Logo DBNL
De werken van Vondel. Deel 4. 1640-1645 (1930)

De werken van Vondel. Deel 4. 1640-1645

(1930)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Brief IX Deianeira aen Hercules.*

1 Ick verblyde my dat Oechalien een parel aen onze kroon geworden is/onze tittels verryckt,r. 1 2 maer beklaegh het dat d'overwinner voor zyne overwinster zwichten most. 3 de misverfde faem en die uwe daden besoedelen zal verspreide zich haestigh3 4 door alle de Pelasgische steden: dat Iöle hadde onder het juck gebraght4 5 den man, die Juno, nochte een matelooze rye van zwarigheden noit konden5 6 doen suffen. dit is tgeen Eurystheus, dit is tgeen de zuster des dondergodts6

7 wenscht: en uwe stiefmoeder lacht om dat uw leven een smet gekregen 8 heeft, maer hy is niet gekomen .......................................8 9 Venus deed u meer leets dan Juno. d'eene verhief u door 't verdrucken: 10 d'ander zet u den voet op den neck. zie eens te rugge om naer de weerelt 11 die ghy door uwe dapperheit verdadigende aen vrede holpt: daer de blauwe 12 Nereus om de groote landen loopt. zoo magh u het aertryck en gansche12 13 zee voor vrede dancken. ghy hebt beide de huizen der zonne met uwe13 14 verdiensten gepropt. ghy zelf droeght eerst den hemel, die u noch dragen14 15 zal. Atlas blonck toen Hercules de starren onderstutte. wat hebt ghy anders15 16 gesocht dan een vermaertheit voor een ellendige schande, zoo ghy de 17 voorige daden met het merckteecken eener schennisse ophoopt? zeit men 18 dat ghy het zyt die het paer slangen zoo vast met uwe handen druckte, toen 19 ghy noch jongk in de wiege alree waerdigh waert Jupyns zoon te heeten? 20 ghy hebt beter aengevangen dan voleindight: de jongste daden moeten 21 voor d'eerste wycken. die duizend ondieren, nocht de Steneleische vyant21 22 noch Juno konden overwinnen, leit van de liefde verwonnen. maer men22 23 zeit dat ick wel getrouwt ben, om dat men my Hercules gemalin noemt: en23 24 dat het myn schoonvader is die van boven dondert met geswinde paerden. 25 zoo qualyck als ongelycke koeien voor eenen ploegh passen: zoo wort 26 een vrouw lager van staet, van haren grooten man getrapt. noch tgedyt26 27 niet tot eer maer tot last, een aerdt die quetsbare dingen voortbrengt.27 28 zoo ghy wel wilt trouwen, trouw aen uws gelycke. myn man is eeuwigh 29 van huis, en een gast bekender dan zyn vrouw. hy zit achter her de ge-29 30 droghten en vervaerlycke ondieren. ick zelf bezigh met kuische beloften30 31 uit te storten worde in een ledigh huis gepynigt: uit angst dat myn man 32 door zynen haetelycken vyandt niet kome te sneuvelen. ick worde gesolt32 33 onder slangen, wilde zwynen, en hongerige leeuwen, en zie de honden 34 door de beenen heene byten. de vezelkens van 't offervee, ydele gezichten34

35 en droomen, en voorspoocken heimelyck by nacht nagespoort ontstellen35 36 myn gemoedt. ick ongeluckige vang het gemompel van loopende ge- 37 ruchten. dan ontzinckt my de vrees door twyffelachtige hoope, en de 38 hoop door vrees. myn moeder is hier niet, en klaeght den maghtigen Godt38 39 behaeght te hebben. nochte vader Amphitryo, nochte Hyllus de jongen39 40 is by der hant. ick smaeck Eurystheus, den bewintsman van Junoos on-40 41 rechtvaerdige gramschap, en den langkdurigen wrock der godinne. tis 42 noch te luttel dat ick dit lyde, ghy stapelter noch op de liefde tot eene42 43 vreemde: en ghy maeckt dat alle vrouwen blyde moeder worden. ick zal43 44 niet verhalen, hoe Auge in de Parthenische dalen geschonden wert, nochte44 45 u hoe ghy o nymph van Ormenus meermael quaemt te baren: nochte o45 46 Teuthrontische schaer ick zal u niet lasteren met uwe susters, van de welcke46-48 47 u geen volck overgebleven is: dat eene overspeelster ons een versch laster- 48 stuck verhale waardoor ick een stiefmoeder wiert van Lydischen Lamus. 49 Meander, die zoo menighmael in een zelve lant heen en weder loopt, en 50 wiens eige wateren dickwils weder in hem uitloopen, zagh de halsketens 51 hangen aen den hals van Hercules. hy, wien de hemel een licht pack viel,51 52 schaemde zich niet zyn stercke armen met goudt te boeien: en de vaste52-53 53 ledekanten met gesteenten te behangen: quansuis tussen deze armen hadde 54 haren geest gegeven de Nemeesche pest, met wiens gestroopte huit hy54 55 gedost gingk. ghy dorst wel uw borsteligh hair met eenen myter omringen,55 56 daer de witte populier beter op uw hooft paste, nocht ghy schaemt u niet op56 57 de wyze van een dartele maeght eenen Meonischen gordel om uwe middel57 58 te gespen. de gedaente van den wreeden Diomedes schiet u niet eens58 59 in den zin, die wreet van aert, zyn paerden voederde met menschenvleis. 60 hadde Busiris u dus geciert gezien: d'overwonnen zoude zich schamen van60 61 zulck eenen overwonnen te wezen. dat Anteus de behangsels aftrecke van61 62 uwen harden hals, dat hy 't zich niet schame voorzulck eenen lafhartigen man62

63 te moeten zwichten. Men zal zeggen dat ghy den korf van de Meonische63 64 dochters hebt gedragen, en gevreest voor uw joffers dreigementen. o 65 Alcides, schaemt ghy u niet, dat ghy de hant, die u door duizenterleye65 66 zwaerigheden redden, in de geschraefte teene mandekens steeckt, eenen66 67 groven draet spint met uwen dicken duim, en uwe schoone joffrou ver- 68 noeght met de gezette taeck. o hoe dickwils hebben uwe stercke handen 69 de spillen gemindert, terwyl ghy het garen met uwe grove vingers spont .........................69 70 dat ghy gevreest hebt de dreigementen van uwe joffrouwe. ghy vertelde70-71 71 haer den oppersten roem des triomfs met uitnemende stacie, en de daden 72 die ghy had behooren te ontveinzen: namelyck hoe ghy nogh een wicht72-74 73 zynde met uwe bloote handt geknispt had de onmenschelycke Hydren 74 aen de toegeduwde keelen: hoe de Tegeesche everzwyn op den pyn- 75 boomrycken Erymanth leit: en den gront benaeuwt met zyn onbeschofte75 76 zwaerte. ghy verzweeght niet hoe ghy de hoofden voor het hof van76 77 Thraciën nagelde, nochte de merrien met menschenbloet gemest. en 78 Geryons drievouwdig gedroght, ryck van Spaensch vee: hoewel 'er een78 79 in de dry was: en Cerberus van eenen halsstruick in zoo veel hontshoofden79 80 gedeelt, en met thair van dreigende slangen verwart, en de vruchtbare80-81 81 slange, wiens vruchtbare wonde overliep, en door haer eigen verlies 82 rycker wert. en die tusschen de rechte en slincke zyde geperst, hing als82 83 een zware last met toegedruckte keel: en de ridderlycke hoop, die vergeefs83 84 betrouwende op zyne voeten en dubbelgestaltigheit, van het Tessalische 85 gebergte gejaeght wert. kunt ghy uitmuntende in een Sidonisch kleet85 86 deze dingen zeggen? of belet het cieraet uw tong niet onder 't spreken? 87 de nymph Jardanis heeft u oock met hare wapenen verciert, en is met de87 88 vermaerde tropheen van den gevangen man gaen strycken. ga nu, en

89 draegh moedt: en verhael uwe dappere stucken. zy was een man tgeen89 90 ghy met recht niet waert. door wie ghy zoo veel kleender zyt, als ghy, 91 o grootste der dingen, wat meer waert te overwinnen, dan dien ghy over-91 92 wonnen hebt. de maet van uwe dingen komt haer te baet. wyck der vromen,92 93 een vriendin is erfgenaem van uwen roem: o schande, de ruwe huit af- 94 gestroopt van de ribben des ruigen leeuws bedeckten hare zachte zyde.94 95 ghy zyt bedrogen, en weet het niet: dat is niet de geroofde leeuwshuidt:95-96 96 maer uw roof en ghy zyt wel d'overwinner des diers, maer zy van u. een 97 wyf, naulix maghtigh te houden den spinrock zwaer van wolle, droegh97 98 het geweer zwart van Lernasche vergift besmet: en verzagh hare hant98 99 met de knods die de dieren kneusde, en zagh haer mans wapens in den99 100 spigel. nochtans hadde ick deze dingen gehoort, en het stont my niet100-101 101 vry dat gerucht te gelooven. zie de zachte droefheit komt van 't oor tot 102 de zinnen. een vreemde boel worter voor myn oogen my thuis gebroght:102 103 noch het staet my niet vry tontveinzen tgeen ick lyde. ghy gedooght niet 104 dat ze uitgesloten worde: een slavin komt en laet zich midden door de104 105 stadt zien van onwillige oogen: ende zy komt niet naer de wyze der ge-105 106 vangenen met ongetoide haire, belydende haere fortuin die het aenzicht106 107 bedecken. zy komt breet voor den dagh aenstappen uitmuntende door veel 108 gouts: hoedanigh ghy oock in Phrygien opgepronkt waert. zy beurt het108 109 hooft trots in de lucht aen het volck, dat men zoude meenen dat Hercules109-110 110 Oechaliam overwonnen hadde daer haren vader noch by levenden lyve 111 was. misschien zalze uwe vrou worden, na dat d'Atolische Deianeira uit-111-12 112 gedreven, zy den naem van boel niet meer drage. een vermaerde Hymen 113 zal de lichamen des Eurytische Iöle en des dullen Hercules schandelyck113 114 paren. myn geest yst van dit verhael, en grilling gaet over al myn lyf,114 115 en myn hant aent quynen leit in mynen schoot. ghy hebt my met velen, 116 maer my zonder laster bemint. dat berouwe u niet: tweemael was ick116 117 oorsaek van uw gevecht. Achelous las al schreiende zyne horens in 't117-18 118 vlietende water: en dompelde de geknotte lichamen in den slymigen gront.

119 hoe is Nessus die half man was door dootlyck vergif gesneuvelt, daer het119 120 paerdebloet den stroom besmette. maer waerom verhael ick deze dingen. 121 de faem, terwyl ick vast schryve, bootschapt my, dat myn man omkomt121 122 door de smet van mynen rock. wee my wat deed ick? waer heeft de122 123 razernye my die hem beminde, toe gebroght? godtloose Deianeira, wat 124 twyffeltghe te sterven? of zal uwen man midden op Aeta gescheurt124 125 worden? zult ghy een oorzaeck van zulck een schelmstuck hem over- 126 leven? en wat heb ick tot noch bedreven, waerom men my voor Hercules 127 bedgenoot zoude houden? myn doot sal het huwelyxpant zijn. o Meleager,127 128 ghy zult uwe zuster in my kennen. waerom twyfelt de godloose Deianeira 129 te sterven? och vervloekt huis, zy zit heftiger op eenen hoogen stoel.129 130 een langdurige ouderdom druckt den verlaten Oeneus. De broeder Tydeus130 131 zwerft aen onbekende kusten. d'ander stack levendigh in 't vier, tzynen131 132 bederve geschapen. de moeder dreef het lemmer in haer hart. Godtlooze132 133 Dianier, wat twyfeltghe te sterven? dit eenige bidde ick, by 't heiligh Recht 134 van hylixbedde, dat ick niet schyne uw huwelyck lagen geleit te hebben. 135 na dat Nessus de begeerige borst met zyn riet doorschoten hadde, zeide135 136 hy: in dit bloet steeckt een minnekracht. ick heb u 't geweven kleet ge- 137 sonden, dat met Nessus bloet bestreken was. Godtloose Dianier, waerom 138 twyfelt ghy te sterven? en nu vaert wel, oude vader, en zuster Gorge, 139 en myn vaderland, en myn broeder, den vaderlande ontruckt; en ghy zoo139-40 140 ghy kunt, o man, die heden het leste licht van onse oogen zyt, en myn 141 kint Hyllus, vaert wel.


Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs