Logo DBNL
De werken van Vondel. Deel 4. 1640-1645 (1930)

De werken van Vondel. Deel 4. 1640-1645

(1930)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Brief XI Canace aen Macareus.*

1 Zoo myn brief ergens evenwel zal onleesbaer zyn door blinde/uitgewister. 1 2 feilen: zoo zal myn geschrift van den moort zyner joffrouw vergeten wezen.2 3 myn rechte hant voert de pen, d'ander het bloote zwaert, en het bladt 4 leit los op myn schoot. dit is de gedaente van Aeools dochter, die aen 5 haren broeder schryft: indien ick schyn mynen harden vader te konnen5 6 behagen. ick wenschte dat zelf d'aenschouwer van mynen moort hier6 7 tegenwoordigh waer: en het werck werde voortgedreven door de oogen7-8 8 van dengenen die haer teelde. hy, zoo wreet als hy is, en veel moor-

9 dadiger dan zyn oostewinden, zoude onse wonden met drooge oogen 10 aenzien. namelyck tis yet by de wreede winden te leven, hy komt overeen10 11 met zyn volx aerdt. hy beheerst den noorden en den westenwint en den11 12 Scythonischen zuidewint: o dertele Eureus over uwe vleugels. och hy12 13 heerscht over de winden: maer hy heerscht niet over zyn oploopende13 14 gramschap, en bezit rycken, die min zyn dan zyne gebreken. wat baet het14 15 dat eene, die door haer voorvaders namen ten hemel toe verheven is,15 16 Jupyn onder hare bloetvrienden rekent. ick voer niet weiniger dan hy met1616-17 17 myne schichten, maer tgehaete lemmer lyckgaven met een vrouwe hant. 18 o Macareus och of de uur die ons paerde spader dan de uur myns doots 19 gekomen waer. o broeder, waerom hebt ghy my oit meer dan een broeder 20 bemint? en ick heb my niet neffens u gedragen gelyck het een zuster 21 betaemt. ick blaeckte oock, gelyck ick pleegh te hooren, ick weet niet wat21 22 voor een godt ick in myn laeuwen boezem vernam. myn verw was in 23 't aenzicht verschoten, en een magerheit deed myn gebeente krimpen. myn 24 mont nuttighde ter noodt een luttel spyze. de slaep viel my zwaer en de24 25 nacht een heel jaer: en ick verzuchte van geen pyn gequetst zynde. en25 26 ick kon geen reden geven waerom ick zuchte, en ick wist niet wat een 27 vryster was, en ick was het zelf. myn voester vernam eerst door haer oude27 28 wyfs hart de zieckte, en de voester zeide eerst tegens Aeolus dochter: ghy28 29 mint. ick wert schaemroot, en sloegh van schaemte myne oogen neder. dit 30 waren teeckens genoegh van een zwygende. en alree zwol de last des ge-30 31 zwollen buicks: en theimelycke pack bezwaerde de quynende leden. wat31 32 kruiden, wat artsenye broght en bestelde my de voester niet stoutelyck met32 33 hare handt? zoo dat bykans (dit eenige verzwygen wy u) de groeiende 34 last ons ingewant ontschoot. och het al te leefbare kint wederstont de34 35 gebezigde artsenye, en bedeckt zynde, bleef veiligh van zynen vyant. de35 36 schoone zuster van Phebus was negenmael opgegaen, en de tiende maen36 37 dompelde de zonnepaerden: als ick niet wist wat oorzaeck my een haestigh37 38 weedom verweckte, en was onkundigh van 't baren en een nieuwe krygs-38-39 39 heldin: noch sprack met geen sachte stem: wat, zeitse, verraet ghy uw

40 lasterstuck? en het oude wyf, die 'er van wist, sloegh de roepende op den40 41 mont. wat zal ick ongeluckige aengaen? het wee parstme te stenen:41 42 maer de vreese en de voester en de schaemte self verbieden het: terstont 43 hervat ick het gesteen en de ontglipte woorden, en ick word self gedrongen43 44 myn tranen te drincken. de doot stont voor myn oogen, en Lucyn weigerde44 45 my hulp, en had ick gestorven, de dood was oock een zwaer lasterstuck. 46 als ick ter neder storte en myn hair en kleederen scheurende, ghy onsen46 47 boezem koesterde met den uwen en seit tegens my: o suster, myn lieve 48 suster, leef lang. leef lang, en bederf geen twee in een lichaam. de goede48 49 hoop zet u krachten by: ghy zult uw broeders getroude vrouw worden. 50 de vrou van hem, door wien ghy vrou en moeder geworden zyt. geloof 51 my, doodt zynde werdt ick door uwe woorden weder levendigh. en ick51 52 ben verlost van 't pack en tlasterstuck myns lichaems. wat bedankt ghy u52-53 53 selven? Aeolus sit midden in zyn hof: men moet het lasterstuck uit vaders 54 oogen doen. het nyverige oude wyf stopt het kint in de bladeren en witte54 55 olyftacken, en dunnen spanssels: en doet versierde offerhanden, en spreeckt55 56 gebeden uit. het volck .................56 57 de vader zelf geeft verlof tot de reis. het was nu al by den drempel, als 58 't gehuil vader ter ooren quam: en het wordt door zyn merckteecken ver-58 59 raden. Aeolus haelt het kint voor den dagh, en ontdeckt de geveinsde 60 offerhanden: het hof galmt van een dul geraes. gelyck de zee beeft, als zy60 61 van een windeken gestreken wort, gelyck een esschentack van een laeuwen 62 zuidewint geschudt wordt. zaeght ghy eens hoe myn bestorve leden ge-62 63 schudt werden: het bedde schudde vant lichaem datter op lagh. hy valt 64 er op in, en maekt met zyn getier onze schande openbaer, en kan naulix 65 de handen afhouden van 't aenzicht der ellendige. ick zelf al beschaemt 66 goot niet uit dan tranen. myn tong wiert van kille vreese tegengehouden. 67 en hy had nu al belast den kleenen neef voor de honden en vogelen te67 68 werpen, en in eensame plaetsen te versteken. d'ellendige gaf een geschrey: 69 ghy zoudt meenen dat hy het gevoelde. en waer het kon riep het zyn69-70 70 grootvader aen met zyne stemme. o myn broeder, hoe waentghe dat ick 71 toen te moede was? want ghy kunt dat by uw eigen gemoedt weten. als 72 myn vyant in myn tegenwoordigheit myn eigen ingewant zou naer de hooge

73 bosschen brengen om op de bergen van de wolven verslonden te werden, 74 hy was al ter kamer uitgetreden. toen sloegh ick ten leste voor myn borst. 75 en begon met de nagelen myn kaecken op te krabben. middelerwyl quam75 76 myn vaders hellebardier met een bedruckt aenzicht: en sprack schandelyck76 77 aldus. Aeolus zent u dit zwaert; en hy leverde my dat zwaert, en wil dat 78 men uit de verdienste versta wat dat zeggen wil. wy verstaen het wel, en78 79 zullen kloeckhartigh het geweldige zwaert int werck stellen. ick zal het79 80 vaderlyck geschenck in myn borst duwen. o vader vereert ghy myn huwe- 81 lyck met dusdanige gaven? o vader, verryckt ghy uwe dochter met dus- 82 danigen bruitschat? o bedriegelycke Hymen loop wydt van hier met myn82 83 mans bruiloftsfackel, en vlught met ontstelde voeten uit dit gruwelyck hof. 84 o zwarte Razernyen licht my met de fackelen toe die ghy draeght, op dat84 85 myn lyckvier blaecke van dat vier. o myn susters, huw met een beter noot- 86 lot: nochtans gedenckt aen 't geen ick bedreven hebbe. wat heeft het kint86 87 bedreven dat eerst ter werelt gebroght is? Door wat misdaet heeft het87 88 naulix geboren zynde zyn grootvader gequetst? kon het de doot verdienen, 89 dat men het reken die verdient te hebben. och die ellendige wort om myn 90 misdaet gestraft. o zoon de droefheit uwer moeder, roof van verslindende 91 dieren, wee my ghy wort op uwen geboortedagh verslonden. o zoon, 92 ellendigh pant van een luttel geluckige minne, dit was uw eerste en uw leste 93 dagh. 't heeft my niet vry gestaen u met rechtvaerdige tranen te beschreien, 94 en 't afgeschoren/afgesneden hair in uw graf te brengen. ick hebber niet boven op94 95 gelegen, noch het koude kuskens gegeven. vratige dieren zullen ons in-95 96 gewant verscheuren. ick zelf zal oock des kints geest met een wonde na-96 97 volgen, ende zal niet lang moeder, noch kinderlooze geheeten worden. 98 ghy evenwel, die te vergeefs op uwe ellendige zuster hoopte, ick bidde98 99 u vergader de gespreide leden van uwen zoon, en bestel het by de moeder,99 100 en legh het op t graf uwer gezellinne: en dat wy beide in eenen engen 101 dootvat/emmer besloten worden. Leef lang en denck om ons: en begiet ons lyck101 102 met uwe tranen, en als een minnaer vrees het graf van uwe minnaresse 103 niet. Volbreng, dat bid ick, het bevel uwer al te verworpe zuster: ick zal103 104 myns vaders bevel volbrengen.


Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs