Lust tot poëzie

Op de Bespiegelingen der geneeskunst van de edele heer dr. Tulp, burgemeester en raad van Amsterdamaant.

Nergens vindt men waarder tulp
dan die leeft om nooit te sterven,
en schakeert de blaên en verven
naar den aard tot 's mensen hulp;
die ten steun van 't zwakke leven
alle bedden, waar zij staat
opgeloken, komt te baat
en verkwikt met raad te geven -
als de bloemen in hun koorts
op de stelen gans verlegen
kwijnen, flauw door mist en regen,
of versmacht door 's hemels toorts.
Wie zich wil bijtijds beraden,
bezige Amstels Hippocraat,
die zich nog gebruiken laat
in zijn onverwelkb're bladen.
Menig leert uit 's meesters mond
en een anders oog en oren,
dit vernuft kon dieper boren,
op ervarenheid gegrond.

[p. 10]

 

Wie het leven aan wil kweken

 

door de heilzame artsenij

 

leert nu veilig, op een rij,

 

onderkennen 's lijfs gebreken.

25

Maar gelijk het lichaam hier

 

wordt geholpen en genezen

 

door het gadeslaan en lezen

 

van dit doorgeleerd papier -

 

zo begint onz' stad te bloeien

30

door des burgemeesters plicht,

 

die de last des volks verlicht

 

door zijn schouders te vermoeien.

 

Want de burgerlijke staat,

 

bij een lichaam recht geleken

35

onderwarig aan gebreken,

 

wordt geheeld door wijze raad.

 

Als er strijd valt in de leden

 

en 's lands welvaart steent en zwicht

 

om het regelloos gewicht

40

der veraarde vochtigheden;

 

als de gele en zwarte gal,

 

slijm en bloed van hitte woelen,

 

valt de landkoorts zwaar te koelen,

 

die het hart dreigt bovenal.

45

Doch deez' land-arts kan vermeren

 

en vermind'ren met verstand,

 

dat de steden en het land

 

door de vrijheid triomferen.

 

't Is de kunst die neemt en geeft,

50

elk kan stillen en vernoegen.

 

Wie zich dus als artsen droegen,

 

hebben 't land te kort geleefd.

 

Zij verdienen lofgedichten,

 

want, indien men 't gadeslaat,

[p. 11]

55

't is geen minder kunst een staat

 

te behouden dan te stichten.