Logo DBNL
De werken van Vondel. Deel 4. 1640-1645 (1930)

De werken van Vondel. Deel 4. 1640-1645

(1930)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Brief VI Hypsipile aen Iason.*

1 Men zeit dat ghy met uw schip weder op de kusten van Thessalien met 2 het gulden vlies landde. ick verwellekom u van de behoude reis, voor 3 zooveel ghy 't gedooght. nochtans had my uw brief hier van behooren te 4 verzekeren, om myn ryck, dat u opgedragen wert, niet voorby te varen,r. 4-6 5 kont ghy den wint niet na uwen wensch hebben. schryf my een brief, hoe 6 de wint oock waeit: Hypsipile is wel waert dat ghy haer uw groetenis sent. 7 waerom heeft de faem eer dan een brief, my de tydinge van uw weder- 8 komst gebroght? dat de gewyde ossen den ploegh van Mars getrocken8 9 hadden? dat de gezaeide tanden met der haest tot mannen opgewassen9 10 waren, en dat ghy vaerdigh waert geweest om die met uwe vuist doot te10 11 smyten: had 'tafgestroopte vel des wakenden draex bewaert: en evenwel11 12 het gouden vlies geschaekt. moght ick, die al deze dingen kommerlyck12 13 geloofde, zeggen: hy heeft het my zelf geschreven: wat een groote vrouw

14 zou ick wezen? wat klaegh ick dat myn man traegh was om zynen plicht 15 te voldoen? ick heb een groote gedienstigheid van u genoten, zoo ick 16 d'uwe blyf. men zeit dat een Noortsche toveres met u overgekomen is,16 17 die ghy deelachtigh maeckte het bedde dat aen my verlooft is. de liefde17 18 is lichtgeloovigh, och of men my nagingk, dat ick myn man valschelyck18 19 beschuldight hadde. onlangs herberghde ick eenen vreemdeling van 20 Hemonien: hy tradt naulix over myn drempel of ick zeide hoe maeckt20 21 het myn Jason al? hy stom staende, sloegh zyn oogen al beschaemt ter 22 aerde neder. ick sprong terstont te poort uit, en de kleeren van myn lyf 23 aen flarden ruckende, riep ick: leeft hy noch? de doot zal my met hem23 24 wechslepen. hy leeft antwoorde hy, en was van vreeze gedwongen voor24-25 25 my te sorgen. Godt zy myn getuige, hoe my uw behoudenis ter harte gingk. 26 en zoodra ick wat bequam, begon ick te vragen, wat ghy uitgerecht had: hy 27 verhaelde my, hoe de kopervoetige ossen van Mars geploeght hadden: en 28 ghy de draecketanden in den acker had gezaeit, waer uit strax gewapende 29 mannen wiessen: en hoe dat aerdegebroetsel malkanderen terstont doode, 30 en een einde maekt vant langedurige noodlot hunnes levens. wy vroegen30 31 noch eens, of Jason na tombrengen van den draeck het leven 'er af hadde ge- 32 broght, en vrees en hoop doen ons dan hopen dan wanhopen by gebeurte.32 33 terwyl hy my stuck voor stuck vertelt: soo ontdeckt hy door 't beloop en 34 den yver der vertellinge de wonden, die hy door zyn vernuft maekte. och34 35 waer is de trouwbelofte? waer het huwelyxrecht? en de bruiloftstorts, 36 waerdigh om 't lyckhout aen te steken? ter sluick hebt ghy my niet be-36 37 kent, Juno de Bruitvrouw was er by: en Hymen met zynen krans op37 38 't hooft. maer Juno nocht Hymen, maer de droeve Erinnys, tradt bloedt- 39 dorstigh met hare rampsalige fackel vooruit. wat heb ick met de Myniën39 40 te doen? wat vraegh ick na het pynhout van Pallas? O Tiphis ghy zeeman40 41 wat gaet u myn vaderlant aen? hier was geen ram met zyn gouden vlies 42 te halen. Lemnos was thof niet van den ouden Aeetas. Ick had int eerste42 43 (maer myn nootlot heeft my hiertoe gebroght) voorgenomen het leger van 44 den gast met vrouwenhanden hier van daen te dryven. de mannen van44-46

45 Lemnos weeten oock raet om yemant te verjagen. zulck een dapper 46 krygsman most uw leven beschermen. ick zagh den man binnen myn 47 vesten, en ick herbergde hem in myn huis en in myn hart. hier broght47-48 48 ghy twee zomers en twee winters over. de derde oegst was voorhanden, 49 als ghy gedwongen om tseil te gaen uwe woorden met sulcke tranen49 50 vergeselschapte: o Hypsipile, ick worde van u afgeruckt: de Fortuin 51 gunne slechs dat ick magh wederkomen. ick ga van hier als uw man, en 52 zal in der eeuwigheit uw man blyven. magh slechs in tleven blyven onse 53 vrucht, waer van ghy heimelyck zwanger gaet, en waer van wy beide vader 54 en moeder zyn. ondertusschen biggelden de geveinsde tranen langs uwe 55 wangen: en theught my dat ghy niet kont uitspreken tgeen ghy noch te 56 zeggen had. ghy stapte de leste van alle uwe medegesellen int gewyde 57 schip Argos. dat bruisde er door: de wint zette de zeilen uit./blies de zeilen op. en het57 58 schuimende/blaeuwe zeewater stoof voor de voorsteven wech. ghy slaet uw 59 gezicht naer tlant, wy zien zeewaert in. een doorluchtige toren heeft zyn59 60 uitzicht van alle kanten over de zee. ick geef my derwaert, en myn aensicht60 61 en boesem zyn nat van tranen. ick zie door de tranen heen: en het licht 62 van onze oogen, gewoon tbegeerigh hart te koesteren, reickt verder toe62 63 dan het plagh. ick stort kuische gebeden uit, en meng beloften onder myn 64 vreese: nu ghy behouden zyt ben ick oock gehouden die te voldoen. zal 65 ick myn beloften betalen? en Medea tgenot van myn beloften hebben?65 66 myn hart doet my wee, en myn minne met gramschap gemengt is veel66-67 67 grooter. zal ick gaven in de kercken brengen? om dat ick Jason by zyn 68 leven verlies? en zal ick een offerhande slaghten tmyner schade? ick ben 69 oock niet gerust geweest, en vreesde altydt dat de vader hem een schoon-69 70 dochter van Argos zoude geven. ick vreesde voor een Griexsche, en een 71 uitlantsche boel speelt my dit. ick ben gewont van een onverwachte71 72 vyandin. om haer schoon aenzicht nocht verdiensten behaegtse u niet: 73 maer zy beweeght u met hare tovervaersen. en zy maeit het vervloekte73-74 74 gras met een bezwore zeissen. zy pooght de stilstaende maen buiten 75 spoor te leiden, en de zonnepaerden te verdonckeren. zy breidelt de 76 stroomen en schut de boghtige vlieten. bossen en zelfwasse klippen ver-76 77 zetse van hunne plaetse. zy dwaelt ontgort met losse haire over de graven

78 en vergaert de gebeenten uit het warme lyckvier. zy vervloekt de af- 79 wezenden, en bootseert wasse beelden, en prickelt dellendige lever met 80 dunne naelden. en wat men weet, tgeen ick beter niet wist, met kruiden8080-82 81 zoeckt zy tot yemants hinder te weegh te brengen: om de minne met 82 schoonheit en zeden........................................... 83 kunt ghy die omhelzen? en onbevreest in een bed leggende den nacht al 84 stil en slapende overbrengen? zy namelyck heeft u gedwongen dat juck84 85 gelyck de stieren te dragen: en zy streelt u met die middelen daerze de 86 felle slangen mede streelt. voegh er by datze zich doet inschryven by uwe86 87 en der voorouderen daden, en de vrouw is u nadeeligh door den naem 88 vant huwelyk ............................................. 89 niet Aesons zoon, maer de dochter van Aetas aen den Phasis stroopt het89 90 vel van het schaep van Phryxus. Vraegh het uwe moeder: uwe moeder90 91 Alcimede stemt het niet toe, nocht oock uw vader, wien die Noortsche91 92 schoondochter thuis komt. zy magh voor zich een man opstommelen by92 93 den Tanaïs of de moerassen van Scythien, en tot van den Phasis, daer 94 haer lant leit. lichtvaerdige Iason, en lichter dan een zomerluchtje, hoe 95 vallen uwe woorden zoo trouweloos uit? Ghy gingt voor myn man van95 96 hier: warom keert ghy niet weder als myn man? ick ben de vrou van96 97 den wederkomenden gelyck ick was van den henegaenden. gaen u adel 98 en eer te harte: hier ben ick, die genoemt wort een spruit van Thoas,98 99 Minos zoon. Bacchus myn grootvader, en de vrou van Bacchus met de 100 kroon opt hooft, verdooft met haren glans de klener starren. myn hylixgoet100 101 zal Lemnos wezen, een lant dat zyn bewoonders weeligh maekt ............................101 102 Nu heb ick alree gebaert. O Jason, groet uwe tweelingen. om des vaders102 103 wil viel my de last vant zwanger gaen licht. ick ben oock geluckigh door 104 tgetal van twee kinderen, en toen Lucyn my begunstighde baerde ick een104

105 paer panden t'effens. vraeght ghy, wien zy gelycken? men kan er u in105 106 kennen. zy weten van geen bedriegen: het overige is den vader gelyk. 107 Ick hadze bykans de moeder thuis doen dragen. maer een wreede stief-107-08 108 moer heeft d'aengevangen reis belet. ick vreesde voor Medea. Medea is 109 wat meer dan een stiefmoeder. Medeas handen zyn op alle schelmery 110 afgerecht. zy die haer broeders gescheurde lichaem kon over den acker110 111 spreien, zou die myne kinders sparen? Nochtans zeit men, o ghy die door 112 het vergif van Colchos betovert zyt, dat ghy haer huwelyck boven dat 113 van Hypsipyle stelde. die overspelende maeght heeft schandelyck mynen 114 man bekent. maer een kuische bruilofstorts maeckte my u en u my eigen.114 115 zy verriet haren vader. ick heb Thoas in den moort geberght. zy verliet115 116 Colchos: ick zit noch te Lemnos. wat zal ick wel seggen? nu een boos-116 117 aerdige meer dan een godtvruchtige word geacht? En zy met een lasterstuk 118 werde uitbesteet, en eenen man verdient? ick bestraf den moort der118 119 Lemnosche vrouwen: en verwonder my over Jason niet. wraeckzucht helpt119 120 de gesteurden aen allerhande geweer. Welaen seghmy eens, indien ghy,120 121 door dongestuimigheit des weders verseilt, myne havens waert ingeloopen:121 122 zoude ick vergeselschapt met myne twelingen u en uwe gesellen tegen-122-23 123 gegaen hebben? en zoudt ghy niet wenschen dat de aerde voor u van123-24 124 een borst? o ghy booswicht, met wat voor oogen zoudt ghy my en uwe 125 kinderen aenzien? o ghy trouweloose, wat quader doodt zoudt ghy wel125 126 verdienen te sterven? ghy zoudt zelf door my beschermt en geberght zyn126 127 geweest. niet omdat ghy des waerdigh, maer ick medoogende ben. ick 128 had myn aensicht met het bloet van die boel bekladt, en de genen die ze128 129 door hare vergifteryen bedurven heeft, en ick zou een Medea voor die 130 Medea wesen. dat indien de rechtvaerdige Jupyn van den hemel na myne130-32 131 gebeden luistert: hoe Hypsipyle zucht, dat zy die ons bedde onderkroop 132 treure, en proeve de wetten die ze zelf gemaekt heeft. en datze gelyck 133 ick een verstoote vrou en moeder van twee kinderen, oock van haren

134 man en zoo vele kinderen verstooten blyve: en niet lange behoude tgeen134 135 sy door quade middelen verworf, en door de heele werelt ommeswerve:135 136 en zich tegens haren man en kinderen zoo bitter en byster aenstelle, als136 137 zy haren broeder en ellendigen vader mishandelde. datze, wanneer haer 138 aerde en zee te bang valle, in de lucht styge, beroyt omzwerve, hoopeloos138 139 en van haren moordt bevlekt. Dit bid ick de dochter van Thoas, van haren 140 man berooft. en leeft als man en vrou int vervloekte bedde.140


Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs