De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674

[Poictiers.]^*

Letge op de ziel; het lijf bestelt de kracht alleen;¹
En Gallien verdient die beyde door gebeen.²
De Leer-lust dees ontsteeckt, een ander 't Krijghs-bedrijf.³
Poictiers dat is de ziel, al 't ander is het lijf.⁴

* Bij titel en onderschrift. De auteur van Top. Gall. III, bl. 283 noemt Poitiers' universiteit naast die van Parijs; als de overige faculteiten even uitstekende hoogleraren hadden als de juridische, dan zou men - zo voegt hij toe - ten volle kunnen instemmen met wat Scaliger zegt. Het dan volgend epigram is van den ‘Ouden’ Scaliger (Jul. Caesar, de vader van den lateren Leidsen hoogleraar Jos. Justus); deze heeft in navolging van Ausonius e.a. een aantal Lofdichten op beroemde steden geschreven. Zijn Op Avignon heeft reeds de Blaeu-atlas in Vondels vertaling (zie Deel III, bl. 424), het bovenstaande Op Poictiers geeft dezelfde atlas alleen in het Latijn; eerst Top. Gall. heeft voor beide epigrammen en het Latijn en Vondels Nederlands.
Tekst. Poëzy II (1682) heeft vs. 3 d'een; in vs. 4 Poictiers is hier.

1 Lat.: ‘Indien studie-zin (een zaak) is van de ziel: van het lichaam komt de kracht’.

2 Ook dit vers is verkeerd begrepen en, zoals vaker bij Vondel voorkomt (vgl. Op Petrarcha, vs. 4), vergodsdienstigd; Scal.: ‘en op elk van beide verdiensten (lett. van de kant van verdiensten op beide) maakt Frankrijk voor zich aanspraak.’

3 Leer-lust; Lat.: ‘de studiën’, vgl. aant. 1; dees, nl. stad (: naar Scal's bedoeling); een ander behoorde te zijn: ‘andere’, of (zoals het mvd. van alius wel meer) ‘de andere’, nl weer: steden.

4 ziel (van Frankrijk nl., vgl. de variant is hier).