Logo DBNL
Tassoos Godefroy of Hierusalem verlost (2013)

Tassoos Godefroy of Hierusalem verlost

(2013)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Veertiende gesang.

1. De duystere nacht rees nu wt den sachten en koelen schoot haerer groote moeder, aenvoerende soete luchjes en eenen dichten regen van kostelycken en suyveren dau: en schuddende den vochtigen soom van haer kleed, stroyde bloemen en groente: en de windekens klappende met hunne wiecken, vleyden den slaep der sterfelycke menschen.

 

2. en de selve dompelden alle gedachten die van god geleyd werden, 1 in eene soete diepe vergetelheyd: maer de koning der weerelt sat waeckende in een eeuwigh licht, in syne heerschappye, en keerde syn genoeghelyck en genadigh aenschyn van den hemel den Franschen veldheer toe. hier noodighde 2 hy naer hem eenen gerusten droom, waer door hy syn groot besluyt openbaerde

 

3. niet verre van de goude poorte waer door de son ryst, is eene kristalyne deur in t oosten, diemen gewoon was te voren t'ontsluyten; op dat indienmen den ingang ontsloot voor den wassenden dagh, de droomen hier wt voortquamen die god wt genade aen suyvere en kuysche sielen wil openbaeren. hier wt nu spande die droom die naer den godvruchtigen Buljon toe afdaelde, syne goude wiecken naer hem toe.

 

4. noijt vertoonde gesicht of droom aen yemand als nu aen desen soo schoone en fraeye beelden, die hem ontsloten de geheymenissen der starren en des hemels: waer wt als in eenen spiegel speelde 3 dit geene twelck daerboven waerachtig in hun is. hem docht dat hy vervoert was in eene helderheyd die blanck was en vervult en verciert met goude vlammen.

 

5. en terwyl hy in dese verheve plaets beschoude de grootheyd, de bewegingen en de t'saemenstemming: sie soo quammer een ridder met straelen vier omgord tegens hem aen [...] 4 het soetste dat ick oyt hier beneden hoorde spreken: o Godefroy omhelstghe my niet, en spreecktghe uwen getrouwen vriendt niet toe? kentghe Huygh nu niet?

 

6. en hy antwoorde hem: dit nieu gesicht, t welck voortkomt van eene wonderlycke vercierde son, heeft myn verstand van d'oude kennis soo vervreemt, dat het traegh by sich selven koomt: daer na viel hy hem driemael met eene soete vriendelycke genegentheyd om den hals met syne armen: en het omhelsde beeld vlood driemael in het ydel, gelyck een lichte droom of wufte lucht.

 

7. dees grenickte: en sprack: ick en ben nu niet, gelyck ghy meent, met een aerdsch kleed omgord. maer hier een burger der hemelsche stad wesende sietghe eene eenvoudige gedaente, en blooten geest. dit is gods kerck; hier syn de stoelen syner ridderen, en ghy sult hier uwe sitplaets hebben. wanneer sal dit wesen? antwoorde hy; ontbind den sterflycken band, indien my die belet hier te blyven.

 

8. wel haest sultghe, sprack Huygh wederom, in de heerlyckheyd der triomfeerenden vergaderen. doch het betaemt u datghe oorlogende eerst hier beneden veel bloed en sweet vergiet: de heerschappye des heyligen lands moetghe eerst den heydenen ontrucken; en een Christen hof daerin bouwen; daer uw broeder namaels in regeren sal.

 

9. maer op dat uwe begeerte levendiger werde in de liefde van tgeen boven is aenschou staroogende dese blinckende wooningen en dese levendige vlammen, die van een eeuwigh wesen gesielt en geswaeyt worden: ghy hoort de goddelycke sirenen met engelsche maete, en den galm van haere hemelsche liere. daer na sprack hy: buygh (en toonde hem d'aerde) uwe oogen herwaert tot het gene de leste kloot bevat.

 

10. hoe snood is d'oorsaeck, die daer beneden loon en krackeel is voor de menschelycke deughd: in hoe kleen eenen ring en binnen wat naeckte eensaemheyd is uw hooghmoed benepen. de see besluyt desen kringk rondom als een eyland; en dat, om dat d'oceaen nu [...] 5 nu woest is, heeft by sulcke naemen geene gelyckheyd, maer theeft lage moerasschen en korte staende wateren.



illustratieuitvergroten

11. aldus sprack d'een; en d'ander draeyde syne oogen, als versteurt en grenickte 'r om. om dat hy sagh zee aerdryck en vlieten alleen een stipken te wesen: om [...] 6 en verwonderde sich dat onse sotte menschelyckheyd sich sette in de schaduwe by de stroomen, als een slaef naer heerschappye stond, en hare faem verwisselde nochte den hemel aenschoude, die hem by sich noodighde en riep.

 

12. waerom hy antwoorde: dewyl het gode niet en behaeght 7 myne voeten los te maecken van myne aerdsche gevangenis; soo bid ick u, datghe my aenwyst den wegh die onder de doolingen der weereld min bedrieghelyckst is. en Huygh antwoorde hem wederom: de wegh dienghe betreed is de waerachtige, set uwe voeten daer niet buyten. alleen raede ick u dat ghe den soon van Bartel wederom roept wt syne langwylige ballingschap.

 

13. Waerom, 8 indien de diepe voorsienigheyd u tot oppersten veldheer van desen toght verkoren heeft; sy met eenen bestemt heeft datse 9 behoort de hoogste wtvoerdersse 10 van uwe raedslagen te wesen. het eerste deel is u, het tweede haer 11 toegestaen: 12 ghy syt het hoofd, sy 13 de hand van dit leger. en geen ander magh hare 14 plaets bekleeden, en u is het niet geoorlooft.

 

14. haer 15 alleen sal 't niet misstaen af te houwen het bosch, twelck de tovenaer in syn gewoud heeft: en uw leger dat by gebreck van volck onvermogende schynt tot soo groot eenen aenslagh; en schynt geparst te wesen om te vertrecken; sal door hem van nieus tot den aenslagh gesterckt worden, en t maghtige oostersche leger en [de] versterckte vesten veroveren.

 

15. hy sweegh en Buljon antwoorde: o hoe aengenaem soude het my wesen dat de ridder wederkeerde. ghy, die alle verborge gedachten siet, weet of ick hem liefhebbe, of ick waerheyd spreeck. maer met wat rede of waer na toe moetmen eenen bode om hem afsenden? wiltghe dat ick hem bidden of bevelen sal? en hoe sal dit eerlyck en wettigh geschieden?

 

16. doen antwoorde hem d'ander: d'eeuwige koning, die u met soo veele en groote genade vereert, wil datghe van desen, waerover hy u de heerschappy gegeven heeft, oock geeert en geviert word. daerom versoeck ghy het niet (nochte misschien sou dat versoeck niet wesen sonder schimp van t opperste gebied) maer versocht wesende gedoogh het; en vergeef het hem soo ras ghy gesmeeckt word van der anderen gebeden.

 

17. Guelfo sal u bidden (god geeft het hem soo in) datghe den fieren jongeling dese dooling quyt scheld, waerin hy geloopen is door overtollige gramschap; soo dat hy weder in t leger en in syn ampt keere. en hoewel de jongman nu verre loopt mallen, en verydelt door ledigheyd en minne; 16 twyffel daerom niet, of hy sal ter bequamer tyd met grooten wensch wederkeeren.

 

18. om dat uw Peter, wien de hemel de diepe kennisse syner geheymenissen deelachtigh maeckt, boden na sekere plaets sal weten af te vaerdigen, daer hy sekere tyding van hem sal bekomen. en hun sal de wyse en wetenschap aengewesen worden, om hem te verlossen en tot u te geleyden. aldus sal endelyck de hemel alle uwe dwaelende gesellen onder uwe heylige vendels vergaderen.

 

19. nu sal ick myne rede met een kort besluyt besluyten: twelck ick weet u aangenaem sal wesen. uw bloed sal met het syne gemengt worden, en eene waerdige en heerlycke afkomst sal 'er wtspruyten. hier sweegh hij, en verdween als een lichte wind, of een drooge en dunne nevel in de son: en de slaep vertrock en liet syn gemoed van blyschap en verwondering beroert en ingenomen.

 

20. doen opende de godvruchtige Buljon syne oogen, en sagh den dagh alree gewasschen en geboren; waerom hy ophiel van rusten en schoot het harnas 17 over syne vermoeyde 18 leden aen; en een luttel staende, quamen de vorsten by hem in syne tente, de gewoone vertreckplaets. daerse te rade saten, en gewoon waren te besluyten, tgeen elders int werck werd gestelt.

 

21. de goede Guelfo, in wiens harte nieuwe gedachten gestort waren, hier eerst beginnende te spreecken sprack tegens Godefroy: o genadige vorst vergeefme ick koom om u yets te versoecken, dat is vergiffenis van eene misdaed, die noch versch is; waerom het moght schynen eene haestige en onrype vraege.



illustratieuitvergroten

22. maer denckende dat dit van den starcken Reynout aen den godvruchtigen Godefroy word versocht; en siende op my, die hem soeck versoent te sien, die al heel geen slecht voorbidder ben: soo hoop ick lichtelyck dit te verwerven, het welck voor eenen yegelycken geene onnutte gave sal wesen. ay vergun het, wat weygertghe, en dat hy tot boete van syne doolinge, syn bloed voor t gemeen beste verquiste.

 

23. en wie sal, is hy 't niet, dees held wesen, die de schrickelycke boomen sal darren afhouwen? wie sal tegens tgevaer des doods met een onvertsaeghder en standvastiger borst aentreden? ghy sult de vesten sien schudden en de poorten ter aerde vellen, en hem de voorste van allen opklimmen[...] 19

 

24. leverme soo dapper eenen neef, en lever aen u selven eenen stouten wtvoerder. gedoogh niet dat [hy] verloght in eene snoode ruste, maer lever met eenen desen syne glorie, hy volge uw triomfeerend vaendel; men sta hem tgetuygenis syner deughd toe. en u aenschouwende als synen meester en vorst, bedryf int openbaer tgeen hem past.

 

25. aldus bad hy; en een yegelyck volghde syne gebeden met een gunstige mompelinge: waerdoor Godefroy, als of hy syn gemoed neyghde tot eene saeck daer hy te voren niet op gedacht hadde, doen sprack: hoe kan t geschieden dat ick genade soude weygeren aen u die het versoeckt en begeert? de strengheyd wycke, en rede en wet sy tgene d'algemeene bestemming verkiest.

 

26. Reynout keere weder: en breydele van dit voorgaende met meer maetigheyds d'oploopende gramschap: en vereffene de groote hope die hy gevat heeft en de gemeene wensch met synen wercken. maer o Guelfo het ontbieden past u. verkies ghy den bode, en send hem daerghe meent den gestrengen jongeling te vinden.

 

27. hy sweegh, en de Deensche ridder opstaende sprack: ick soeck de bode te wesen om henen te gaen: nochte ick weyger niet den verren of twyffelachtigen wegh in te slaen [...] 20 dees is dapper van hart en handen. waerom d'aenbieding den goeden Guelfo wel behaeght. hy wil dat hy een bode, en Ubaldo, een loos voorsichtigh en schalck man, 21 de andre sy.

 

28. Ubaldo hadde in syne jeughd gesien en ondersocht verscheyde zeden, verscheyde landen; omwandelende van de koudste riemen onser weereld tot aen de brandende Mooren. en als een koopman van deughd en wysheyd hadder vertellingen 22 gewoonten en gebruycken geleert. daer na 23 van Guelfo in syne rype oude aengenomen wesende was hy onder tgeselschap en hem seer aengenaem.

 

29. aen sulcke boden gafmen den eerlycken last om den grooten hopman weder te roepen. en Guelfo ging naer dese stadt toe binnen welcke Beaumont synen koninglycken setel hadde: om datmen geloofde naet gemeen gerucht en het sekerste gevoelen dat hy daer was. maer de goede Romito 24 die hunne quade sendinge kende, quam binnen, en steurde hunne rede.

 

30. en sprack: o ridder volgens het gemeene gerucht van 's gepeupels valsche waen volghtge eenen trouweloosen en vermetelen leytsman, die u vergeefs doet loopen en arbeyden. ga nu na den naesten oever van Ascalon, daer een stroom in zee schiet, daer sal een man die ons vriend is u ontmoeten: ick segge u datghe sult gelooven al wat hy u seggen sal.

 

31. hy heeft by sich selven veel gesien en al overlang door my gehoort 25 van uwe voorgesiene hooge reyse: ick weet dat hy u soo beleeft sal syn als hy wijs is. aldus sprack hy tegens hen, en Carlo vraeghde hem wyders niet, nochte oock d'ander die met hem ging de boodschap doen: maer sy gehoorsaemden de woorden, die gods geest hem pleegh te dichten.



illustratieuitvergroten

32. sy naemen voorraed, en lust prickeldese soo seer, datse sonder vertreck te post heenen wandelden: sy namen hunnen cours naer Ascalon, daer de zee die 'r na by leyt, op het strand gebroken word: en noch hoordense niet hoe de rotsen wedergalmden, en luyde zeegeruysch; wanneerse aen eenen vliet quamen, die door nieuw water en nieuwen regen gewasschen was:

 

33. alsoo dat hy van syne gote 26 niet kon bevat worden, en hy loopt vaerdiger en sneller als een pyl. terwyl dese in twyffel hingen, verscheen 'er een oud man eerwaerdigh van aengesicht, gekroont met eenen langen beuckenboom, en suyvere kleedinge, die van wit linnen geweven is. dees schudde een teentjen, en bewandelde barvoets de baeren en settese tegens den stroom.

 

34. en gelyck by den noordpool, 27 indient gebeurde dat de winter de wateren bevroos en stremde, de boeren met eenen troep pleegen op het ys te loopen, met schaetsen, en veyligh voort struyckelen: alsoo quam hy 'er aen over d'onvasten grond deser laeuwe en onbevrore wateren: en hy quam haestigh ter plaetse, daer beyde de ridders op hem starooghden, en sprack:

 

35. o vrienden ghy volght een lastigh en hard ondersoeck, en tis wel van noode dat u een ander leyde; overmits de gesochte ridder verre van dese landouwe in onbekende 28 en ongeloovige landen is. o wat al arbeyds schiet 'er noch voor u over! wat al zeen en oevers moetghe noch doorreysen! en uw soecken streckt sich buyten de grensen van onse weereld.

 

36. maer hebtghe geenen lust 29 de verborge spelonck in te gaen, waerin ick myne heymelycke wooninge hebbe, om daer geene geringe saecken van my te hooren, en tgeene meer vereyscht word van u verstaen te worden. hy hadde geseydt, en doen gaf hy ruymte het opgeleyde water: 30 en het vertrock en weeck terstond: en aen d'eene en aen d'andre syde hing het gekromt als bergen, en midden scheen het gedeelt.

 

37. hy greepse by de hand, en leydese binnen in den diepsten grond van synen vliet: men sagh 'er een flaeu en twyffelachtigh licht, gelyck Cinthia in de bosschen wense noch niet vol is: evenwel sy sagen ruyme holen swanger van water, waer wt alle aders naer ons toe springen, die in bronnen wtbarsten of in wufte stroomen of meeren vloeyen of sich wtbreyen in een leck.

 

38. en men kan 'er sien waer de Po wt geboren word, en waer de Hidaspis Ganges, Eufraet en Ister wt vloeyen: waer eerst de Tanais begint, en de nyl verberght 'er synen heymelycken oorsprong niet. noch dieper vindense eenen vliet die levend swavel wtgiet: en wuft quicksilver. de son suyvert dese stoffen daer na, en stremt het sacht gesmolten tot blancke massen en tot goude 31

 

39. en sy verwonderen 32 sich alsins over den rycken vliet, wiens boord met heldere gesteenten geschildert is: waer door als van fackels verlicht, dese plaets blinckt, en de bruyne naerheyd verdreven word: hier glinstert de hemelsche Zafier met een blaeu licht, en oock de Hiacint: hier gloeyt de karbonckel, en de vaste diamant glimt 'er en de schoone esmeraldt lacht 'er vrolyck.

 

40. d'ydele ridder stond stom, en alle hunne gedachten wickelden sich in die vreemdigheden soo datse niet een woord spraecken: endelyck hief Ubaldo syne stem op en sprack, en bad synen leytsman: ay vader, seghme, waer synwe, en waer leytghe ons hier; en ontsluyt ons uwe gelegentheyd om dat ick niet en weet of ick waerachtingen of droomen of schaduwen sie soo is myn hart van verwondering ingenomen.

 

41. hy antwoorde: ghy siet in den onmeetelycken schoot der aerde, die alles in sich voortbrengt: nochte ghy soud nu niet konnen dringen sonder myn geleyde in haer ingewand. ick sal u brengen in myn hof, twelckghe terstond sult sien blaecken van een wonderlyck licht: ick ben een geboren heyden, maer namaels behaeghde het gode my wt genade int heylige water te wederbaeren.



illustratieuitvergroten

42. nochte myne wonderlycke en doorluchtige wercken syn niet door kracht van helsche geesten gemaeckt. god behoeme dat ick teeckens of beroocking soude besigen om Cocyt en Flegeton te stercken: 33 maer het werck bespiende wil ick [door] hunne voetstappen 34 wysen, hoedanige krachten kruyd of bron in sich heelt, en andre honderdvoudige geheymenissen der onbekende natuur, en de verscheyde bewegingen der starren.

 

43. weshalven myn verblyf niet altyd verre van den hemel is in onderaerdse holen; maer dickwyl woon ick in een luchthuys op Liban of Karmel. daer vertoonen sich Venus en Mars voor my, sonder decksel in hun waerachtigh wesen: en ick siese, gelyck een yegelyck, snel of traegh draeyen; of liefelyck, of een dreygende gesicht.

 

44. en onder myne voeten sie ick de wolcken nu dicht nu dun, nu swart nu met eenen regenboogh geschildert, en siese regen en daeu teelen, en hoe de wind over dwars waeyt; hoe de blixem aengesteken word, en langs wat wegen hy naer beneden toe gedreven omslingert: staerstarren sie ick 'er en vieren soo dichte by, dat ick pleegh in my selven te blaecken.

 

45. ick werd by my selven soo kloeck, dat ick achte dat myne wetenschap eene sekere maete en onfeylbaer was, om 'er eenen ander schepper der natuur van te maecken. maer doen uw Peter aen den heyligen vliet myn hayr besprengde, en d'onsuyvere siele wiesch, beurde hy myn gesicht hooger op en maeckte het vernuftigh, t geen by sich selven duyster is en niet toereyckt.

 

46. doen bekende ick dat ons verstand inde straelen der lente 35 een nachtvogel in de son is. en ick loegh by my selven, en om myne sotheyd, die my alree tot sulck eene hoovaerdye vervoerde. doch volghde ick noch, naer syn believen, de gewoone kunsten en myn eerste gebruyck: ick ben ten deel wel een ander mensch als ick pleegh om dat ick hem aenhang, en my tot hem keere.

 

47. en ick rust in hem, hy gebied en onderwystme, te gelyck als een meester en opperste heer. nochte hy veronweerdight sich niet door onsen middel dingen te wercken die syne hand waerdigh syn. nu sal ick besorgen dat d onverwonnen held, wt syne lange gevangenis int leger kome. om dat hy t my heeft opgeleyt, en ick heb al lange uwe komste verwacht, die hy my voorseyde.

 

48. aldus met hun spreeckende, quam hy ter plaetse, daer hy syne ruste en wooning hadde. deese is als een hol, en heeft kamers en wyde en ruyme saelen: en dit, twelck d'aerde onder de rycke aders allerdierst en kostelykst voed, blinckter al heel, en 36 is 'er soo verciert, dat al syn cieraet niet gemaeckt maer geboren schynt.

 

49. hier ontbreecken geene honderd en honderd dienaers, die geestigh en gaeu syn om de gasten te dienen: nochte daer na ontbraeckender op eene heerlyke tafel geene 37 goude en kristalyne vaten. maer doen de natuurlycke honger in hun met spyse versaet, en de dorst gelescht was; 38 tis wel tyd sprack de natuurwyse tegens den ridder, 39 dat uwe grootste begeerte nu vernoeght werde.

 

50. doen begon hy: de wercken en bedriegeryen der heyloose Armide syn u ten deel bekent: hoese int leger quam, en op wat wyse sy veele ridders mede sleepte, en hun leydsvrou was. oock weetghe, hoe de trouweloose waerdin hen daer na in vaste stricken bondt; en dat syse van daer naer Gaza met veele wachters sond, en datse op den wegh ontbonden werden.

 

51. nu sal ick u gebeuren wat hun daer na ontmoet is, een' waerachtige geschiedenis, dieghe noch niet verstaen hebt. na dat de toveres sagh dat haer haeren roof, diense met soo vele treken verkregen had, onttrocken was: beetse van spyt in beyde hare handen, en sprack van gramschap ontsteecken, in haer selven: ay seker, nimmermeer sal t geschieden, datse stoffen, dat myne gevangenis soo veel vryheyds heeft.



illustratieuitvergroten

52. heeft hy d'andre ontbonden laet hy dienen, en de langduurige straffe en swaerigheyd dragen die voor andren gespaert was. nochte dit vernoeght me noch niet: ick wil dat d'allegemeene schade den andren alle te saemen overkome. aldus by sich selven spreeckende, beslootse dit onrechtvaerdigh bedrogh te weven, twelck ghy nu hooren sult: sy quam ter plaetse daer Reynout in den stryd haere ridders overwonnen en ten deel verslagen hadde.

 

53. hy daer syne wapens afgeleyd hebbende, trock heydensche rusting aen. mogelyck om dat hy wilde verborgen gaen onder min bekende en befaemde teeckens. de toveres nam de wapens, en wondter haest eenen afgehouwen romp in, en leydese daer na neder: leydese op den kant van eenen vliet, daerse voorsagh dat een troep Vrancken most langs komen.

 

54. en sy die gewoon was duysend bespieders rondom te senden, kon dit wel te vooren weeten: waer door sy dickwyl tyding wt het leger hadde, en of er andren vertrocken of wederkeerden. behalven datse noch dickwils met den geesten spraecke hiel, en lange by hun vertoefde. sy leyde dan het doode lichaem ter syden, seer dienstigh voor haere bedriegelycke kunst.

 

55. niet verre van hier settese eenen vernuftigen knecht, gekleed met eene harders py: en belaste hem wat hy looselyck doen en seggen soude, en t werd gehoorsaemt. dees sprack met den uwen, en saeyde onder hen dit saed van achterdocht, twelck zedert gevoed wesende, voortbragt twist en krackeel, en int eynde schier oproerige en burgerlycke oorloogh.

 

56. dit werd gelooft, gelyck sy het hadde aengewesen, dat Reynout door Buljons bestel gedood was: hoewel endelyck het nadencken datmen averechts hadde aengenomen, met het eerste bericht sich van de waerheyd scheyde. soodanigh was eerst, gelyck ick t u verhael, de schalcke kunst van Armida. nu sultghe noch hooren hoese Reynout daer na volghde, en wat hen doen gebeurde.

 

57. de loose Armide verwachte Reynout op den wegh als eene loose jageres, hy ging naer Oronte toe: daer sich een vliet splist, en een eylandeken maeckende, terstond weder tot een vergadert. op den oever siet hy eenen pylaer opgerecht, en niet verre van daer een kleen gesticht. hy starooghde terstond op den heerlycken arbeyd van witten marmor, en las in goude letteren.

 

58. o ghy, wieghe syt, die omswervende door wil of by geval aen desen oever gevoert word: Oost nochte west heeft geene grootere wonderwercken, als dese die in dit eylandeken verborgen syn. vaer over, wiltghe het sien. en dit verleyt terstond den onbedachten om over dit water te vaeren. maer om dat het schuytjen qualyck groot genoegh was, verlaet hy syne schildknaepen, en vaert alleen over.

 

59. mèt dat hy daer gekomen is, draeyt hy begeerigh en wuft syn gesicht om end om, en siet niemand, wtgesondert holen en waters, en bloemen, en kruyden en boomen. waerom hy gelooft dat hy beschimpt word. maer evenwel is dese plaets soo vrolyck, en vermaeckt hem soo seer, dat hy er stil houd, en neersit, en ontwapent syn hoofd, en ververscht het door den soeten adem der liefelycke luchjes.

 

60. ondertusschen hoorde hy de vliet 40 morren met een nieu geluyd, en lieper met syne oogen naer toe: en siet eene bare sich midden in den vliet bewegen, die sich in sich selve wentelde en tuymelde, en hier rees allengskens een jongvrou wt met eene blonde perruyck, en de borst en de mammen, en hare heele gedaente tot daerse de schaemte heelt.

 

61. een nymf of godin sich traegh vertoonende verschynt aldus op den grond van een tooneel by nacht. dese, hoewelse geene waerachtige Sirene is; maer wel schynt eene tovergryns der gene, die by de Tyrrenische vlackte 41 de bedriegelycke zeen bewoont; is nietemin schoon van aenschyn, soet van stem: en sy streelde den hemel en de luchjes, en song aldus.

 

62. o jongelingen treckt tusschen April en May gebloemde en groene kleederen aen, de glans van eer en deughd is bedrieghelyck. ay laetse uw teer gemoed niet niet bewimpelen. alleen wys is hy die synen lust volght, en in de bloem syner lente de vruchten des levens pluckt. dit roept natuur. sultghe nu uw harte tegens haere vermaening verharden?



illustratieuitvergroten

63. o ghy dwaesen, waerom verworptghe de diere gaven van uwe eerste oude, die soo kort is? naemen en afgoden sonder 42 steunssel syn dese dingen, die de weereld prys en dapperheyd noemt. de faem, die u o sterffelycke menschen verwildert door eenen soeten klanck, en die soo schoon schynt, is een galm, een droom, ja de schaduwe eenes drooms, die met elcken wind vlught en verdwynt.

 

64. besight sorgeloos uw lichaem, en met vrolycke verbeeldingen vernoege de geruste siel de swacke sinnen. gaet uw verdriet vergeten, en verhaest d'ellende niet door t verwachten van ramp. bekreunt u niet dat de hemel dondert of blixemt. hy dreyge en schiet gloeyende straelen naer synen lust. dit is wetenschap dit is een geluckigh leven: soo leert en wyst u natuur.

 

65. soo song de heyloose; en de jongeling blaeckte door soo liefelycke en loose klancken. die kroopen allengskens voort en maeckten sich maghtige en stercke heeren over syne sinnen. nochte de klanck kan hem nimmermeer opwecken wt dit geruste beelde des doods. de bedrieghelycke toveres sprong doen wt haere laege, en toghtigh op wraeck valt hem aen.

 

66. maer doense op hem starooghde, en sagh hoe schoon van aensicht hy adem schepte: en eenen soeten lachenden swier in syne oogen, hoewelse geloken syn (wat soud dan wesen, indien hyse opsloegh) soo bleefse eerst in twyffel hangen, en settese sich dichter by hem, en voelde alle gramschap bedaeren. middelertyd besaghse hem, en hing soo over syn schoon aensicht, datse Narcis in de bron geleeck.

 

67. en sy versamelde soetelyck in haren sluyer het levendige sweet dat hem wtbrack. en temperde met eene sachte waeying de hitte der sonne. aldus (wie salt gelooven) de glans der verborgen oogen besloten wesende, soo smolt dit ys dat omt harte harder als diamant gevrosen was: 43 en van vyandin werdse syne vryster.

 

68. sy pluckte ligustrum lelien en roosen die hier bloeyden: doen schaeckeldese met eene nieuwe kunst hier sachte maer taeye ketens af. dese wondse hem om hoofd armen en voeten: aldus bondse hem, en soo hielse hem gevangen: doen dedese hem terwyl hy sliep op haeren wagen leggen, en liep snel door den hemel.

 

69. nochte sy keerde nu niet naer het ryck van Damasco: nochte daerse midden int water haer kasteel heeft: maer nayverigh van soo lief een pand, en beschaemt om haere minne, verborghse hem in den ongemeten oceaen, derwaert selden of nimmermeer kiel van onsen oever vaert, buyten alle onse stranden; en hier heeftse een eylandeken tot haer eensaem verblyf 44 verkoren.

 

70. een eylandeken dat met syne nagebuuren den naem van de fortuyn ontleent heeft. daer klimtse op den top van eenen onbewoonden beschaduwden en bruynen bergh, en sy tovert syne lenden en schouders wit van sneeu, en laet syn hoofd groen en schoon, en sticht 'er een hof by een meyr.

 

71. daerse in eenen geduurigen sachten April haer leven met hem in wellust doorbrengt. nu moetghe den jongeling wt soo verre en soo verhole gevangenis verlossen: en de wachters der bevreesde en nayverige daer bergh en burgh mede beschermt is, overwinnen. en u salder nu geene ontbreecken, die u derwaert leyd, en u wapenen bestelt tot den treffelycken aenslagh.

 

72. wanneerghe naulycks wt den stroom gegaen syt, sultghe vinden eene jongkvrou jeughdigh van aensicht, oud van jaeren, dieghe sult kennen aen het lange hayr dat op t voorhoofd gekrult is, en aen t geschakeerde kleed. dese sal te wege brengen datghe 'r sneller over de diepe zee gevoert word, als een arend syne wiecken wtbreyd; sneller als de blixem vlieght: nochte sy sal in t wederkeeren u niet weyniger eene getrouwe leytsvrou verstrecken.

 

73. aen den voet des berghs, daer de toveres woont, sietghe nieuwe Pitons al piepende kruypen en wilde swynen hunne borstelige ruggen opsteecken, en leeuwen en beeren hunne wyde muylen openen; maer myne roede schuddende, sullense vreesen te genaecken, waerse klinckt. daerna sal (indien men het recht voor waerheyd houd) het gevaer 45 eenen grooteren wegh op den top vinden.



illustratieuitvergroten

74. eene bron ryst 'er op, die soo suyver en schoon een water heeft, datse 'r naer dorsten, die het sien: maer sy verberght binnen in haer koud kristal vreemd heymelyck en boosaerdigh vergif: soo dat een kleen tooghsken van haer blinckende vocht de siel terstond droncken en vrolyck maeckt: daer na beweeght het den mensch tot lachen, en hy lacht endelyck soo seer dat hy 'er af dood blyft.

 

75. schuw en afkeerigh sultghe uw aensicht verre van het heyloose en moordadige water afkeeren. nochte laet de spyse die op den groenen oever geleyd is u niet verlocken; nochte de trouweloose jongkvrou, wiens woorden dartel en aengenaem syn: en met een lieflyck aenschyn vleyt en lacht: maer ghylieden haer gesicht en beleefde woorden verachtende, sult binnen gaen naer de hooge poorte.

 

76. binnen ist becingelt met onwtwarrelycke muuren, die met duysend verwarde boghten omswaeyt, maer op een kleen begrip: ick sal u die soo onderscheyden, datter geene dwaeling u bewimpelen sal. midden in den hof is een Labyrint, die wt elck blad minne schynt te ademen: daer sal in den schoot van versche groene kruyden de ridder en de jongkvrou leggen.

 

77. maer wanneer dese haeren voet elders sal verset hebben om haeren lieven vryer te verlaeten, soo wil ick datghe hem toont eenen diamanten schild, dien ick u geven sal, en datghe dien voor syne oogen houd; alsoo dat hy 'er sich in spigele, en syne gedaente sie, en de sachte kleederen daer hy in gewonden werd: om dat schaemte en gramschap, door sulck een sien, de snoode minne wt syne borst sullen konnen jaegen.

 

78. anders heb ick u nu niet meer te seggen, als alleen datghe veyligh genoegh mooght derwaert gaen, en dringen in de binnenste en geheymste deelen der verwarde stede: vermits geene toverkracht uwen loop of gang kan beletten: nocht Armide (sulck eene kracht leyd u derwaert) sal van uwe komste konnen verwittight wesen.

 

79. niet weyniger sultghe daer na veyligh wt haere wooninge wederkeeren. maer tis nu slapens tyd, en ghy moet morgen met den dagh opstaen. soo sprack hy tegens hen, en leydese daer na daerse snachts mosten slaepen. en de goede oude man hen vrolyck en peynsende daer laetende, vertrock om te rusten.


Vorige Volgende