Logo DBNL
De werken van Vondel. Deel 4. 1640-1645 (1930)

De werken van Vondel. Deel 4. 1640-1645

(1930)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Brief XVIII Hero aen Leander.*

1 O Leander den groet die ghy my met woorden zent, opdat ick een einder. 1 2 van de zaeken magh hebben, kom over. alle vertoef, twelck de blyschap 3 uitstelt, valt ons langk. vergeef het diet belydt. ick min niet geduldighlyck.3 4 wy branden door een gelycken gloet: maer in krachten ben ick u ongelyck. 5 ick acht dat de mans stercker van geest zyn. vertoef noch een luttel en ick5 6 zal bezwycken. ghy verkort den langen tydt met verscheide bezigheden 7 nu met jagen, nu met den vruchtbaren acker te bouwen. of het raethuis 8 verlet u, of de prys vant geolyde worstelperck. of ghy breidelt een wildt8 9 paert. nu vangt ghy een vogel met stricken, nu haelt ghy een visch op met 10 angelroeden. d'avondstondt wordt met wyn afgespoelt. deze dingen zyn10 11 verre van my, of zoo ick niet zoo vierigh blaeck, is er niet voor my over11 12 dat ick doe, als minnen. tgeen er over is dat doe ick. en o myn wellust



illustratie
HOE HET BEWAARD GEBLEVEN HANDSCHRIFT OF LIEVER KLADSCHRIFT VAN VONDELS VERTALING DER HEROIDES (HELDINNEBRIEVEN) VAN OVIDIUS ER UITZIET
Onderste gedeelte van blad 24
Het door de vertaler zelf doorgehaalde en daarom door ons niet herdrukte stuk is een fragment van de brief Acontius aan Cydippe en loopt midden door het schrift van de brief Hero aan Leander. (Zie de plaats blz. 416, r. 13-19).




illustratie
Bovenste gedeelte van blad 25


13 ick minne u, en meer dan ick geloofde dat men zou kunnen. of ick mompel13 14 wat van u met myn lieve voester, en verwonder my vast wat reden uwe14 15 reis hindert. of beweeght door den haetelycken windt zie ick over de zee15-16 16 hene, zoo ran ick bykans de zee aen met uwe woorden. of als het bulde- 17 rende water een luttel zyn ongestuimigheit nalaet, klaegh ick dat ghy wel 18 kunt maer niet wilt komen: en terwyl ick klaegh, bersten de tranen uit myn 19 verliefde oogen, die van 't oude wyf, hiervan wetende, met den bevenden 20 duim afgewischt worden. dickwils ga ick zien of uwe voetstappen oock20 21 op het strant staen. aleens of het zant d'ingedruckte teeckens bewaert. en21 22 hoe ick na u vraegh, en u schryve: soo yemant van Abydus gekomen is:22 23 of vraegh of yemant naer Abydus gaet? wat wil ick verhalen hoe dickwils 24 ick uwe kleederen kusse, die ghy uittreckt wanneer ghy gaet door de zee 25 van Helles. alzoo als het licht ondergaet, en de uur een vriendin van den25 26 nacht de starren vertoont nadat de dagh verjaeght is, zoo steeck [ick] op 't 27 opperste van den toren het waeckende licht op, een teecken en een merck 28 der gewoone reise. en de spil draeiende, die het garen spint korten wy 29 den langen nacht met vrouwenwerck. ghy vraeght wat ick ondertussen 30 al dien langen tydt koute. anders is er niet in myn mont dan de naem van 31 Leander. meint ghy voester niet dat myn blyschap alree ten huis uitgegaen31 32 is? of waecken zy alle? en vreest hy de zyne niet? treckt hy nu niet al32 33 de kleeren van zyn lyf uit? meent ghy dat hy nu zyn leden met de vette33-34 34 Pallas smeert? zy knickt my toe, dat het zoo is. niet omdat ze zich met34-35 35 onze kuskens bemoeit, maer de slaep daer tegens stribbelende schud het 36 oude hooft. en na een luttel vertoefs, zeker nu seilt hy al, zegh ick. en hy36 37 smyt met zyn armen langsaem het water van een. en wanneer ick met37 38 d'aerde te raecken weinige draden gesponnen hebbe, vragen wy of hy wel38 39 midden in zee magh wezen. en thans sien wy eens uit, en thans bidden39 40 wy eens met een bevreesde stemme, op dat een dienstigh windeken u den40 41 wegh licht maeke. ondertusschen vangen wy het geluit met onze ooren, 42 en wanen dat alle geruisch uwe aenkomst beduit. als ick zoo het meeste42

43 deel van den nacht hebbe verkort,/doorgebroght, bevangt de slaep myn vermoeide43 44 oogen. nochtans slaept ghy onrustige mogelyck met my tegens uwen44 45 danck: en ghy komt self, hoewel ghy niet wilt komen. want thans sie ick45 46 u dichte by den zwemmenden aenzien; nu de naekte armen naer de myne46 47 toebrengen. nu gelyk ick plaght de kleederen om uwe natte leden slaen, 48 nu de tsamengevoeghde borsten in mynen boezem koesteren. daerenboven4848-50 49 vele dingen verzwygen met een zedige tong. zy schaemt zich de dingen 50 te vertellen, die haer wel doen bedreven te hebben. o my ellendige, dit50 51 is een korte, geen warachtige wellust. want ghy plaght met den slaep altydt 52 wech te gaen. wy o begeerige gelieven slapen ten leste vaster te samen:52 53 opdat onse blyschap geen warachtige trouw ontbere. waerom heb ick 54 koudt zoo vele nachten alleen overgebroght? trage zwemmer, waerom54 55 blyft ghy zoo dickwils van my wech? de zee ick beken het is noch niet 56 reisbaer voor den zwemmer. maer gisteren nacht was de windt zachter.56 57 waerom liet ghy die voorbygaen? waerom vreesde ghy de toekomende57-58 58 dingen niet? waerom versuimde ghy die goede nacht? en waerom begaeft 59 ghy u niet op wech? op dat u haestigh gelegenheit van gelycke reise ge-59-60 60 geven werde. zeker die was beter ............. 61 Maer het aensicht des gesolden afgronds is haestigh verandert. als ghy met61 62 den tijdt haest, komt ghy dickwils in minder tydt over. waert ghy hier62 63 gehouden, ghy zoudt geen reden hebben om te klagen. en my omhelsende63 64 zoude u geen onweder hinderen. zeker ick zoude dan vrolyk de winden 65 hooren bulderen, en bidden dat de wateren nimmer moghten bevredight 66 wesen. wat is er evenwel gebeurt? waerom vreest ge nu meer voor het 67 water? en vreest ghy nu eerst de geperste zee? want het gedenckt my67 68 dat toen ghy quaemt de zee hol en dreigende was niet min of luttel min 69 dan nu, als ick u toeriep: zult ghy zoo reuckeloos zyn? dat ick ellendige69 70 niet om uwe dapperheit moet treuren. waer komt my deze nieuwe vreese70

71 van daen? vliet hy oock die stoute dingen? waer blyft de groote swemmer71 72 die duisend buien versmade? weest nochtans liever zoodanigh, als tgeen 73 ghy eerst plaght te wesen, en komt veiligh door de stille zee reisen. als 74 ghy slechts deselve blyft: als wy zoo bemint worden, gelyck ghy schryft,74 75 en die vlam geen koude asch werde. ick vrees de winden zoo zeer 76 niet die mynen wensch verhinderen: dan dat niet uwe liefde den winde76 77 gelyk kome te verdwalen. En ick niet soo veel geacht werde, en tgevaer 78 de zaek te boven ga, en schyn een minder loon dan de arbeit te wezen.78 79 ondertussen vrees ick dat ick in myn vaderlant niet gequetst worde, en79 80 dat ick Sestische maeght niet geacht werde een Abydener jongelingk 81 ongelyk te wezen. ick kan nochtans alles geduldiger dragen, dan of ghy 82 ick weet niet meer op wat een boel verslingert de ledigheid doorbrogt.82 83 zoo anders armen uw hart komen t' omhelzen, en een nieuwe minne het83 84 einde van ons minne zy. och dat ick liever sterve als door dat lasterstuck84 85 gequetst werde, en onze doot gebeure eer dan uwe misdaet. en ick spreek85 86 dit niet om dat ghy my teeckens van toekomenden reis gegeven hebt of86 87 bekommert ben door een nieu gerucht. maer ick vrees alles (want wie 88 minde oit veiligh?) en de plaets perst d'afwesenden vele dingen te vreezen.88 89 geluckigh zynse diet helpt hare tegenwoordige lasterstucken te kennen89 90 en verbiedt de valsche te vreesen. het ydele ongelyck beroert ons zoo wel90 91 als tgeschiede ons bedrieght. en .............. 92 och of ghy quaemt! en of deze wint of uw vader en gene vrou oirzaek ware 93 van zoo groot een vertoef. twelck zoo ick het koom te weten, geloof mij93 94 ick zal van hartseer sterven, sondigh al over een wyl, soo ghy naer myn94 95 leven staet. maer ghy sult niet sondigen, en te vergeefs worde ick hier om 96 verschrickt. en de nydige winter weder streeft op dat ghy te minder komt.96 97 wee my ellendige, met welck een onweer huilen de kusten. den dagh gaet97 98 schuil in een donkere wolck. misschien is de godtvruchtige moeder aen98

99 de zee van Helle gekomen, en de dochter in 't natte water gedompelt wordt99 100 beschreit, of de zee verneemt met den haetelycken naem van het stiefkint .........................100 101 die plaets, gelyck zy nu is, is de teere meiskens niet gunstigh. Helle is in 102 dit water vergaen, ick worde er in gequetst. Maer o Neptuin, docht ghy102 103 aen uwe vlammen, ghy zout de liefde met geene winden behinderen ...........................103 104 waerom stopt ghy, die zoo dickwils de kracht van minne ondervonden104 105 hebt, ons met uwen dwarrelwint den gewoonen wegh? o forsse verschoon 106 ons: en voert uwen oorloogh op de wyde zee: dit kleene water scheit twee 107 landen van een. het past u groote oock groote schepen te sollen, of wreet107 108 te vallen voor gansche vloten. het staet schandelyck voor een zeegodt een108 109 swemmenden jongeling te vervaren. die eere is minder dan alle staende109 110 water. hy is wel klaer, en doorluchtigh van afkomst: maer hy is niet ge-110 111 sproten van Ulysses die by u verdacht is. vergeef het, en spaer ons beide:111 112 hy swemt: maer het lichaem van Leander myne hoop hangt op dezelve112 113 baren. middelerwyl verwaeit het licht (want wy schryven nu het uitgestoken113 114 is) en het geeft ons voorspoedige teekens. zie de voester giet wyn int ge- 115 luckig vier. morgen, seitse, sullenwe meer in getal zyn. en zy zelf drinkt115 116 ook. geef dat wy velen mogen gesmeten worden door d'ontkome baren.116 117 o die ick bykans met al myn hart ontfange. kom weder in uw leger, ghy117 118 verlater der gepaerde liefde, waerom worden myn leden midden op het118 119 bedde geleit? tgeen ghy vreest is niet warachtigh. Venuis self zal het stuck119 120 begunstigen, en de dochter uit der zee geboren sal het zeebaren slecht120 121 vlyen. het lust my self dickwils midden door het water te loopen maer 122 dit water plagh veiliger dan de zee te wesen. want waerom of Phrixus en122

123 Phrixus suster herwaert gevoert synde, heeft een vrou alleen die woeste123 124 wateren een naem gegeven? misschien vreest ghy of er geen schepen zyn124 125 om weder te keeren, en wilt den last des dubbelen arbeits niet langer125 126 dragen. maer wy sullen verscheiden in zee te samen slapen, en sullen boven126 127 op de baren malkanderen ontmoetende kuskens geven. en zoo zal elk weder 128 na zyn stadt gaen. maer dat luttel sal wat meer dan niets wezen. och of128-129 129 hier schaemte waer, die ons dwong heimelyk te minnen. opdat de liefde 130 uit vreese voor hare eere wycken woude. nu stryden liefde en eerbaerheit 131 twee qualyk gepaerde zaeken. 't is twyfelachtigh welk ick hebbe te volgen. 132 dese past, geene vermaekt. nadat de Pegaseesche Jason eens te Colchos132 133 quam, heeft hy de Phasische dochter in zyn snel schip settende haestigh133 134 vervoert. als de Ideese overspeelder eens te Lacedemon quam, is hy134 135 haestigh met zyn roof wedergekeert. ghy, zoo dickwils ghy vint die ghy 136 mint, soo dickwils verlaet ghy haer: en soo dickwils men qualyk kan over-136 137 schepen, zoo zwemt ghy. nochtans o jongeling, braveerder der verbolge137 138 vloeden, maekt dat ghy zoo de zee braveert, waer ghy de zee ontziet. schepen 139 met kunst gebouwt worden van de zee verovert, meint ghy dat uwe armen139 140 meer dan de zee vermogen? tgeen ghy zoekt o Leander te zwemmen dat140-41 141 vreesen de schippers. hier plegen de gestrande schepen om te komen. ick 142 ellendige begeer niet te bewegen, dien ick vermaen. en ick bidde u wordt142 143 noch kloeker door myne vermaningen. als ghy maer over geraeckt, en143 144 d'armen dickwils int water geslagen hebbende al vermoeit om mynen hals 145 slaet. maer zoo dickwils als ick my naer de blauwe baren keere, zoo weet145-46 146 ick niet hoe myn hart zoo trilt van koude. niet weiniger worde ick ontroert 147 door 't gezicht des voorgaenden nachts, hoewelse bestraelt werd door myne147 148 offerhanden, want als de lamp sliep met den dageraet, die tyd als men148 149 plaght de warachtige droomen te zien. schoot de draet door myn slaperig- 150 heit los uit myn hant en ick liet myn hals op het kussen hangen. hier dacht150 151 my door geen twyfelaghtigh geloof dat ick eenen dolphyn door de baren151

152 sagh swemmen. wie ellendigh nu dat hy op het dorstige zant geraekt was,152 153 tegelyk het water en het leven verliet. wat er van zy, ick vrees, en belach153-54 154 ghy myn droomen niet. en betrou uwe armen niet dan aen een stille zee. 155 verschoon ghy u selven niet, zoo verschoon het ellendige meisken, die 156 nimmer sal behouden zyn, ten zy ghy behouden zyt. nochtans is de hoop156 157 naby in de gebroke wateren. kloof met uwe borst de stille baren. middeler- 158 wyl de zee niet reisbaar is voor den zwemmer, zoo laet u myn gezonden 159 brief het hatelyk sammelen verzachten.159


Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs