De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674

[p. 768]

Nalezing op de Delen I en II¹⁾

1) Vele der hier volgende verbeteringen wachten reeds jaren op afdrukken, te lang, meent dr. Moller, om nog uitgesteld te worden tot het Supplement.

A. Deel I

TEKSTKRITIEK

Den Gulden Winckel: Voorreden, blz. 271 vs. 24 de oude uitg. heeft achter keurt 'n punt, lees met komma. - Blz. 315 XX, vs. 4, de oude uitg. heeft onjuist een haakje achter berght

De Vaderen, blz. 489, vs. 290, de oude uitg. leest aan het einde een punt, in plaats van komma; vs. 292 de oude uitg. leest aan 't einde een komma in plaats van punt (zie Opgem. zetfouten, hieronder).

vs. 322 de komma van de oude uitg. achter dood, te veranderen in punt.

Blz. 559 XXI, vs. 1: de oude uitg. heeft: wat, lees: was (zie Verbeteringen).

AANVULLINGEN EN VERBETERINGEN

Blz. 303	de voetnoot op Jud. I moet geschrapt; de tekst is uit de brief van den apostel Judas (Thaddeus) vs. 10. Zie Vondel's Tooneelschilt (Dl. 9, blz. 388 r. 188-196), waar Vondel weer hetzelfde verhaalt als hier, maar nu is Wittewrongel in de rol van Momus.
Blz. 430	voetnoot op vs. 75, 3e regel achter vooral invoegen (voornamelijcken), en aan 't eind van de noot ‘(voornamelijcken gants)’ veranderen in: (gants, ofte aldermeest).
Blz. 432	voetnoot 105: selve betekent hier: zelfs.
Blz. 477	voetnoot op 't randschrift bij vs. 1: oorlofsversoec: verontschuldiging; letterl. verzoek om verschoning; zie vs. 2 Duld, dat ick ....
Blz. 490	voetnoot 302 lees: s'Hemels throon: de hemel (de uitverkorenen die als sterren aan de hemel zullen blinken).
Blz. 497	vs. 467, Van Heyl'ge Vaders beids: beiden, vaders van heiligen.
Blz. 543	voetnoot 4 te lezen: heeft verwilght: willig heeft gemaakt, heeft overgehaald hem van z'n pijn te verlossen.
Blz. 559	XXI vs. 1 wat, lees: was; voetnoot 1 vervalt.
Blz. 820	r. 11 v.o. ‘terecht’ in zoverre, dat er ten minste verband is tussen plaat en gedicht.

OPGEMERKTE STORENDE ZETFOUTEN

Blz. 190	Pascha, vs. 293 stalich licht, lees stralich licht.
Blz. 239	voetnoot 1559-60: zal, lees: zou.
Blz. 240	voetnoot 1589: immer, lees: immers.
Blz. 271	vs. 24, de punt aan 't einde vervangen door komma (zie Tekstkritiek hierboven).
Blz. 277	voetnoot vs. 9; licht, lees: lucht.
Blz. 367	voetnoot vs. 9: doet er niet, lees: doet er niet toe.
Blz. 411	vs. 12: pluynen, lees: pluymen.
Blz. 435	voetnoot vs. 187 achter ‘veldheer’ komma invoegen.
Blz. 487	voetnoot 233, 2e regel (bots: touw lees: bot: touw).
Blz. 489	vs. 290 aan het einde van de regel te lezen een komma in plaats van de punt; en vs. 292 aan 't einde een punt in pl. v. komma (zie Tekstkritiek, hierboven).
Blz. 490	vs. 322 de komma achter: dood, te veranderen in punt.
Blz. 519	voetnoot 17 tweede regel: waardoor, lees: waar door.
Blz. 561	voetnoot 16: zie blz. 434 vs. 148, lees: zie blz. 434, vs. 149, en op vs. 30 en 129.
Blz. 579	voetnoot 17 tweede regel: blz. 462, vs. 44; lees: vs. 53.
Blz. 611	voetnoot 12 tweede regel; vs. 105, lees: vs. 305.
Blz. 733	voetnoot 5-6 vierde regel: voegen, lees: vroeger.
Blz. 737	voetnoot 15: haven, lees: have.
Blz. 795	De regels 3, 4, 5 vanboven moeten vervallen.
Blz. 823	staat Blz. 579 ... vs. 8, lees: vs. 1., r. 2 v.o. staat Blz. 711, lees 741.

[p. 769]

B. Deel II

TEKSTKRITIEK

Blz. 115	vs. 227 in plaats van da komma van de oude uitg. te lezen dubbel punt.
Blz. 293,	vs. 1181 de komma achter haest van de oude uitg. dient te vervallen.
Blz. 299	De tekstkritiek schrappen, en in vs. 5 de lezing Hoe nae herstellen; immers hoe nae is de juiste lezing, in de betekenis van: soms, dus Hoe nae is 't: Is 't soms (zie Wrdb. dl. VI, kolom 782 bovenaan).
Blz. 424	vs. 99 achter schenkken komma bijvoegen die de oude uitg. mist.
Blz. 444	aan 't eind van vs. 242 in pl. van de punt (oude uitg.) te lezen dubbel punt, en aan 't eind van vs. 243 behoort de komma van de oude uitg. te vervallen.
Blz. 498	vs. 19 de komma achter gau van de uitg. dient te vervallen, en achter Ter jacht behoort 'n komma: gau behoort bij Ter jacht; de komma van de oude uitg. achter swyn moet vervallen; in vs. 21 moet achter Te duchten een komma worden ingevoegd, die in de oude uitg. ontbreekt; aan 't eind van vs. 22 in plaats van de komma van de uitg. een punt. Deze verbeteringen zijn wenselik voor het goed begrip van de tekst. Evenzo achter part de punt van de oude uitg. te vervangen door een komma.
Blz. 575	vs. 846 de oude uitg. leest meugen: (dubbel punt), beter is een komma.
Blz. 587	vs. 1104 aan 't eind van dit vers eist de zin een komma in pl. v. de punt van de oude uitg.
Blz. 640	vs. 78. De zin vereist aan 't eind een punt i. pl. v. de komma van de oude uitg.
Blz. 651	vs. 324 de komma van de oude uitg. achter geslacht dient geschrapt.

AANVULLINGEN EN VERBETERINGEN

Blz. 76	voetnoot 13 lees: hoe ...: dit behoort ook nog bij als 't verstaet (vs. 9).
Blz. 108	voetnoot vs. 126 de toornen zouden ook de vestingtorens kunnen zijn, zie op. vs. 960.
Blz. 244	noot 207 Dat zoo beter te verklaren als: indien; of wel als dat bij ducht ick behoort (vs. 205), moet in vs. 209 tracht dat opgevat worden als een opnieuw opnemen van de zin, maar waarbij het dat van vs. 207 vergeten was, en daarom tracht is ingevoegd.
Blz. 295	noot 1216, het franse part zou misschien toch als deel kunnen opgevat worden (zoals Vondel doet).
Blz. 296	noot 1229 meest hier beter zamen met Hoogen, dus Hoogen meest: Allerhoogste (vrgl. vs. 1145); noot 1233. Misschien beest'lijcker hier op te vatten als heel beestelik, zo beestelik (stoffelik), vrgl. vs. 1164.
Blz. 351	noot 21. Heeft Vondel misschien deze tekst (Rechters 25: 29) letterlik opgevat, en laat hij dan de waterwel ontspringen uit de kinnebak van de ezel?
Blz. 365	vs. 1 alsins uytgegoten: overal verspreid, overal aanwezig; vs. 18 in 't monster vol ghedrochten zou ook kunnen betekenen: in de monstervis vol verschrikkingen.
Blz. 389	noot 11: een hellebaerd, in 't algemeen wordt hier een slagwapen bedoeld (hellebaard is een soort van slagwapen met spitse punt); de afbeelding vertoont een zwaard.
Blz. 406	vs. 4 't heyrschaer Gods, in de uitg. van 1644 staat 's hemels heir; misschien bedoelt Vondel met beide uitdrukkingen: de engelen.
Blz. 438	noot 143, in het parlemoer betekent meer waarschijnlik: de paarlemoere schelp, waarin Venus naar Cyprus voer.
Blz. 449	noot 355 op de roos van het kompas wordt het Noorden door 'n lelie aangeduid; kan Vondel dit bedoeld hebben?
Blz. 453	boot 430 Het eynde betekent meer waarschijnlik: het doel, de bedoeling.
Blz. 455	noot 476 open ick: openbaar, vertel ik.
Blz. 498	noot 21 dan betekent hier: dan wel (zie Tekstkritiek).
Blz. 549	noot 305 achter Talthybius invoegen: als heraut (dus vertegenwoordiger) der Grieken.
Blz. 565	noot 633-634, aan 't eind bijvoegen: meer bizonder dat opstaan der gesneuvelde Grieken (zie voorg. verzen).

[p. 770]

Blz. 594	noot 1251 sissende kan hier algemeen bedoeld zijn: het geluid van 't uitspuitende bloed (vrgl. Verovering van Grol vs. 610 in Dl. III blz. 146).
Blz. 599	noot 1373 voeg bij: n.l. de wrede middelaar (zie 1370).
Blz. 600	noot 1389-1391 bijvoegen aan 't eind: ik ellendige, een nietswaardig bezit, ben uw lot, uw deel van de buit.
Blz. 602	noot 1448 gronden: misschien hier = ondieptes (zoals dikwels).
Blz. 757	noot vs. 2 Blijkbaar doelt Vondel hier op het Zuidelik sterrebeeld Schip Argo, dat op het Zuidelik halfrond richtingwijzer was voor de schepen, zoals de Noordster op het Noordelik.
Blz. 780	noot 309: frisch wordt beter verklaard met: stevig, flink.

OPGEMERKTE STORENDE ZETFOUTEN

Blz. 115	vs. 273 aan 't eind staat een komma, lees dubbelpunt.
Blz. 138	noot 748 staat ... om mij in, lees: ... om mij.
Blz. 152	noot 1045 linkerhand, lees: rechterhand.
Blz. 161	vs. 1217 sodaten, lees: soldaten.
Blz. 188	noot 1784: mijn groots, lees: ons groots.
Blz. 188	noot 1786: m'n heerlikheid, lees: onze heerlikheid.
Blz. 271	noot 769 meer dan velen, lees: meer dan een: vele ...
Blz. 292	noot 1165 haar geschikte, lees: hun geschikte.
Blz. 293	vs. 1181 de komma schrappen achter haest (zie Tekstkritiek).
Blz. 299	De Tekstkritiek schrappen, en in vs. 5 nu veranderen in: nae (zie Tekstkritiek).
Blz. 349	noot 17 (vs. 7, 8) moet zijn: (vs. 8, 9).
Blz. 379	noot 23: lees: waar God de profeet van God zelf laat zeggen.
Blz. 424	vs. 99 achter schenkken komma bijvoegen (zie Tekstkritiek).
Blz. 444	vs. 242 de punt vervangen door dubbel punt, en aan 't eind van vs. 243 de komma schrappen (zie Tekstkritiek).
Blz. 498	Over de verzen 19-22, en 32, 33 (zie Tekstkritiek).
Blz. 503	noot 52-53, lees 53-54.
Blz. 550	noot 324, 3e regel aan 't eind, lees: vs. 335, 336.
Blz. 558	noot 495-496 aan 't eind, lees: vs. 463.
Blz. 560	noot 520, in pl. v. vs. 49, lees: vs. 489.
Blz. 575	vs. 846 zie Tekstkritiek.
Blz. 587	vs. 1104 zie Tekstkritiek.
Blz. 601	noot 1399 in pl. v.: van 't rijk der schimmen, lees: de schimmen.
Blz. 611	noot 1648 lees 1650.
Blz. 625	noot 158 4e regel: Palamedes quam, lees Palamedes quem.
Blz. 631	voetnoot 11-12 Borgemannus, lees: Borgermannus. (zie blz. 915 r. 4 van boven).
Blz. 640	vs. 78 aan 't eind een punt i. pl. van komma. (zie Tekstkritiek).
Blz. 651	vs. 324 de komma schrappen achter geslacht (zie Tekstkritiek).
Blz. 659	noot 472 bijvoegen: van verraad.
Blz. 689	noot 1062 1e regel staat: doet, lees: doe.
Blz. 703	noot 1327, in de 2e r. de woorden: vs. 125-133, moeten aan 't eind staan achter het woord begin. (zie blz. 916 op vs. 1327).
Blz. 744	vs. 2186 staat: men, lees: met.
Blz. 806	noot 10, staat: zie blz. 504, lees: zie blz. 506.
Blz. 854	2e regel v.b. staat: 19 Behoedse, lees: 10 Behoedze.

N.S. Verschillende van bovenstaande opmerkingen en wijzigingen dank ik geheel of gedeeltelik aan de Heer H.L. van Wageningen. M.