De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674
(1937)–Joost van den Vondel–
Auteursrecht onbekendHet derde bedryf.
JASMIJN. PAO. ADAM.
Jasmijn:
Vorstin Xaianga, waer magh Adam nu vertoeven?Ga naar voetnoot513
Wy toetsten vaders trou, die blonk op alle proeven,
515[regelnummer]
Als gout van Ganges op den toetsteen blinkt ten toon.Ga naar voetnoot515
Zy blonk gelijk een perle aen onze wereltkroon.
Indienwe recht zien, zijn genooten afgescheidenGa naar voetnoot517
Staen ginder. zegh hun dat wy 's vaders komst verbeiden.
Pao:
Zy haelen hem.
Jasmijn:
my lust te hooren uit zijn' mont
520[regelnummer]
Of mijn bekommering op reden is gegront.
Adam:
Gezalfde dochter van den hemel.Ga naar voetnoot521
Jasmijn:
wijze vader.
Adam:
Wat eischt de majesteit?
Jasmijn:
nu schroom niet: tre vry nader.
Adam:
Op 't hoogh behaegen van de grootste keizerin,
Verknocht aen 's hemels zoon door goddelijke min.
525[regelnummer]
Ontschuldigh uit genade, indienwe een luttel draelden.
Toen d'uuren van den nacht in top het hooftpunt haelden,
Begon ik flux den dienst, naer d'ingestelde wijs,Ga naar voetnoot527
En offerde op 't altaer, den waeren Godt ten prijs,
Ten zoen der misdaên, en gedacht in mijn gebedenGa naar voetnoot529
530[regelnummer]
Dat Godt Taimingaes telgh, van 's roovers heir bestreden,Ga naar voetnoot530
| |
[pagina 352]
| |
Behoedende, alle ramp van uwen rijxstoel keer'.
Gebruikme, ben ik 't waert, ten wasdom van uwe eer.
Jasmijn:
De geest, met eene wolk van staetbekommeringen
Betrokken, zweeft te laegh, en kan niet hooger dringen.
535[regelnummer]
Gedachten pijnigen de zinnen om al 't geen
Ons sedert eene wijl een droevigh voorspook scheen.
Uit veele tekenen, die wy te zaemen stellen
Als letters, kan men niet dan ongevallen spellen.
Voorleden zomer queekte een oievaer op 't nest
540[regelnummer]
Van 't gulden hofdak zijn gebroetzel. uit het west
Verscheen een ros gedroght, gevoert op vleermuispennen.
Het braekte vier en vlam, viel gruwzaem aen het schennen,
En rukte d'ouden fel de taeie slaghpen uit.
Zy stortten van het nest ter aerde dat het stuit.Ga naar voetnoot544
545[regelnummer]
De jongen wouden vliên, maer werden flux verbeeten.
De roover hielt het nest, hoovaerdigh en vermeeten.
Adam:
Hoe lang?
Jasmijn:
tot dat een draek van 't noorden streven quam,Ga naar voetnoot547
Het ros gedroght verbaest de vlught ten zuiden nam,
En, vliegende afgemat, in eenen poel verstikte.
550[regelnummer]
Een dreigend voorspel, dat ons menighmael verschrikte
Adam:
En wat bezwaert u meer?
Jasmijn:
de schranderste in het lant,
Om uit de linien der palme van de hant
Geluk of ongeluk met kennis t'overleggen,
Ontziet, uit vrees voor straf, al watze ziet te zeggen,
555[regelnummer]
Dewijl de dwarsse lijn de langste knipt en snijt.
Bediet de lange lijn den draet van 's levens tijt,
Zoo wil ons leven kort en snel ten ende loopen.
Wat lust of weelde staet Jasmijne dan te hoopen?
Adam:
Ik hoore al wat u schijnt een post van ongeval,Ga naar voetnoot559
560[regelnummer]
Naer uw verbeelding.
Jasmijn:
neen, gy hoorde het niet al.Ga naar voetnoot560
Een wijs Araber zagh hoe ons geboortesterre
| |
[pagina 353]
| |
Geraetzaem vont den pij t'ontwijken, die, van verre
Afsnorrende uit de lucht, gelijk een staertstar, blonk,
En hooftçieraet en kroon van 't hooft ter aerde klonk.
565[regelnummer]
Indien Toangus leefde, in starrekunde ervaeren,Ga naar voetnoot565
En starrewichlery, hy zou het openbaeren
Door welk een middel men dien pijl ontwijken kon,
Eer d'onverwachte slagh het heiligh kroonrecht schon.
Adam:
Zoo wort uw majesteit bestreên van hier en ginder.
Jasmijn:
570[regelnummer]
Wy zagen menighmael den grijzen offervinderGa naar voetnoot570
Verschrikken voor 't altaer, wanneer hy met verstant
Doorsnuffelde en bezagh het offeringewant
Van zwijn en bok en haen, bekommert en verslegen.
De honden huilen 's nachts. het spookt langs achterwegen.
575[regelnummer]
De raven krassen naer. de gront der aerde beeft.
Een damp bezwalkt de zon. wat adem schept en leeft,
Gezielt en ongezielt, gedroghten aen de stranden
Bestemmen dat'er staetverandring is voorhanden.Ga naar voetnoot578
Hunguüs dootsche geest verscheen ons 's nachts, zoo 't scheen.Ga naar voetnoot579
580[regelnummer]
Wy greepen naer de schim, die droop door d'armen heen,
In 't midden van den droom. laet hooren hoe gylieden
Die tekens opneemt: watze melden en bedieden.
Adam:
Doorluchtste keizerin, Europe, klaer verlicht
Van boven, bout geen hoop van voorspoet op gezicht
585[regelnummer]
Van geesten, wichlery uit vogelvlughten, droomen,
En hantbekyken, naer geruisch van bosch en stroomen,
Gehuil, en hontsgebas, en starrewichlery,
Noch acht geen nachtgespook, ook geene razernyGa naar voetnoot588
Van offervinder, noch gezwets van guighelaeren.Ga naar voetnoot589
590[regelnummer]
Zoo schroomenze ook geen ramp, noch laeten zich vervaeren
Om beuzelmerkten, daer bedrogh zijn logens vent:Ga naar voetnoot591
En uw Konfutius, gansch Sina door bekent,Ga naar voetnoot592
Beloegh deze ydelheên. hy plante goude zeden,
Voor twintigh eeuwen op het lant, en in de steden.
| |
[pagina 354]
| |
595[regelnummer]
d'Onfaelbre waerheit van ons heiligh wetboek vloekt
De ziel, die troost en raet by vogelwichlaers zoekt,
Waarzeggers en gespook van geesten, streng veroordeelt.Ga naar voetnoot597
Jasmijn:
Kunt gy dit sterken met een klaer bewijs en voorbeelt?
Adam:
Een koning Saul, van dootvyanden bestreên,Ga naar voetnoot599-vlg.
600[regelnummer]
Toogh buiten 't leger 's nachts naer 's lants waerzeghster heen,
Op datze een' geest verwekte, om uit zijn' mont te hooren
Wat lot hem 's andren daeghs van boven was beschoren.
Zy wekte Samuël, een' ouden godtsprofeet,
Die uit der aerde rees, en in het lange kleet,
605[regelnummer]
Hem spelde hoe hy op de lijken van dry zoonen
Zou storten in het zwaert, versteeken van zijn kroonen.Ga naar voetnoot606
Toen wanhoop velt won, quam het naberou te spa.
Die raet zocht buiten Godt, verviel uit Godts gena.
Dees misdaet wert hem voor een dootschult aengerekent.
610[regelnummer]
Vrees Godt alleen, die weet wat spoet of ramp betekent.Ga naar voetnoot610
Jasmijn:
Daer komt de keizer, met den erfvorst Fungiang,
Verbaest en schichtigh aen. wy mogen onzen gangGa naar voetnoot612
Ter zijde neemen, om geen overlegh te stooren.
Wy kunnen hun gesprek aen dezen pyler hooren.
ZUNGCHIN. FUNGIANG.
Zungchin:
615[regelnummer]
Hier broeit een nachtverraet.
Fungiang:
de hemel breng 't in 't licht.
Zungchin:
Dit lijdt geen uitstel, neen.
Fungiang:
heer vader, lees het dicht.Ga naar voetnoot616
Zungchin:
Zie toe, het rijxhof staet op wankelbaere beenen.
Zie toe, en wacht u voor vermomde hofbesneênen.Ga naar voetnoot617-618
| |
[pagina 355]
| |
Fungiang:
Waer vondt heer vader dit?
Zungchin:
geslingert in 't poortael.
620[regelnummer]
De hant is onbekent.
Fungiang:
verdaegh hen altemael,
En monsterze op een ry, zoo kan zich geen beklaegen
Dat hy uit achterdocht vervalt in 't hoogh mishaegen
Onnozel, zonder schult. een vroome blijft wel vroom.
De schrik houdt weifelaers door onderzoek in toom.Ga naar voetnoot624
625[regelnummer]
De proef beschaemt geen trou, maer geeftze een' klaerder luister.
Zungchin:
Wie slimme gangen gaet blijft schuilen in het duister.
Fungiang:
Men merkt in 't monstren wie beteutert staet of niet,
Wie stamelt in de spraek, wie zijne verf verschiet.Ga naar voetnoot628
Men zieze hooft voor hooft vrypostigh onder oogen.Ga naar voetnoot629
Zungchin:
630[regelnummer]
Het hol van 's menschen hart is 't broeinest van de logen.
Fungiang:
Het aengezicht, gelijk een spiegel van 't gemoedt,
Ontdekt door tekens wat in 't harte wort gebroet.
Uit veelen kan zich pas een eenigh schalk verbergen.Ga naar voetnoot633
Zungchin:
De kanker in den staet ten hove lijdt geen tergen.Ga naar voetnoot634
Fungiang:
635[regelnummer]
Een kanker in den staet dient tijdigh uitgesneên.
Zungchin:
Men snijde 't quaet uit, maer ontzie gezonde leên
Aen 't lijf te knotten, en neeme eerst volkome kennis.
Fungiang:
Men sammelt veel te lang, wanneer de bitse schennis,Ga naar voetnoot638
Die worm, het hart bekruipt in'tlichaem van den staet.Ga naar voetnoot639
| |
[pagina 356]
| |
Zungchin:
640[regelnummer]
Dat wort u toegestaen, maer eischt een rijp beraet.Ga naar voetnoot640
Fungiang:
Valt op Kolaüs, uw' stadthouder, geen bedenken?
Zungchin:
Wy schroomen zijne trou door achterdocht te krenken.
Hy is de slaghpen, daer het gansche hof op drijft.
Fungiang:
Men acht getrou die tot het endt stantvastigh blijft.
Zungchin:
645[regelnummer]
Wat geeft u reden van bedenken of mistrouwen?
Fungiang:
Men bezight amptenaers, doch magh'er niet op bouwen.
Zungchin:
Wat twijfel valt hier? hy bezweek in geenen noot.
Fungiang:
Voorheene, maer nu staet gy voor den vyant bloot.
Zungchin:
Zoo bloot niet of men kan een' harden storm verduuren,
650[regelnummer]
Indien de krijghsliên niet bezwijken op de muuren.
Fungiang:
Een muur, tien schreden dik, die tusschen beide leit,
Valt licht te sloopen. zulk een kleene ruimte scheit
De vyanden en u. hy koome uw' troon niet nader:
De pylers wankelen. een eenigh hofverrader,Ga naar voetnoot654
655[regelnummer]
Van u gemaghtight om te heerschen en gebiên,
En wienze, als eenen godt, naer mont en oogen zien,
Behoeftze van ter zijde alleen een' wenk te geven;
De vyant zal terstont, daer 't hapert, innestreven,
En overloopenze al, gelijk een hooge vloet.Ga naar voetnoot659
Zungchin:
660[regelnummer]
Eer die stantvastige Kolaüs ons den voet
Zou lichten, zal de dagh in duistren nacht verkeeren,
De zon in duisternis, de draek venijn ontbeeren,
Kiang, de zoon der zee, opstreven tegens stroom.Ga naar voetnoot663
| |
[pagina 357]
| |
Wie los uit achterdocht met eenen lossen toom
665[regelnummer]
Durf hollen over hooge en laegere amptenaeren,
Beschaftze wettigh stof uit hunnen plicht te vaeren,
En heul te zoeken aen een' opgeworpen heer.Ga naar voetnoot667
Wat onbescheit is dit! zwijgh stil: geen woorden meer.Ga naar voetnoot668
Fungiang:
Heer vader, belgh u niet; ay luister. uit wiens koker
670[regelnummer]
Quam zulk een lasterpijl, dan uit dien oproerstooker?
Hier mompelde een gerucht door 't hof, vol onbescheit,
Hoe onder 't hofgebrek alleen de gierigheitGa naar voetnoot672-vlg.
De gout- en geltzucht van den keizer, onberaeden
En met geen schattingen te stoppen noch verzaeden,
675[regelnummer]
Een eenige oirzaek was, al klonk dees naklank valsch,Ga naar voetnoot675
Dat Sina zulk een storm van jamren op den hals
Quam storten, duizenden van d'oude trou veraerden,
En overliepen by geheele veltstandaerden,Ga naar voetnoot678
Behalve weinigen, besneên en Mandarijn,
680[regelnummer]
Die noch volharden, naer den uiterlijken schijn,
En heimlijk letten of't verraet begint te rijpen,
De hulk van 't hof geraekt aen 't overslaen en gijpen,Ga naar voetnoot682
Om dan den oversprong te waegen buiten last.Ga naar voetnoot683
Begon heer vader nu 't momaenzicht van dien gast
685[regelnummer]
Te lichten, strax zoude u de tronie openbaerenGa naar voetnoot685
Wie 't opperhooft is der vermomde weifelaeren.
Zungchin:
Geen reden houdt de tong der reukelooze jeughtGa naar voetnoot687
In toom. het lasteren van ongekrenkt deught
Beneemt de deught den moedt een' rijxstorm uit te harden,
690[regelnummer]
Die al wat tegenstaet aen slenters scheurt en flarden.
Waer loon ontbreekt, daer wort het weifelen verschoont.
Kolaüs is te rijk voor zijnen dienst beloont,
En durf zich zelven, by verandering van heeren,
Al quamenze over ons door hem te triomfeeren,
695[regelnummer]
Geen zegenrijker loon beloven. laet dan af
Te schenden zulk een' helt, die noit ons reden gaf
| |
[pagina 358]
| |
Te twijflen aen zijn trou: of smolten alle vroomen,Ga naar voetnoot697
Zoo staenwe op lossen gront, en 't is hier omgekomen,Ga naar voetnoot698
Fungiang:
Heer vader, spreek met Us, den grooten kantzelier.
700[regelnummer]
Ik hael dien ouden, en vertrek terwijl van hier.
Daer nadert hy van pas. de vader kan hem hooren.
Ik ga eens luisteren ten transse uit van den toren.
De cedel waerschuwt u voor aenstaende ongemak.Ga naar voetnoot703
De weiflaers schuilen in de schaduw van dit dak.
ZUNGCHIN. US.
Zungchin:
705[regelnummer]
Aertskantzelier, nu lees dees cedel, strax gesmeeten
In 't hofpoortael.
Us:
wat 's dit? de schrijver heeft vergeeten
Zijn' naem te tekenen.
Zungchin:
dat was hem ook geraên.
Us:
De dichter waerschuwt u.Ga naar voetnoot708
Zungchin:
hy tast de grooten aen.
Us:
Wat middel vint men best om deze hant te kennen?
Zungchin:
710[regelnummer]
De schrijfkunst zweeft te wuft op allerhande pennen.
De hant valt zomwijl in het schrijven ongelijk.
Elk kent zijn eige hant.
Us:
een al te donkre blijkGa naar voetnoot712
Om uit de letteren des schrijvers naem te spellen.
Men kan een anders hant naerbootsen, of misstellen
715[regelnummer]
Met eene quaede pen: zoo slaen de raeders mis.
In zulk een halszaek durf geen rechter by de gis
Een' man betighten door een reukloos onderwinden.
Wy staen voor dit geschrift verstomt, als ziende blinden.
Wat oordeel gaf de prins van dit gestroide vaers?Ga naar voetnoot719
| |
[pagina 359]
| |
Zungchin:
720[regelnummer]
Hy starooghde eerst een poos, en stampte met de laers
Wel drywerf op den vloer, en schudde hooft en lokken,
Gelijk een jonge leeu allengs begint te wrokken,
Van spijt geterght. hy sloegh zijn blikken heene en weêr
En stapte, ontsteeken van een' gloet, vast op en neêr.Ga naar voetnoot724
Us:
725[regelnummer]
Dat's edelmoedigheit, een aert van zijn' heer vader.Ga naar voetnoot725
De zoon is hem geheel gelijk, en niemant nader.
Wat sloot d'eêlmoedige te werken op dees stof?Ga naar voetnoot727
Zungchin:
Te monstren, hooft voor hooft, de grooten van het hof,
En met een snedigh oogh te zoeken eenigh teken,Ga naar voetnoot729
730[regelnummer]
Een blijk, ontdekkende dit nest der hofgebreken.
Us:
Dat inzicht was niet vreemt, noch ongeraên voor 't rijk.
Zungchin:
En schoon 't geraeden waer, het is te zorgelijk.
Us:
Wat docht hem endelijk in 't scheiden best geraeden?
Zungchin:
Hy hadde het op den stadthouder fel geladen.
Us:
735[regelnummer]
Kolaüs? neen hy is des keizers trouste vrient,
En heeft noit achterdocht gegeven noch verdient.
Het moght hem faelen aen zijn oordeel, in 't bestieren,
Den oorloghstoom te kort aenhaelen, ofte vieren
Te lang en al te ruim: maer willens wetens zou
740[regelnummer]
Het nimmer haperen aen 's mans beproefde trou.
Hier eens aen twijfelen, dat waer den dootsteek geven
Dien dapperen, getroost al stervende te strevenGa naar voetnoot742
Ter eere van uw staet, en keizerlijke kroon.
De vader overzie dien misslagh in den zoon.
Zungchin:
745[regelnummer]
Wy mogen door dit vaers ons dan gewaerschuwt achten:Ga naar voetnoot745
| |
[pagina 360]
| |
Us:
En scherper passen op 't veranderen der wachten,Ga naar voetnoot746
Alle uuren, langer niet, verandren van het woort,Ga naar voetnoot747
De ronden gaslaen, langs den muur, en aen de poort.
Zungchin:
Het is de vierde nacht, dat wy met raet en orden,Ga naar voetnoot749
750[regelnummer]
Om van krijghsoversten niet loos misleit te worden,
Voorzichtigh zelfs den muur bezichtighden in 't ront;Ga naar voetnoot751
Hoe 't met kortouwen, en de wacht geschapen stont;Ga naar voetnoot752
Hoe elk zijn' hoefslagh, hem gezet, alom bewaerde.Ga naar voetnoot753
Wy telden hooft voor hooft te voet, en ook te paerde,
755[regelnummer]
Belasten d'ampten zich te quijten vroegh en spa,Ga naar voetnoot755
Om niet te vallen in des keizers ongena:
Doch nergens vont men daer het minste op viel te spreeken.
Us:
Waer 't oogh des keizers waekt wort geene kans verkeeken.
Zelf voortreên, leert den knaep navolgen 's meesters spoor.
760[regelnummer]
Ik viel noch daetelijk op d'aerde met mijn oor,
En luisterde heel scherp, om eene lucht te scheppen,Ga naar voetnoot761
Aen vier gewesten, wat zich roeren moght of reppen,
Maer hoorde geen gewagh. de wagen van den nachtGa naar voetnoot763
Rolt steiler neêr, voorby de derde starrewacht.Ga naar voetnoot764
765[regelnummer]
Uw majesteit magh vry op mijne toezicht rusten.Ga naar voetnoot765
Zungchin:
Hoe past het slaepen, en wat slaepen zou hem lusten,
Die zulk een' vyant voor de poorten ziet in 't velt?
Een openbaere zee van roofzucht en gewelt
Komt bruizen naer Peking, om vraetigh in te slikken
770[regelnummer]
Een schatkist, daer de balgh des afgronts aen zou stikken,Ga naar voetnoot770
Een schatkist, jaeren lang inzwelgende onverzaet
Wat zulk een hofprael eischt, ten steun van onzen staet,
Geheele stroomen gouts, en onwaerdeerbre tollen.Ga naar voetnoot773
De roover, om het heir, dus vreesselijk aen 't hollen,
775[regelnummer]
Noch aen te prikkelen, zwoer by zijn' tullebant
En heirbijl hun Peking en dit wijdtstrekkend lant
Ten roof te schenken, zoo zy 's keizers poort oprammen.Ga naar voetnoot777
| |
[pagina 361]
| |
Gedenk gedenk eens hoeze op zulk een' vrybuit vlammen.
Peking, met zonnegout en diamant gekranst,
780[regelnummer]
Is deze schoone bruit, daer 't al om juicht en danst.
Us:
Z'is voor dien schender en schoffeerder niet geschapen.
Hy zalze dezen nacht niet reppen noch beslaepen.Ga naar voetnoot782
En of men tijdigh hem misleide door verdragh,Ga naar voetnoot783
Behoudens d'eer van uw grootmaghtighste gezagh?
Zungchin:
785[regelnummer]
Wat middel dunkt u waer de raetzaemste en de beste?Ga naar voetnoot785
Us:
Lykungzus voere 't heir een daghreis van dees veste,
Om tusschen beide op 't velt de tenten op te slaen,
En blank in 't harrenas, van weêrzijde af en aen,
Voorwaerden van verdragh eendraghtigh in te stellen.
790[regelnummer]
Gy most den hollen buik der hoofden en kornellen
Uit uwe schatkist milt opvullen tot de keel.
Zungchin:
Zy slikten heel Peking, tot slissing van 't krakkeel,Ga naar voetnoot792
Al wat men schraepen kon met graven en met delven
Uit dertigh rijken, zoo veel kelders en gewelven,
795[regelnummer]
Van zilver gout en zijde en diamant verkropt.
De balgh des gierigaerts wort met geen gout gestopt.
Veel jaeren schattingen, met rijk gelade jonkenGa naar voetnoot797-vlg.
Door Yo naer dit hof gevoert, of ons geschonkenGa naar voetnoot798
Van onderkoningen, vrywilligh af te staen;
800[regelnummer]
Dat koelt geen roofkoorts, neen, maer steekt de roofkoorts aen.
Den gouden sleutel van ons schatkist hem te geven!
Wy scheiden liever, blank in 't harnas, van ons leven.
Het hart des keizers leght begraven in het gout.
Us:
Gy kunt het derven.
Zungchin:
neen, zoo weinigh als het zout.
805[regelnummer]
De schatkist moet den krijgh, gelijk een zenuw, stijven:
En stont menze af, wie zou een roovers waerborgh blijven,
Dat hy, na d'overgift, het heir afdanken zou?Ga naar voetnoot807
| |
[pagina 362]
| |
Us:
Eisch duizent gyzelaers, ten onderpant van trou.
Zungchin:
Geen vaster gyzelaers dan klinkende metaelen.
Us:
810[regelnummer]
Wie komt hier schichtigh van den hoftrans nederdaelen?Ga naar voetnoot810
Wat maere of Fungiang den vader brengen wil?
FUNGIANG. ZUNGCHIN. US.
Fungiang:
Wy hooren geen gewagh. de nanacht zwijght zoo stil,Ga naar voetnoot812
Dat al de wachters, op den porceleinen toren,Ga naar voetnoot813
Geen mompelen in stadt, geen bladers ruischen hooren
815[regelnummer]
Rondom den boomgaert. is 't geen teken dat de haet
Behendigh toeleght op een gruwelijk verraet?
Men zoude uit deze kalmte een' rijxorkaen vermoeden,
Het geeft bedenken datze een onweêr uit wil broeden.
Heer vader, laetme toe, aen dien of dezen oort
820[regelnummer]
Te gaen naerspooren, op de merkt, of aen de poort,
Hoe 't sta geschapen, eer het onweêr op moght komen.
Zungchin:
Wy hebben kennis van geschut en volk genomen,
En stadts gelegenheit, een dagh of dry geleên.Ga naar voetnoot823
Fungiang:
Wat kunnen schelmen in dry dagen tijts niet smeên!
825[regelnummer]
De vyant staet niet stil. een oorloghskans verandert,
In eenen oogenblik, van aengezicht en standert.
Zungchin:
Wanneer twee heiren schrap, en tegens een gekant,
Zich mengen onderling, en kampen hant aen hant,
Dan moet de zwakste in 't velt den allersterksten wijken:
830[regelnummer]
Dan gaet de sterkste met dien roof en zege strijken:
Nu duikenwe gerust en schootvry zonder noot,
In een bemuurde stadt: dat onderscheit is groot.
Fungiang:
Heer vader, ik geloof zy leggen toe uit laegenGa naar voetnoot833
U op te koomen, eer het licht begint te daegen.
| |
[pagina 363]
| |
835[regelnummer]
Vergunme buiten 't hof eens kennis van den staet
Te neemen.
Us:
zou de prins rinkinken by de straet,Ga naar voetnoot836
Een oir en erfgenaem van duizent vorstendommenGa naar voetnoot837
Zich waegen by de maen en maeneschijn te mommen,Ga naar voetnoot838
Daer hem een onverlaet bejegent in der yl,Ga naar voetnoot839
840[regelnummer]
Of ergens by geval een kaisteen of een pijl,
In 't wilt gevlogen, 't is gebeurzaem, quaem te grieven?
De vader volge vry zijn inzicht en believen;
Wat my belangt, my gruwt. ik sta het geensins toe.
Fungiang:
Men houde uwe ydle vrees den ouderdom te goe.
Zungchin:
845[regelnummer]
Dat is geen suffers raet. veel nutter hier gebleven.
Fungiang:
Heer vader, gunme toch ter hofpoorte uit te streven.
Mijn geest getuight niet goets van deze stille vlaegh.Ga naar voetnoot847
Zungchin:
Vertoef, mijn zoon: gedult, tot dat de morgen daegh.
Fungiang:
Mijn onrust lijdt niet hier een oogenblik te toeven:
Zungchin:
850[regelnummer]
Gy wilt uw vaders hart ontstellen en bedroeven.
Fungiang:
Ik wil het veiligen voor onraet en gevaer.
Us:
Men stuure een' andren heen. doorluchtste prins, bedaer.
De hofpost zal terstont gewisse tijding brengen.
Fungiang:
Indien zich weifelaers in dezen handel mengen,Ga naar voetnoot854
855[regelnummer]
Mooght gy den hofpost niet betrouwen by zijn woort.
Us:
Men opent in den nacht den vyanden geen poort.
| |
[pagina 364]
| |
Fungiang:
Daer trou op schiltwacht staet, van geene gunst te krenken.Ga naar voetnoot857
Nu waerschuwde ons dit vaers het erghste na te denken.Ga naar voetnoot858
Zungchin:
Verkies dan uit het hof den trousten amptenaer.
Fungiang:
860[regelnummer]
Ik ben de trouste, en wil, gelijk een hofpylaer,
Den rijxtroon stutten. men betrou geen ronde of wachter.
Broet hier verraet, ik wil ter sluik en stil van achter
De schelmen naertreên, en betrappen op de daet.
Us:
Zoo een verraeder zich verweert, u steekt of slaet,
865[regelnummer]
Bekent of onbekent, hoe zal men d'opspraek paeien?Ga naar voetnoot865
Hoe wil uw doot door twee-endertigh rijken kraeien?Ga naar voetnoot866
Hoe zou men dit vergrijp verdaedigen? geen wet
Gedooght dat ik den prins in 's levens waeghschael zett'.
De rijxwet stelde my en andren tot uw hoeders.
Fungiang:
870[regelnummer]
Al sneefde Fungiang, noch leven bey zijn broeders,
Om vaders stoel te kleên, en d'oude heerschappy.
Us:
Het wettigh voorrecht eischt den outsten van de dryGa naar voetnoot872
Ten troon te klimmen, tot verdaediging der wetten.
Fungiang:
Het eischt dan datwe d'eerste op 's rijx beschutting letten:Ga naar voetnoot874
Us:
875[regelnummer]
Met reden, doch geensins door reukeloos bewint.Ga naar voetnoot875
Het sta aen vader, zoo hy dit geraeden vint.
Fungiang:
Gy pijnight vader met zwaarmoedige gepeinzen.
Us:
Ik openbaer mijn hart vrymoedigh, zonder veinzen.
Fungiang:
Uw zorgen zien te verre, en suffen zonder last.Ga naar voetnoot879
| |
[pagina 365]
| |
Us:
880[regelnummer]
Zy zien te verre, indien dees voorzorgh ons niet past.Ga naar voetnoot880
Fungiang:
Heer vader, geef verlof: men magh niet langer beiden.
Zungchin:
Zoo most een sterke drom van riddren u geleiden.
Fungiang:
My dient geen stadtgerucht, maer met een stille trom
Te vliegen naer de poort op kuntschap, en voor mom.Ga naar voetnoot884
885[regelnummer]
Zoo moet men rijxverraet opkomen, en ontdekken.Ga naar voetnoot885
Us:
Waer 't ongeraên een' storm van onraet op te wekken,
Met keteltrommelen, klaeroen en hoftrompet,
Geklep van klokken, als in 't wilt en zonder wet,Ga naar voetnoot888
Getoet van hoornen, uit vier hoeken van de poorte,Ga naar voetnoot889
890[regelnummer]
Om deze misdraght van verraet in haer geboorte
Te smooren, 't zy hier hof of stadt van zwanger gaet?
Zungchin:
Een' loozen wapenklank opwekken eischt beraet.
Het heeft zijn zwaericheit niet kleen van wederzyen,
En kon tot heil der stede of 's rijx bederf gedyen,
895[regelnummer]
Naer d'ongelijkheit van een ieder opgevat,
Of recht of averecht; en misverstant in stadt
By trouweloozen en getrouwen teffens baeren.
Fungiang:
Heer vader, geef verlof, om tijdigh voort te vaeren,
En zegenme, zoo rukke ik stewaert in van 't hof.
Zungchin:
900[regelnummer]
Trek heen, en keer terstont: wy geven u verlof.
I. Zang:
Gelukkigh Asie, betreden
Van Godt, den hovenier in Eden,Ga naar voetnoot902
En engelen, en Godt den zoon,Ga naar voetnoot903
Gy zijt het grootste van dry deelenGa naar voetnoot904
| |
[pagina 366]
| |
905[regelnummer]
Der aerde, en onder lantjuweelenGa naar voetnoot905
Spant gy met reden d'eerste kroon:
Doch aen den ring der landeryen
Van twee-endertigh heerschappyen
Is Sina d'eedle diamant,
910[regelnummer]
Die goddelijk in d'oogen flonkert,
En alle uitsteekentheên verdonkert,
Gelijk een onwaerdeerbaer pant.
Al wat den eersten mensch bejegent,
In 't paradijs, zoo rijk gezegent,
915[regelnummer]
Dat vloeit u toe uit 's hemels schoot.Ga naar voetnoot915
Gy zijt het hart, dat ziel en leven
Aen alle uw medeleên kunt geven,
Ten schimp en uitstel van de doot.
Elk lantschap draeght zijn vrucht en naemen:Ga naar voetnoot919
920[regelnummer]
Gy vatze in eenen bondel t'zamen.
I. Tegenzang:
Natuur, om uw geluk te waeren,Ga naar voetnoot921
Omheinde, ô Sina, u met baeren,
Steenrotsen, plaeten, drooghte en bank,
Of met geberghten, bosch, en wouden,
925[regelnummer]
Of gulle zantzeen voor mistrouden,Ga naar voetnoot925
En wildernissen, breet en langk:
Doch toen natuur, vol wonderwerken,
Verzuimde in 't noorden u te sterken,
Voltrok de kunst wat haer ontbrak,
930[regelnummer]
En boude, om u in noot te troosten,
Den muur van 't westen tot in 't oosten,
Een borstweer tegens ongemak.
Tienhondertduizent mans bevrijden,Ga naar voetnoot933
Ten trots van al die 't rijk benijden,
935[regelnummer]
Dien muur, vijfhondert mijlen lang:
Waerna zomwijl Sineesche stedenGa naar voetnoot936
Door's Tarters inbreuk schade leden,
Geschonden van uitheemschen dwang,
Tot dat Taiminga wiert verheven.Ga naar voetnoot939
940[regelnummer]
Men wensch' zijne afkomst lang te leven.
| |
[pagina 367]
| |
II. Zang:
Maer schoon, van 's Tarters juk ontslagen,
En vry van buitenlantsche plaegen,
De rijxmuur dicht gesloten blijft,
Wat baet het, nu d'inheemsche wrokken
945[regelnummer]
's Rijx vruchtbren bodem overtrokken,
En roofzucht haeren moedtwil drijft.
De steden treuren al t'elendigh,
En quijnen aen een koorts inwendigh.
Het bloet, in d'aderen verrot,
950[regelnummer]
Verwekt een' brant van hofgebreken,
Die 't rijk naer 't hart te vinnigh steeken.
Aen krachten is geen overschot.
Wat uitkomst kunnenwe ons beloven,
Ten zy een hooger hant van boven
955[regelnummer]
Den staetarts helpe alle oogenblik,
Nu d'artsenyen niet vermogen,Ga naar voetnoot956
De slagh der hartaêr opgetogen
Ons waerschuwt met den jongsten snik.Ga naar voetnoot958
Het hooft lijdt van verrotte leden.
960[regelnummer]
Men hadze nutter afgesneden.
II. Tegenzang:
Aertsherder, troost verstroide lammeren,Ga naar voetnoot961
Beschut de zielen, die nu jammeren,
d'Onnooslen voor het wolfsgebit,
En wolven, die in 't schaepskleet duiken.Ga naar voetnoot964
965[regelnummer]
Het is geen tijt het oogh te luiken.
Gy hoort hoe u de kudde bidt.
Bescherm Taimingaes eedle loten,
Die 't hof van Sina, toegesloten
Voor alle uitheemschen en het kruis,
970[regelnummer]
Eerst openden voor uw standaerden,
Uwe eer hanthaefden en bewaerden,
Ten schimp van afgodistgedruisch.
Bescherm uw planten, teêr in 't bloeien,
Op datze in kracht en sterkheit groeien,
975[regelnummer]
En vruchten draegen op haer tijdt.
Een hagelbuy, met recht te schromen,
| |
[pagina 368]
| |
Dreight uit de lucht ons op te komen,Ga naar voetnoot977
Die hof en hoop ter aerde smijt.Ga naar voetnoot978
Bescherm den bloesem van uw hoven,
980[regelnummer]
Op datwe u met gezangen loven.
|
|