De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674

[p. 708]

[Op d'Abdye van St. Illidius buiten Clermont.]^*

Dit oude Hof wert eerst van Austrimon gesticht,¹
Die t'Avignon ontstack het eerste Bisschops licht:²
Maer Heer Illidius dien elk als heylig eerde,³
De vierde Naer-zaet, die de Schaeps-kooy wijs regeerde,⁴
Volbouwde het in top, doen Clodoveus 't Rijck⁵
Van Gallie betoomde, en d'eerste tot een wijck
Der volckeren wert gedoopt, en op de vont gewasschen.^6-7

* Bij de titel. Top. Gall. III, p. 108: ‘De Abdye van St. Illidius ofte Allire, den V. Bisschop van Clermont (nl. Clerm. in Auvergne), is tegenwoordigh buyten de Stadt, maer was voor desen in den omkringh sijner mueren gelegen.’ Het Latijnse gedicht ‘werd aldaer onder de oude Schriften gevonden.’

1 hof: statig gebouw; eerst: in eerste aanleg, vgl. vs. 5; ook het Lat. spreekt hier van ‘zijn eerste (= beginvormende) wieg’. Austrimon(ius): 1e bisschop van Clermont, Top. Gall. III, p. 107 veel te vroeg gedateerd als tijdgenoot van keizer Claudius (tegen 50 n. Chr.).

2 t'Avignon; het Lat. heeft echter: ‘van de Auvergniërs’ (de oude naam v. Clermont is: urbs et civitas Arverna).

3 Het ook overigens corrupt (sanctis voor -us) in T.G. afgedrukt Latijn: illam sed (de quo fecit sibi omnia) sanctis / Illidius .... auxit, kan, zo men qua leest, betekenen: ‘maar de H. Illidius heeft deze stichting, waarvan hij zijn álles maakte, ... vergroot;’ Vondels dien elk enz. is niet uit het Lat. te halen.

4 naer-zaet: opvolger; schaepskooy (Lat. ovile): klooster, zoals vaker; vgl. Dl. IX, p. 295, Grafschr. vs. 2.

5 Clodoveus: Clovis; Top. Gall. rekent òf met een grote gaping tussen Austrimonius en zijn opvolgers, òf met ‘eenige ingebeelde waen van misverstant’ (t.a.p.).

6-7 d'eerste: als eerste; tot een wijck (toevlucht, beschermer) der v. is toevoeging; en is explicatief; volckeren; te lezen als: volck'ren.