De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627

[p. 299]

tekstkritische noten

TEKSTKRITIEK: vs. 5 Hoe nu, de oude uitgave heeft Hoe nae.

Op de aenkomste van De Koninginne van 't Zuyden te Hiervsalem.
Klinckert.aant.^*

Ay ziet wat schoonder Zon verlaet de Zuyder palen,^{Vs. 1}

Opheffende haer perruyck die op de Vorsten smaelt^{vs. 2}

Met steenen, daer Natuur op't Goddelijcxst' me' praelt.^{vs. 3}

Wat yver perst haer doch zo wyd te loopen dwalen?^{vs. 4}

Hoe nu is't om een peerl noch aen haer kroon te halen?

Ach neen! de liefd die heeft haer ed'le borst gewond

Om smaken hoe den douw uyt 's wyzen Koninghs mond^{vs. 7}

Veel lieffelijcker vloeyt als honigh inde dalen.^{vs. 8}

Een Vrouwe, een Koninginne, en Heydene die komt^{vs. 9}

Beschamen onzen roem, hoe schoon die is verblomt:^{vs. 10}

't Licht van dees goude lamp wischt met zijn groote klaerheyd

Al onze luyster uyt, vermids wy zwaer gejockt,^{vs. 12}

Ons Christus wysheyd noyt zo wyd heeft uytgelockt:^{vs. 13}

Dies derven wy het heyl van d'aengeboden waerheyd.^{vs. 14}

Door een is 't nu voldaen.⁺

* In de tietel: De Koninginne van 't Zuyden, zo wordt de Koningin van Saba genoemd door Kristus, Lukas 11:31 (zie Heerl. van Salomon vs. 1145-vlgg.). Dit gedicht is 'n uitwerking van Kristus' verwijt aan hun die zijn woorden versmaden.

Vs. 1 Ay ziet: o zie; wat schoonder Zon: wat schone Zon, d.i. de koningin van Saba; (schoonder: schoner met er achter wat); de Zuyder palen: de Zuider grenzen, 't Zuiderland (grenzen voor land, gebied, naar 't Latijnse fines).

vs. 2 Opheffende haar kroon, die alle vorstekronen beschaamt; perruyck: (pruik) hoofdtooi, kroon.

vs. 3 Met edelstenen, waar de Natuur op 't heerlikst mee praalt.

vs. 4 yver: verlangen.

vs. 7 Om: om te.

vs. 8 inde dalen: Bijbelse zegswijze, de dalen vooral waren zeer vruchtbaar in Palestina.

vs. 9 en Heydene: en 'n heidense (zie hiervoor Salomon vs. 1153, blz. 292).

vs. 10 verblomt: verbloemd (om z'n minderwaardigheid te ‘verbloemen’).

vs. 12 vermids wy zwaer gejockt, ons....: omdat ons, zwaar beladen als we zijn (door zonden en andere lasten); wy zwaer gejockt Latijnse zinsvorm.

vs. 13 Kristus' wijsheid ons nooit zo ver heeft kunnen bewegen, nooit zo sterk heeft aangetrokken.

vs. 14 Dies: daarom; het heyl van d'aengeboden waerheyd: 't (volle) heil van de geopenbaarde waarheid, Kristus' leer.

+ Op de slotbladzijde van De Heerlyckheyd staat het drukkersmerk van Van Ravesteyn: vignet Elias met de raven, waaronder gedrukt:
t'Amsteldam, Gedruckt by Paulus van Ravesteyn. Anno 1620.