De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674

[Op de Zalffles te Marmonstier.]^*

Een Engel salfden den op 't velt gewonden Marten,¹
Den grooten Hendrick, durft elck met dees gifte tarten.²

* Bij de titel. ‘Marmonstier ofte Majus Monasterium’ wordt Top. Gall. III, p. 249-vlg. beschreven als een abdij en Benedictijner klooster niet ver van Tours, gesticht door St. Maarten (bisschop van genoemde stad omstreeks 375). ‘Het voornaemste dat men alhier siet, is in de Kerck de H. Vles ofte het Oly Vat, ... waer in een ... dicke Zalf soude zyn, die een Engel uyt den Hemel den gemelden Bisschop den H. Marten in verlede tijde gebracht heeft, syne groote pijnlijcke leden, die hij door een val gekreghen hadde, daer mede te salven ende te ghenesen. Dese is doen Koninck Hendrick de IV tot Reims niet konde gesalft werden (alsoo die van den Protestanten Godsdienst deselve plaets besaten) met groote statie van daer naar Chartres gehaelt, om hem daer mede op syn Krooningh te salven ... op den 27. February 1594.’ - De versregels staan ‘boven de deur, daer deselve bewaert wert’ (= wordt).

1 op 't velt staat niet in het Latijn; de toevoeging lag echter voor de hand, daar St. Maarten in zijn jeugd soldaat is geweest (zijn vader was krijgstribuun); beroemd is het verhaal, hoe hij eens zijn krijgsmantel doormidden sneed om met de ene helft een arme te beschutten tegen de winterkou.

2 durft enz.; versta: dank zij het feit, dat hij uit deze zelfde ampul werd gezalfd, is hij beveiligd tegen alle bedreigingen; Lat.: ‘de grote H. heeft daarin een gelukkig voorteken.’ (omen habet).