|
| |
De vierde handel.
Titus de Keyzer. Terentius Hopman.
WY staen op ons vertreck. myn afgestre'en Soldaten
Nae zoo veel oorlooghs blyde haer legerplaets verlaten.
Wy laten achter ons een omgeworpen muyr,
Een Koninglycke stad verdelght met stael en vuyr,
Een aerdrijck omgewroet, een Kerckhof vet van dooden,
Die niemand staen t'ontzien, ten ware dat der Ioden
Verrezen schimmen ons opkomen mochten dol
Met Fackelen, gelyck uyt Plutoos duyster hol
| |
| |
Opdonderen zomtyds d'ontstelde Razernijen,
Als al de weereld voor een ancker schynt te rijen:
Maer dat is zonder zorgh: nochtans acht mynen Raed
Dit oorbaer, datmen tot gerustheyd vanden staet
Hier een bezettingh leght van Krijghslie wel ervaren,
Die onder eenen vooghd 't land hier ontrent bewaren,
Op datter niemand Schans, noch Slot, noch vestingh bouw,
Noch voet krijg, noch yet quaeds den Romulijnschẽ brouw.
Terentius, die vaeck de schild waert van mijn leven,
Wanneer ick inden strijd my had te diep begeven,
Omçingeld van 't gevaer, belegerd van 't gekerm,
Besloten van 't geweyr, daer met geheven erm
Ghy my te redden wist door sabelen en pijcken,
En sloeght een wagenborgh van doon, en versche lijcken:
Deze eere komt u toe: ontfanght, ontfanght van my
Uw wettelijcke Prins en Veldheer de vooghdy
Van gans Iudea. let met aendacht op uw zaecken,
En wilt in 't voordeel van ons Monarchije waecken.
Aenzienelijcke Vorst, och of uw Majesteyt
Meer nuts genieten mocht van mijn gehoorzaemheyd:
Wy nemen 't ampt in danck. uw mildheyd is te loven,
Die ons verdiensten in besoldingh gaet te boven.
Verschoont uw Dienaer niet, die als de Keyzer spreeckt
Wenscht te vervullen 't geen aen zynen plicht ontbreeckt.
Mijn thiende bende, die haer oyt zoo vroom verweerde,
Gesterckt met noch meer volcx te voet en oock te peerde,
Ick tot bewaringh hier te legeren besloot,
Om d'overwinningh te verzek'ren buyten nood,
Waerom men heeft verschoond den muyr in 't west gelegen,
En 't geen daer aen kleeft: daer het Krijghsvolck vry van regẽ,
Van hagel, wind en storm, en onwe'er schuylen magh,
En herbergh krygen: hebt ghy over haer 't gezagh:
Omhelst de wetten, en wie tegen 't recht derf woelen
Doet hem de strengigheyd van onze Krijghstucht voelen.
| |
| |
Al wat myn Heer beveelt werd wetens niet verzuymt.
Geen uytgedreven Ioon geeft hier te woonen ruymt:
Maer and'ren die haer nae ons zeden konnen voegen
Vergunt deze ack'ren te bezaeijen en te ploegen,
Mids redelycken tol 't Rijck in te wilgen, en
Dat niemand ander staf als onzen scepter kenn.
't Is billijck en gegrond, het steunt op goede reden.
Zo ymand derf bestaen of vestingen, of steden
Te stichten, en tot zulx yets delve of spitte of graef,
Die heeft het lijf verbeurt, zyn goed en al zyn haef.
Die zaeck is van gewicht, dus hechtze in uw gedachten.
De Prinçe twyffel niet wy hopen't te betrachten.
Uyt myn gevangens ick heb duydelijck verstaen
Dat Simon, die ons zoo veel hoons heeft aengedaen,
Die schelm, dien afgerecht op zoo veel boeverijen
Het oorloogh spaerde, om zyn verschulde straf te lijen,
Zich onder 't muyrwerck houd, 't welck noch van d'aerde roockt,
Met and're die hy nae zyn lust heeft opgestoockt:
Neemt acht hier op, en dees steenhoopen wilt bezetten
Met wachters voor een wyl, die op dien booswicht letten,
Op dat hy 't niet ontslip: indien noch 't recht in zwangh
By d'Hemellieden is, dat elck zyn straf ontfangh,
En penen geld, en boet zyn grouwelycke stucken,
Wat eyscht het recht van hem? te sneuv'len door de byl?
Die deughd gebeurt hem niet. dat ghy hem inder yl
My toestiert wel bewaert te Roome, daer wy wenschen
Dat hy in ons triumph zy 't schouwspel veler menschen,
En pynelijck uytbraeck zyn Goddelooze ziel,
Die stadigh van het eene in't ander quaed verviel.
Schept die verrader slechts in onderaerdsche kuylen
De locht, al gingh hy zich zoo diep uyt ancxst verschuylen
Dat hy den Tartarus, daer geenen Phebus schijnt
Mocht hooren loijen, als de boosheyd word gepijnt:
| |
| |
Die schelm, doorluchtig Held, myn hand niet zal ontvliedẽ.
Belieft u yets wat meer ghy hebt maer te gebieden.
Ick volge uw Majesteyt, en doe u uytgeley.
De tyd verloopt, het is hooghnoodigh dat ick schey,
En vorder onzen tocht. ick zie nu wy vertrecken
De Keyzerlijcke Stad haer zeven halzen recken,
En uytzien nae het heyr, dat waerwaerts het oock vecht
Alom het veld behoud, en prijs en eer inleght.
Ick zie de staçi van de Roomsche burgerijen
In volle rustingh ons ontmoeten met verblijen:
Den Tyber zwert van volck. ick zie Vespasiaen,
Mijn Broeder, en den Raed by Iovis Tempel staen:
De Priesteren 't Outaer vo'en, en al de Goden vieren,
En 't onverwelck'lijck groen 't hoofd des Verwinners çieren.
Rey van Ioodsche Vrouwen. Fronto. Rey van Staetjonffren. De Dochter Sion.
Rey van Ioodsche Vrouwen.
Nu wacker stapelt steen. de Nood breyt duyzend listen.
Deze aenslagh blijft ons borgh, of d'eerste treken misten.
O krancke toevlucht! zoo de Koningen van ouwds
Bedrupt van Balsem, en verladen met veel gouds,
Behangen met de glans van Purper en Kleynoden,
Opbraecken 't marmor, en opkeken vanden dooden,
Hoe zoud haer quetzen. ach! maer als 't aldus moet zijn,
Dit is de waerheyd naest, en geeft het veynzen schijn
Voor 't ander. wackert u. metst van beroockte steenen
Een graf voor d'Ydelheyd, en wilt haer lijck beweenen.
Mars heeft hier uytgeraest. hy scheyd om elders we'er
Een wederspannigh Rijck met zijn gevelde speer,
Met 't weerlicht van zijn schild, en met getogen zweerde
Te slechten tot den grond, en bodem toe met d'eerde.
| |
| |
Ick kome in 's Keyzers naem, gelast om zoo terstond
Dees Tempelhoeren, die geen uytstel word gejond
Te volgen doen het heyr dat langer niet magh dralen.
Help God hy komt om ons, het is om ons te halen.
Steenrotzen berst van een, valt bergen op ons neer.
Troost God waer vluchten wy. hier is geen vluchten meer.
Wegh wegh met dit geraes. 't is langer hier met stenen
Voort voort Iodinnẽ voort.
Ick doe u geen verslagh, neen, niet een enckel woord,
Ghy werd het zelf gewaer. wel waer is uw Vorstinne?
Waer is 't hertneckigh wijf?
Och wijstze ons waerze dwaelt.
Wy zijn om harent wil bekommert en ontrust.
Zy droop van onze Rey vol zuchtens, en vol klagen,
Beroyt van hoofd en zin, versust en heel verslagen,
En eermen toezagh (want onze oogen waren dick,
En rood van schreijen) zy in eenen oogenblick
Was ons gezicht ontgaen, en waerwaerts dat wy zonden
Haer stem wierd niet gehoort, haer voetspoor niet gevonden.
Verlatene Vorstin, zo ghy de locht noch schept,
Meld d'oorzaeck waerom datge ons dus begeven hebt:
Want zo oder hoop was om uw zelven te versteken
Wy hadden t'zamen wel dit ongeval ontweken:
Geen klip zo yslijck steyl, geen afgrond is zoo naer,
Vol slangen, vol gedierte, of't uyterste gevaer,
Hadde ons doen klimmen, en opklaveren en dalen:
Of hebdy voor den tijd uw doodschuld gaen betalen,
En zydy van een rotz gesneuvelt op een steen,
Die gants verplettert heeft 't albaster van uw le'en,
Zoo wilt door eenigh spoock of teken doch gehengen
Dat wy u vinden, en met rouw ter aerden brengen.
Hoe luyde het jongst beklag? hoe droegze haer alsze schied?
Van droefheyd uytgeput, verwonnen van verdriet,
| |
| |
Zal ick dan, sprackze, die gevallen ben in handen
Van d'onbesneden, zijn haer schouwspel t'mynder schanden?
Zal ick die een Vorstin der volcken ben geweest
Verstrecken een slavin van die ons heeft gevreest?
Zal ick verschoven gaen in ballinghschap vol smerten
Mijn ramp ineten? en al steeds met droever herten
Ophalen mynen val? en den voorleden staet
Gaen vergelijcken met ons tegenwoordigh quaed?
Noch zoo niet. naulijcx wras het kermen vande lippen
Of wy verloren haer ontrent die scherpe klippen.
Dat wy 't lijfberghden van ons welgeboren Vrouw
In 't uyterste gevaer voor 't woeden der Tyrannen:
Wie weet wat uytheemsch bloed eens met haer aen moght spannen,
En geven zich te velde, om 't overschot der Ioon
Te stellen in haer stoel, en Koninghlijcken Troon:
Wie weet van waer ons God mocht een Verlosser wecken,
Die eenen Cyrus zoude, of and'ren Moses strecken,
Of braven Gedeon, of trotzen Iosua,
Of stouten David tot verzettingh van ons scha.
Staetjonffren zwijght, hy keert met overwinners treden,
Gezwollen om zijn hoofd van toorne, en gants t'onvreden,
Met dreygende oogen spoed hy t'onswaert zynen gangh.
Iehova staet ons by. wat word my 't herte bangh.
Moord! moord! hy treckt 't geweer. ick tril, ick beef, ic zidder.
Wat is 't dat u ontsteld? wat is 't dat ghy begaet?
Wat eer is 't dat ghy dees verdruckte Vrouwen slaet?
Een troosteloozen hoop. tert liever uws gelijcken.
Gaet uwen vyand toe zoo zal uw vroomheyd blijcken:
Hier haeldy enckel schand. laet zincken uwen moed.
Wat is 't dat u ontzet, en heftigh woeden doet?
Wat eyschty zoo verstoort? ach wilt doch wat bedaren.
Dat ghyze daedlijck meld.
| |
| |
Als 't ymmers zoo moet zijn. aenhoort slechts met geduld.
Aen haer rampzaligh eynde, en dood heeft niemand schuld
Als zy, die alsze droef haer handen had gewrongen,
En 't aenzicht opgekrabt is van een rotz gesprongen
Met schrickelijck gehuyl, 't welck drymael heeft geverght
Den galm die woont in dit omliggende geberght:
Wy volghden haren sprongh met uytgekreten oogen,
Maer wie had onbezwijmt van 't hooge aenschouwen mogen
Een lichaem, welcx gestalt was vanden zwaren val
Gants uytgewischt. o Vrouwe! o rotze! o bergh! o dal!
Dat rieckt nae schelmery. denckt nimmermeer met liegen
Een afgerecht Romeyn als ick ben te bedriegen.
Ziet voor u wat ghy doet.
Waer is het lichaem? flucx.
Van zijn gedaente is gants verplet in al zijn deelen?
Wijst my 't verplette, voort, en past op mijn bevelen?
Wy quamen als zy lagh gevallen nae bene'en,
En hieven 't zielloos lijf op vande koude steen,
En groeven't inder yl daer zelden ymand wandelt,
Van vreeze datze niet wierd nae haer dood mishandelt:
Die eer gebeurde haer noch, dat wy de grafsté wat
Verheerlijckten met puyn van ons verbrande Stad,
Met heele en halve steen, op datter eenigh teecken
Mocht blyven alsmen van haer eynde quam te spreken.
Waer is de plaetse flucx?
Eerbiedigheyd den doon, haer sterflijckheyd verschoont,
Noch 't lichaem niet onteert van deze, die eylaçy
Ghesneuvelt deerlijck, wierd begraven zonder staçy.
Het lichaem zal ick zien, staet op uw hoede noch,
Want vinde ick dit als 't eerste onwaerheyd en bedroch,
Och besnoeyt die booze lusten,
En die zoo lieflijck slaept laet inden grave rusten.
Wat zydy voor een volck, die na ghenomen straf
Een doode romp vervolght, en wreeckt u aen een graf?
| |
| |
Wat komt u aen? ghy valt aen 't schenden, en aen 't breken
Van onzen timmer, ach! den Hemel zal het wreken,
Dat als een dullen hond ghy schuymbeckt, schend, en bijt
't Geen heyligh is, en tot een eerlijck lijck gewijd.
Wee ons hy luystert niet. zyn wreedheyd heeft geen ooren.
Best doen wy rechte biechte, en melden 't van te voren
Eer dat hy 't al verwoeste, en in zyn dolligheyd,
Tot wraecke van 't bedrogh ons dobb'le straf bereyd.
Vroom Krijghsman, staet wat stil, en willet ons vergeven.
Wy zijn uyt hooge nood, en ancxst hier toe gedreven.
De zinnen lyden last, komt volghtme, want hier by
De dochter Sion met een Ionffer twee of dry
Schuylt in het hol des berghs. Komt uyt 't is al verloren.
Uw volck heeft u verra'en, Princesse welgeboren,
Den aenslagh is ontdeckt. komt wederom in 't licht.
Verheught uw vyand met een treurigh aengezicht.
Hy lacht in ons verderf. komt uyt, en wilt niet schromen:
Zulx is voor dezen oock een Koningh overkomen,
Die Salems scepter droegh, en met benauwder ziel
Ontvliende in handen noch van Nimrots naezaet viel:
Die voor hem sneuv'len zagh de vruchten van zyn lenden,
En most van 't licht berooft, zyn leven pijn'lijck enden
In eenen duyst'ren nacht, in een ongastvry land.
Dit is de gene die ons over zee en zand
Vervoeren zal. indien ghy meer vermooghd met kermen
Als wylie, valt hem aen, en brenght hem tot ontfermen.
Ervaren oorlooghsman, nae't woeden des soldaets
Had vaeck beleeftheyd by den Overwinner plaets,
Die vroom was, en geen roem zocht met een afgestreden
Onweerbaer hoopken volcx styf op den neck te treden:
Omhelst doch deze deughd, en leent een lydzaem oor
Aen uw gevangens. zeght, wat hebdy met ons voor?
Ghy moet terstond na Romẽ
Ons zegefeest ten dienst, het is zoo voorgenomen:
| |
| |
Men zal u, om wiens wil geplenght is zoo veel bloeds,
Gevleugelt volgen doen de Keyzerlijcke koets,
Met uwen ganschen Rey, met duyzend Iongelingen,
Dan mooghdy zoo 't u lust uw Tempeldeuntjens zingen:
Als ghy de vaten, en al 't goud, en zilverwerck,
En 't Priesterlijck Tapijt, de glori van uw Kerck,
De goude kandelaer, en tafel op een wagen
Ziet zegenrijck ten toon voor yder ommedragen.
Veel eer als zulcx gebeurt zal God op mijn geschreeuw
Doen komen op den wegh een Tyger, of een Leeuw,
Die ons verslinden zal, en tot het been toe knagen,
En met zijn ingewand in zynen schuylhoeck dragen:
Veel eer als dat gebeurt, zal 't God zich trecken aen,
En ons, of u gezwind met zynen blixem slaen:
Veel eer als dat geschied, eer dat ghy vreughd zult rapen
In onzen ondergangh, eer werden wy verschapen,
En trecken aen 't gestalt van een onreed'lijck beest,
Eer scheuren wy ons kleed, en schenden uwe Feest.
Ghy queld u te vergeefs. wy schricken voor geen dreygẽ.
Uw roepen geld hier niet. ghy hebt uw lijf niet eygen.
Ghy moet mede over Zee: dus maeckt uw hert geen pijn,
En zult ons dienstmaeghd 'sdaeghs, des nachts ons boelschap zijn.
Ach moeder Sion, helpt, wy zygen ne'er ter aerden,
Waer toe of wy de bloem van onse jeughd bewaerden
Op een goed huwelijck? om naemaels tot gerief
Te dienen een schavuyt een eerloos hangedief?
Om zijn slavin te zijn? om hem te laten dryven
Zijn booze moetwil met ons noyt gerepte lyven?
Ons kuyscheyd noyt bevleckt? ons witte zuyverheyd?
Wat bruyloft hebben wy ons zelfs niet toegeleyd:
Zal nu een Roffiaen van 't lijf de gordels rucken,
En d'onverwelckte roos van onze Maeghdom plucken?
God moetet zijn geklaeght.
Den moordenaers, en beuls van ons getrouwe mans
| |
| |
Verstrecken tot een proye, en zulcke schelms verwermen,
En hun believen en omhelzen met onze ermen,
En dulden datze met haer lippen ongezond
Ons kaecken drucken, en 't korael van onze mond.
Geensins, wy zullen voor 't opdagen vande morgen
Haer 't hoofd omwringen, en in d'eerste slaep verworgen.
't Is langh genoegh gedraelt. volght daer ick u geley.
Ons heyrkracht ghy verlet. men acht hier geen geschrey.
Wy volgen. gaet slechts voor. vergunt ons noch die zegen
Dat wy ons klachte doen, en zeggen onderwegen
Het Vaderland adieu. bedruckte vanght dan aen,
En neemt uw afscheyd, want de tijd eyscht dat wy gaen.
Ierusalem hoord ons geklach.
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
Gestoelt' dat noyt zijn weergae zagh:
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
Reest, daer de Stad op 't hooghste lagh:
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
Zijt op het schoonste vande dagh:
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
Vernielt door 't blaecken
Van 's vyands tortzen oon verdragh:
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
| |
| |
Gevonnist elck te worden plagh:
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
En Scepters droegen met ontzagh:
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
Men maeckte vande strijd gewach:
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
En mocht der Heyd'nen stormbock doch:
Wy nemen oorlof. och och och och!
Mocht Iacobs yver oon bedrogh:
Wy nemen oorlof. och och och oth!
Van d'heyl'ge dienst die hier geschach:
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
Elck min'lijck groeten met een lach:
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
Op 't Outer 't offer smoocken de':
Wy nemen oorlof. wee onzer wee!
| |
| |
Daer eenen Phenix nam zijn ste:
Wy nemen oorlof. wee onzer wee!
Het Man', en Moses Tafel me':
Wy nemen oorlof. wee onzer wee!
's Krijghs toorne, en boeten het gelach:
Wy nemen oorlof. ach ach ach ach!
Zaeght als uw tepels droogh van zoch.
Wy nemen oorlof. och och och och!
En geven zynen doodsnack noch:
Wy nemen oorlof. och och och och!
Vleesch dat verstreckt der dieren aes:
Wy nemen oorlof. helaes helaes!
Uw ouwde stad, en streed zoo dwaes:
Wy nemen oorlof. helaes helaes!
Haer laten hooren met geraes:
Wy nemen oorlof. helaes helaes!
|
|
Auteursrechtvrij