|
| |
Het derde bedryf.
Achtste Uitkomst.
Lodewijck.
O Lang gewenste dag, hoe heb ik u verbeyt,
O lang gewenste dag, vol alle vrolyckheyt:
O dag, waer in ik sal nu eynden myn verdrieten,
O dag, waer in ik sal, na wens mijn lust genieten:
Ik was gelyck een bloem, door hagelbuy verstickt,
Maer door dees blijde maer nu weder heel verquickt.
Soo doet een noorderbuy het land haer vreugd verdwynen,
So komt met vrolykheid de Son baer weer verschynen.
Wel aen dan Lodewyck, tijd vaerdig op de been,
Vliegt voeten in der yl naer myn beminde heen,
Mijn hert dat hippelt al, myn ziel verlaet de banden
Van hare tijdgesel, en geeft zig in de handen
Van een, die overlang haer willig heeft geboeyt.
Los zijnde, sterrift zy; maer wederom soo groeyt
Haer leven dapper aen, wanneer sy is gevangen
Mijn hert dat heeft zig al in 't vangenhuys verhangen:
Want sint dat ik'et nam, en smeet'et in haer schoot,
Doe haeckten 't lichaem ook na sulk een soete doot;
Soetzingende Syreen, door al u soet getover,
Soo stap ik naer u toe, en geef myn aen u over.
Rutgert in de deur op schiltwacht staende, stut hem.
Sacht heer, waer wil gy heen?
| |
| |
Ik sou u vrouw eens spreken.
Myn heer, dat mach niet zyn.
Wel wat zyn dit voor treken?
Sy heeft my bood' gestuurt
't Is heer gelyck gy siet.
Wat oorsaek, segt eens fielt, komt gy me soo ontfangen.
Wat oorsaek Lodewyk? om dat ik vrees voor hangen.
Ik seg u laet my in, of anders 't wort u beurt.
't Is lichtelyk gedaen, 't geen lichtelyk wort betreurt.
Voort seg ik uit de deur, of 'k salder u uit rocken.
Al sloegje me so droog gelyk een maertse boeken,
Soo set ik evenwel geen voeten uyt de deur.
Eerloose stucke schelms, ik raed u siet 'er veur.
'k Geloof niet dat'et deeg is,
Het heeft zijn oorsaek al, dat hy me in de weeg is,
De Drost heeft'er verboôn, soo 'k an zijn reden merk,
Het buldren gelt hier niet, hoe stel ik dit in 't werk?
Geen ding en is soo starck, men kan 't met gout doorbooren,
'k Moet sien of ik dien bloet dan oock niet kan bekooren.
Segt, wat's d'oorsaek, dat gy my niet in en laet,
Myn heer, ay wat een praet,
Gelooft, dat'et aen myn stont, ik sou 't u niet heletten,
Maer dat ik 't leven in gevaerlykheid sou setten
Om u, of om mevrou, dat dunckt me ongeraên,
Dus heb ik liever 't beste te kiesen van twee quaên:
Want siet de drost die heeft men op men hals verboden
Terwyl hy is van huys, dat ik geen vreemde goden,
Met sijne Alcumeen, ons Juffrouw, spreken laet.
Tut, tut, ist anders niet, daer toe weet ik wel raet,
| |
| |
Die saek en lijd geen last, ik weet het goed te maken.
So 't ongeluk myn trof, wie sou me weer ontslaken,
De Drost die is een man, die'm niet vermurwen laet,
Door smeken of gebeên, hoe schoon datmen ook praet.
Maer segt eens Rutgert, hoe sou hy't te wete krygen?
Indien gy 't selfs niet klapt, wy sullen 't wel verswygen;
En daerom bidd' ik, dat gy myn niet op en houd,
En tot vergelding, schenck ik u dees stucken goud.
Ay seker, Lodewyk, ik durrif'et niet nemen.
Tast aen, wat dese gek, hoe staet hy dus te temen?
Dat al de wereld lieft, wort dat van u veracht?
'k Geloof heel vast van neen, wat staet gy dan te suffen,
En laet door ydele waen en vrees u hert verbluffen:
Gy kent myn ommers wel, en 't is wel eer geschiet,
Dat gy in 't naerst der nacht my heymelyk in liet;
Hoe staet gy soo en dut, ontfangt dees goude kroonen,
Dit's maer een kleynigheid, 'k sal 't noch bet beloonen,
Wat segtge, spreecktge niet?
De gallig grynst men aen, en 't geld dat lacht me toe.
Neemt gy'et op myn woord, 't sal wel ten besten komen.
Maer melt'et doch geen mensch.
Waer moogt gy al voor schroomen.
So gaen ik dan, myn heer, en seg dat gy hier zijt.
Wel aen ik wacht haer hier.
Hoe heb ik u verbeyt, maer nu noch eens verkregen;
'k Vertoon nu Jupiter, die, door een goude regen,
Zijn lang gewenste lust boete met Danaë,
Want op die selfde voet soo klaer ik'et nu mee:
O rechte proef des mins, gy kunt'et al bedwingen,
O krachtige metael, gy doet de slooten springen,
En maekt een ruyme baen, daer eerst geen open was.
Ik dese tyding kreeg, en dat my quam ter ooren
| |
| |
't Vertrecken van u man, doe wierd ik als herbooren,
En van de dood verwekt, myn hert kreeg weder moed,
De logge geest verdween door 't roeren in 't bloed,
En 't lichaem dat soo lang had sonder ziel gelegen,
Heeft door dees blyde maêr haer ziel weerom gekregen
Mijn leven staet aen u, Me-juffrouw, ik beken,
Dat sonder uwe gunst ik niet met al en ben.
U heusheid, Lodewyk, gelieft'et soo te seggen.
Mijn soete engelin, kund gy dit wederleggen,
Soo bidd' ik spreek, ay spreek, en antwoord gy myn niet?
De eer is al te groot, die my van u geschiet.
Hoe zeid myn lief, te groot? ik kan 't so groot niet maken
Als u waerdy verdiend, daerom moet ik het staken,
Ik kan niet alt ik wil, of als ik garen sou.
U schoonheid die verdient al andere minnetockjes.
Als ik u hair aenschouw, hoe dat de dartle lockjes.
Door 't spelen van de wind, swieren om 't aenzigt heen,
Dan swieren, lieve vrouw, myn sinnen ook met een;
Sic ik u wangen aen, verçiert met schoone bloosen,
Soo spreek ik in myn self, hier is het puyk van roosen;
Geef ik 't gesicht verlof, dat het wat verder gaet,
Soo dool'er uren lang, lief in u heus gelaet:
Want siet, u oogjes zijn twee tintelende starren,
Daer 't redelyck vernuft haer plicht gaet in verwarren.
U neusje gaef en eêl is wonder wel besneên,
U tandjes maeckt beschaemt het suyver elpenbeen;
U mont die blaest een geur van soete angelieren,
Dat het korale root op 't schoonste soeckt te çieren
Wanneer het sig verrept; en u snee witte hals
Verdooft de schoonste swaen, en maekt haer witheid vals.
U borsjes, als ik die na wens maer mag genaken,
Vraeg ik na nekter niet, noch amorosijnse smaken,
| |
| |
O dartele vreugdenberg, waer op Cupido streeft,
Voort swyg ik van de rest, wyl het geen pas en geeft.
Ja u volmaeckte lyf, doet my heel vast gelooven,
Dat gy het schoonste schoon in schoonheid gaet te beven.
Soo seker, Lodewyck, sta ik soo in u sin?
Ja, soo dat mooglyk waer, ik maeckt' u een godin:
Doch 'k heb het al gedaen, 'k heb u de macht gegeven.
Doe ik u opofferde dit leven.
Ik sweer noch eens godin, dat ik u dienaer blyf,
En dat ik offer u gewillig ziel en lyf.
Gy maeckt, ô Lodewyck, door u aen minnig praten,
Dat dese teere ziel haer woonplaets moet verlaten,
Op hoope, dat gy haer huisvelling geven moogt.
Indien'er minnaer is, die op zijn weermin boogt,
Soo ben ik'et met recht, want in dit lichaem krielen,
En mengen onder een tich twee verliefde zielen.
Hoe gunstig is 't geluck, dat ons te samen voegt,
Nu ik by u mach zijn, nu is myn hert vernoegt,
Myn lief, ik heb men selss wel honderdmael bekommert,
Om eens by u te zijn, maer ach! ik was beslommert
Staeg met dien ouwen geck, hy liet my noyt gerust,
Maer nu vergeet ik 't al; mits dat gy my.
Kan ik met sulken dienst al u verdrieten blussen?
Kom dan, myn engelin, ik sal u ryckelyck kussen.
Het Kussen van myn lief, en drucken van u hand,
Ontsteekt myn teedre ziel noch tot een heeter brand.
Die sal ik na myn macht, brantstichster, weer uytdooven,
Hoewel gy my ontsteeckt van onderen tot boven.
| |
| |
So sal het nodig zyn, dat d'een den and'ren helpt.
Ay, toont my dan u hulp, eer myn de vlam verselpt,
't Is nu de rechte tyd, wyl Cupido ter been is.
Kom gaen wy dan myn lief, en trotsen Mars en Venis.
Wel aen, dat is u voor, maer wie de stryt verliest.
Heeft voordeel, dat die weer een nieuwe stryt verkiest.
Binnen.
| |
Negende Uitkomst.
Iemant met Elckeen uyt
JA seker, is hy daer soo hoop ik hem te vangen,
Want siet ik rust niet eer, voor dat hy is gehangen:
Syn leven loopt gevaer, en door de leste brand
Heb ik al 't Boerevolk gekregen op myn hand:
Hy waer al kout geweest, had hy niet deur gaen glippen,
Maer 'k hoop nu dese reys sal hy me niet ontslippen;
Myn heer, ay segt doch wat?
Ontrent der metten tyd, soo sal ik sien een gat
Behendighlyk omtrent de Sacristy te grave,
En als dat is geschier, soo sal ik als een rave
De Ornamenten, en voort al het Misgewaet
Wechnemen, en komt de Priester dan juist op de heeter daet,
Om 's nachts de dienst te doen, so sal hy 't toestel missen,
Wat daer sal uit ontstaen, kan Elkeen selfs wel gissen.
Ik sal voor eerst het goed verschuylen diep en wel,
En sonder twyffel dat men de Kerrick doorsoecken sel,
Als Iemant daer niet is, soo sal m'er Niemant vinden.
Wanneer gy dit vermerkt soo treet vry stoutelyk in den
Hoop, terstont sal Elck dan werden afgevraegt
Of hy de dief niet kent, segt dan dat gy'et saegt
Dat Niemant heeft een gat door 't metsel werk gaen booren,
Het volk sal meer naer u, als na die schelm hooren.
| |
| |
En als'er word gevraegt, of Iemant niet en weet,
Waer 't goed gebleven is, soo sal ik al gereed
Voort roepen overluyt, met dese myne oogen
Heb ik het selfs gesien, dat hy u heeft bedroogen;
Want 'k heb'em nagespeurt, dat hy 't gestoolen goet
Op 't kerrick hof begroef, en ging doe, voet voor voet,
Al stilletjes te rug, begaf'em weer ter kercken,
En viel voor 't outaer neer, op datmen 't niet sou mereken
Dat hy'et Misgewaet soo schelms gestoolen had,
Om daer van blyck te doen, soo sal ik haer een gat
Dat ik gegraven heb, en 't goed daer in gesmeten,
Gaen toonen, 't slechte volk en sal niet beter weten,
Of 't is soo in der daer, voorseker werd dees fiel
In dat verwart tumult verdeelt van lyf en ziel,
'k Geloof niet, dat hy dees dans met list nu sal ontspringen,
Maer dat hy als een dief sal 't galgeliedje singen.
Wat dunckt daer Ellick of?
Het dunckt myn wel geraên,
En 't is ook hooge tijd, liet gy'em langer gaen,
Niemant sou met goed doen, u weer de loef of steken,
Van Niemants mildheid weet'er heele land te spreken,
Om dat hy bouwen liet een afgebrande Kerck
Op sijne kosten, en deed oock daer en boven 't werck
Van barmhertigheid, hy spysde de hongerige, hy laefde de dorstige, hy loste de gevangen,
Hy trooste de krancken, hy herbergde de vreemde, en liet de naeckte kleed'ren langen.
Ja selver de dooden liet hy begraven voor zijn eigen gelt
En leyt rechtevoort en bid voor de ziel.
Myn hert in toorn, dat ik myn leedwesen
Hoor, dat Niemants deugt en eer werd boven myn gepresen,
Maer 'k hoop niet dat Elckeen myn mee verlaten sel.
O neen heer, maer om dat'em Elck niet wel
Mach setten, sou ik je als een trouwe vriend rade,
Dat gy voor al niet suymde, eer dat'er word te spade.
| |
| |
O neen myn waerde vriend, 't is alles bestelt,
De tyd die is naby, dat het zijn leven gelt:
Sie daer myn vrient, sie daer, dat 's voor u trouwe dienste
Sta my maer trouwlyk by, soo sal 'k op 't onversienste
Dien eereloosen schelm wel helpen aen een kant.
Sacht heer, de Drost die komt.
De Drost met eenige Boeren, al pratende uyt.
Sulks noyt vertrouwt, dan doch wat sal me seggen,
Nu men op Niemant geen vetrouwen meer mag leggen;
Maer heerschip, of hy weer quam?
Soo spreeckt me vryelyck aen,
Ik selje bystant doen, 't is tyd voor myn te gaen.
Wel heerschip goeden dag.
Binnen.
Gelieft myn heer te scheyen?
Gunt Iemant dan de eer, dat hy u mag geleyen
Myn heer, men beed is dit, dat gy men dog gerieft
En u halprycke hand aen Iemant wilt verleenen.
Ja, maer is 't buyten scha?
Myn heer, en wilt niet meenen
Dat 'k so onreed'lyk ben, ô neen, ik weet het wel
Die met'et recht om gaet, hoe hy hem dragen sel,
En daerom denkt vry heer, 't sal u niet wesen schadelyk,
Daer 's Niemant die gy soekt, die heeft myn laest eens smadelyck
In een volle kerk, heel lelyk uitgemaekt,
Hoe schoon dat ik oock sprack, 'k wierd van hem niet ontslackt,
Hy had me dapper voor, hy maekten 't langs hoe grover,
Hy scholt me voor een dief, en voor een kerrickrover,
Dan voor een hoerendop, en schellem, en moordenaer,
Maer zyn al jou woorden waer,
| |
| |
Myn heer, 'k sal u geen logens openbaren,
Elkeen die hoorden 't, in die sal 't myn heer verklaren.
Wel nou sijn man beken jy, dat 'er sulks geschiet is?
Och ja, myn waerde heer, hoewel 't myn dapper leet is.
Myn vriend, jy hebt voldaen, wy hebben al genoeg klaerheid!
Want dat Elckeen seyt, dat is gemeenlyk de waerheid.
Ja sulken schellem, heer, en is in 't heele land niet.
Ik sou nog wel meer seggen, dat ik 't niet om de schand liet,
Hoe dat die geyle hont een eerlyck man zyn dochter Verkrachte.
Siet eens, myn heer, hy brochter,
Op een heymelycke plaets, en heeft haer daer geschent,
Of anders dreygde haer te dooden, gelyckse selfs heeft Bekent.
Die man, die noch onlangs elendig wier verslagen 'k wed
Dat heeft hy ook gedaen, gelieft'et u te vragen,
So vraeg'et an die, die'er van't begin by geweest hebben,
Datse allemael seggen, dat'et Niemant gedaen het,
Hange sel sen Voorland wesen, kan ik'em maer veroveren,
Dat vrees ik van zynent wegen.
Ja maer die schelm kan toveren.
Benedijstes, wat mens is dat, dat't Elk niet sey, ik loofden 't niet,
Maer nou moet ik wel: daerom jy goe luy, ziet
Datje hem, soo 't mogelyk is, ergens kent op speuren,
En kryg ik'em in men kluyven, soo wil ik hem wel van te veuren
Waerschouwen so hy wat uytstaen het, dat hy by tijds sen testiment maeckt,
En zijn ziel wel besorigt, want zyn leven aen een einde racekt.
Myn heer tot dank baerheid, neemt dese goude kroonen.
| |
| |
't Had niet noodig geweest, maer ik beloofje hulp te toonen:
Nou vriende ik ben dicht by huys, ik bedanckje seer,
Je kunt me ter gelegener tijd weer toe spreken.
Wat dunkt u, dat gaet wel, ik heb een groot genoegen,
Kom gaenswe, 't is tijd om ons ter kerck te voegen.
Binnen.
| |
Tiende Uitkomst.
Rutgert half gekleet, vraegt al grouwende, wie daer klopt, en gehoort hebbende, dat'et Joncker Gnor is, weckt Juffrouw Dieuwertje, en Lodewijck op, die al half gekleet, wijl de Drost in 't doncker ingelaten wort, ter deuren uytsluypt, en vergeet zijn laersen.
HEbje jou leven sulck rasen gehoort, wat is daer voor geklop?
Wel bengel, hoe selt hier locken? voort seg ik, doe op.
Gans lyden, het is'et heerschip, hier selt ellendig op 't land weyen;
Ick mag'er op gaen wecken, hoe is 't, slaepje noch metje beyen?
Wel Rutgert, wat is'er te doen?
Het heerschip klopt, of hy dol en beseten is.
Men lieve Lodewyck, hoe sellewe dit best maken?
Ay sorrigt niet, myn lief, ik sal'er wel uyt raken;
Hoor Rutgert, watje doet, ontsteekt altoos geen licht,
Op dat hy my niet siet, soo sal ik myn heel dicht
Verbergen after u, en in het deur toe lappen,
Wanneer hy in is, sal ik heymelyck uyt snappen.
| |
| |
Hoe lang sal ik hier wachten? 'k loof ik sel'et u betalen.
Myn heer, ik had de sleutel vergeten, die most ik eerst gaen halen.
Steekt men een kaers op, en loopt dan alje best na bet.
Dat'et hier geen deeg is, want na myn gissen,
So vrees ik dat'er een aer op men stroom het wesen vissen,
Want die allamode leersen, schoenen niet op myn leest,
Hier het voorseker een vremde doffer op't slag geweest,
Dat Rutgert de duyvel hael, sou hy me soo bedriegen?
Daer veur sel ik'em met een koort, in zijn dood laten wiegen,
Ik sal van desen avond stil swygen, 't gaet hoe 't gaet,
Ik moet een reys by myn vrouw gaen, en voelen of'er pols oock slaet:
Slaepje liefste? hoorje niet Djeuwertje? gans lyden is dat swoegen;
Sy hygt na'er aem: wel mocht'et men wroegen,
Dat een aer men paerd gezaelt had. Wat staet me nou te doen?
Haer dit te verwyten, dat dunkt me veur al geen fatsoen
Te wesen, deed ik dat, se sou beschaemt worden, en loopen mee,
't Is best dat ik teugen haer stil swyg, so hou ik se an me.
Ook vrees ik, sose maer merkt, dat ik op haer doen let,
Datse weer om een haverstroo, op myn hooft een kroon van sulk fatsoen set:
Want die jonge vrouwtjes zinne te halstarrig, daerom ist best te swygen.
Maer het Rutgert noch geen koppelgeld chad, soo sel hy morgen de gallig voor zijn loon krygen,
Warender geen heelders, daer waren geen steelders, dat is een oud spreeck woort,
Me dunckt, 't sel best wesen, dat ik ga slapen, eer datse myn gepreeck hoort,
| |
| |
En laten morgen ochtent, t'wyl Rutgert noch slaept, hem op sen byget hangen,
En om dat hy me sulcken ontrouw gedaen het, daer voor sel hy byget hangen.
Binnen.
't Is al een groot geluk, dat ik'er so ben uytgerackt,
Heb ik ook wat vergeten? byget myn laersen, ja hier is't wel gemaeckt,
Dat sel hy gewaer worden, dat weet ik so wis, als Lodewyk myn naem is,
Hoe stel ik dit in 't werk? hoe maeck ik dat'et bequaem is?
Seker, ik weet'et niet, dit staet me gants niet an,
Die 't weer te rechte brocht, dat waer een dapper man:
Al lycke wel, hier dien ik yetwes te practiseeren,
't Hert is te seer ontstelt, ik mag gaen t'huiswaert keren,
En passen morgen vroeg wel scherrip op zyn deur,
Licht valt'er 't een of't aer van sellever wel veur.
Bin.
|
|
Auteursrechtvrij