnen, zelf den eersten stap te doen en zijn verzoek door een aanbieding te voorkomen. Ik ben dan bereid, U, zoo U 't wilt, in alles bij te staan met redactie, correctie, als anderszins. Is die zaak echter voor U van dien aard, dat U geen bepaalde roeping gevoelt voor dien arbeid, en haar even goed aan mijn handen toevertrouwt, zoudt U dan zoo goed willen zijn, den Heer Perk, zoo spoedig doenlijk, aan te raden, de uitgave aan Dr. Doorenbos op te dragen? Dat is gemakkelijker voor my, daar de boel dan in Amsterdam blijft, en kost minder tijd, omdat ik my dan geheel aan het werk zou kunnen wijden, en enkel met Doorenbos raadplegen over het al of niet opnemen van enkele stukken en het commerciëele gedeelte van de taak. Dr. Doorenbos neemt hiermede in alles genoegen. Hoe het zij, handelt U naar goedvinden, de zaak zal wel terechtkomen. Maar ik zou het een gruwel vinden als Alberd. Thym of nog erger, een onzer speciale Amsterdamsche celebriteiten, den ouden Heer overhaalde tot dolligheden als de volgende: H. Binger o.a. heeft voorgesteld alles, zegge alles uit te geven... ten voordeele van het Tollensfonds! de Marez Oyens praat over de wenschelijkheid om Jacques' brieven te laten drukken! Verbeeldt U, van een dichter, die toch eigenlijk nog bij het publiek moet ingeleid worden!

Onthoud U voor alles, bid ik U, mijn naam te noemen tegen Perk, en doet U verder, zooals U het beste voorkomt. U weet nu, hoe de zaken staan. Over Shelley een ander maal.

met genegenheid en achting

Uw Dw. Dnr.

Willem Kloos.