Logo DBNL
Toneelwerken (1975)

Toneelwerken

(1975)–Jan Vos–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

C. Grafdichten.

(Alle de Gedichten, dl. II, 1671 bro-b 2vo; 2e dr. dl. I. 573-576)

UITVAART van den vermaarden Dichter JAN VOS,
Den XI van Hoimaandt, MDCLXVII.
 
O Dichters, die het lijk eens Dichters, groot van waarde,
 
Der Zanggodinnen roem, nu hebt bestelt ter aarde,
 
Besloten in zoo nauw een plaats als hem 't gerucht3
 
Doet zweeven in een ruime en ongemeeten lucht,
5
't Mishaage u niet, ny gy uw plicht, op zijn begeeren,5
 
Tot hier toe hebt betracht, dat zich komt herwaards keeren
 
Mijn droeve zanglust, om den haaren te voldoen.7
 
Wy zijn hem quijt, die ons met vaerzen plag te voên,
 
Waar in zoetvloeiendheid hoogdravendheid verzelde,
10
Ja d'een zich om de prijs als tegen d'ander stelde.
 
Wy missen naar het lijf dien schrand'ren VOS, vol geest,
 
Een man, in wien Natuur, die eenig is geweest12
 
Zijn leermeestres, het brein van d'oude Dichters t'zaamen
 
Gevoegt had zoo het scheen, als om hen te beschaamen:
15
Want wat in ieder van die lichten krachtig blonk,
 
Als diamant in goud, hadze altemaal te pronk16
 
Gestelt in hem alleen: dat tuigen al zijn werken;
 
't Zy datmen d'oogen sla op 't geen 'er valt t'aanmerken18
 
In ernst- of boertigheid: het zy zijn loftrompet
20
Roemwaarde deugden braaf voor elk ten toone zet;20
 
Of met een scherpe roê, die 't vel van 't vleesch kan rukken,21
 
Strijkt ongenadig door 't bedrijf van snoode stukken;22
 
En met een zelve veêr nu streelt, dan vinnig steekt:23
 
't Zy dat hy 't minnevuur van Bruid en Bruigom queekt,24
25
En 't paar te bedde zingt; of dat hy helpt met schreien
 
Beroemde lijken naar hun grafspelonk geleien:26
 
't Zy dat zijn zangheldin juigt over vreêverdrag,27
 
Of overwinning op die graag ons neêrlaag zag;28
 
Terwijl ze kroont het hoofd der helden, om hun daaden,29
30
Manhaftig uitgevoert, met puik van lauwerbladen;
 
En zeegeboogen bouwt in beiderlei geval:31
 
Of zingt hoe Amsteldam barst uit haar oude wal:32
 
Of hoe die groote Stadt haar Kapitool inwijdde:33
 
't Zy Koppenhavens blijde ontzetting hem verblijdde,34
35
Na dat schier 't Zweedsch geweld 's Rijks hoofdstadt had verkracht,35
 
En koning, kroon en rijk gekreegen in zijn magt:
 
't Zy dat hy noodigt, trekt, begroet en helpt onthaalen
 
Ter Schouwburg (daar zijn licht spreit weêrgâlooze straalen,
 
En van zijn vaerzen schijnt te dav'ren het tooneel)
40
De Burgervaders, vaak verzelschapt met een deel40
 
Doorluchte Vorsten en uitmuntende Vorstinnen;
 
't Zy dat hy zoonen uit grootachtb're huisgezinnen42
 
In heerlijke ampten holp inhuldigen, en deê
 
Door staatsiwagens en vertooningen de Steê44
45
Van t'zaamgedrongen volk uit nabuursteden krielen;
 
Of wat hy anders wrocht: en, ach! het wreed vernielen
 
Der Dood is oorzaak dat de laatste zegevreugd,47
 
Van vrede zwanger, niet zijn zanglust heeft verheugt;48
 
't Zy d'oude moorderes stak in de krop zijn dichten,49
50
Dat zy, hoe machtig, voor de Schilderkunst moet zwichten,50
 
Of datze gunstig was zijn haaters, die 't verdroot
 
Hem, die maar moedertaal verstond, te zien zoo groot.
 
Apollo liet door hem zijn wonderspreuken hooren,
 
Als door 't orakel, dat eer Delfis klonk in d'ooren:54
55
Maar, ach! die vinder van de kruiden heeft 'er geen55
 
Doen groeien om zijn zoon te houden op de been,56
 
Of 't noodlots grooter kracht ontzenuwde al haar krachten!57
 
De gantsche Helikon barst uit in jammerklachten:
 
De traanen strekken voor een Hengstebronnestroom,
60
Terwijl die, als verdroogt, gehouden wordt in toom;
 
En d'ed'le Zanggodin, die doorgaans hem verzelde,
 
Die oorzaak was dat hy uit zijne zinnen stelde
 
't Herhuwen, en de trek tot sterflijk vrouwenbeeld,63
 
Versmelt van droefheid, en het daglicht haar verveelt.64
65
Ach! Hoimaand, (klaagtze) uw zein maait niet zoo schielijk neder,65-68
 
En droogt tot hoi het gras, by 't heete zomerweder,
 
Als (laas!) de zeissen der verwoede Dood gevelt
 
Heeft hem, op wien ik had mijn hoop en zin gestelt.
 
De Dood heeft ons wel 't lijf, het kleed der ziel, ontnomen;
70
Doch in zijn vaerzen zal hy noit te sterven komen.
 
Zoo lang 'er leeven die in Dichtkunst vinden smaak,
 
En hem zien strekken, in de zijne, een held're baak,72
 
Zijn dicht is als het glas, met welk hy zich geneerde,73
 
Waar van hy daag'lijks ook zijn brosheid kennen leerde:
75
Het strekt den eenen voor een kristalijne bril,
 
Of verrekijker, of een spiegel, naar zijn wil:
 
En steekt den andren met zijn splinters door het harte;
 
Of, als gegruist, doorsnijt gedarmte, en maag met smarte:78
 
Wat wonder dat hy lof en laster krijgt tot loon,
80
Van deeze een goude-, maar van die een doornekroon?
 
Maar waar belande ik in deeze oeverlooze stroomen?
 
'k Heb op mijn zwakken hals te zwaar een pak genomen,
 
't Geen beter torssen kon hy, die geduuriglijk
 
Van treurstof zwanger gaat, en van vernuft zoo rijk
85
Als oud van jaaren is: die vader der Poëeten,85
 
Die aan Apolloos zijde is op Parnas gezeten,
 
Had aan zijn kunstgenoot de lijkplicht best voldaan,
 
En my ontlast van 't geen ik op mijn nek dorst laân.
 
Doch, schoon mijn pen zijn lof naar eisch niet kan vertoonen;89
90
Men laat bewijs van wil d'onmagtigheid verschoonen:
 
Die zulk een Dichter zal volroemen naar waardy,
 
Dient met geen minder geest begaaft te zijn dan hy.+
GRAFSCHRIFT.+
 
't Lyk van de schrandre VOS, een gauw vernuft, een wonder,
 
Een Dichter, dubbel waard dien eernaam, leit hier onder;
 
Die op het Raadpaleis, aan 's Amstels dam gesticht,
 
Op tweederleie wijs doorluchtig heeft gedicht;4
5
Die in beroep en kunst had steeds de maat voor oogen,
 
En zoo zijn staat niet slechts kon houden, maar verhoogen;6
 
Terwijl hy glazen mat, wijn roeide of vaerzen schreef;7
 
Die, kennende geen taal dan Neêrduitsch, meer bedreef
 
Dan veele, die verwaand met taalgeleerdheidt prijken,
10
En vreemdelingen in hun Moederspraak gelijken.
 
Hoe naa hem d'Oude kerk aan 't hart gelegen heeft,11
 
De Nieuwe zijn gebeente een zachte rustplaats geeft.
 
 
 
J.V. PETERSOM.+
Op 't hooghste der ziekte van de Poëet JAN VOS.+
 
Het Leven streedt in Vos met d'overfelle Doodt;
 
Dees zey: nu zijt gy mijn'; doch die: het heeft geen noodt.
 
Gy zult, ten spijt der Doodt, de Doodt zelf overleven.3
 
Die andren 't leeven gaf, zal hy 't zich zelf niet geven?
 
 
 
J.L.+

Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs