De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

Regelnummers proza verbergen

[p. 764]

124. De oude Oyevaer.^*

1 In sulcker voegen heeft haer gedraghen Pero Cinonis dochter. Want als haer Vader 2 niet alleen out maer oock gevangen waer, soo dacht zij bij haer selven, hoe dat zij 3 van hem gheteelt, opgevoedt, versorgt ende wel uytghegeven was, en daerom schul- 4 digh hem in zijn noot bij te staen. Dies zij versocht bij haer Vader te wesen, ende 5 vande Rechters sulcx verkreegh. Heeft alsoo haren Vader een langhe tijdt met haer 6 borsten ende melck gevoedt, ende bij het leven behouden.

VALERIVS MAXIMVS.

* Regel 1 In sulcker voegen: op 'n dergelijke manier (voegen ouwe 3e n.v. van voege, voeg); haer: zich; Cinonis (Lat. buigingsvorm): van Cinon. - r. 2 waer: was (waer, ware, ouwe konjunktief-vorm achter als); bij haer selven: bij d'r eigen (selven: ouwe ook vrouwel. 3e n.v.). - r. 3 van hem gheteelt: door hem voortgebracht; wel uytghegeven: goed ten huwelik gegeven; schuldigh: verplicht. - r. 4 Dies: derhalve (eigenlik als betrekkelik voegwoord: waarom). - r. 5 sulcx: dit. - r. 6 bij: in; Valerius Maximus: zie onder prent 29.

[p. 765]

CXXIV

 

In Godsdienst zal met recht de Klepelaer uytsteken;¹

 

Vermids hij zijn ghebroed in liefde onvergheleken²

 

Ghetrouw tot inden dood, zijn hulpe en jonste aenbied,³

 

En stadigh bijstand reyckt in allerley verdriet:⁴

5

'tGhebroedzel dat van joncx zij oeffnen en ghewennen,⁵

 

Zal deze ontfanghen deughd in d'oudren weer erkennen,⁶

 

En 't aes verre opghespeurt haer deylen wederom,⁷

 

Wanneer haer overvalt den grijsen ouderdom.⁸

 

‘Aen oprechte oud'ren, die Godzaligheyd hanteren,⁹

10

‘De kind'ren niet dan deughd, en ware wijsheyd leeren:¹⁰

 

‘D'aenkomers slaenze gae, en nemen op haer acht,¹¹

 

‘En hechten 'tgeen zij zien haer zelven in't ghedacht.¹²

 

‘Waer goe voorgangers zijn, daer zijn ontsteken lichten,¹³

 

‘En goede boecken, die in deughd de jongheyd stichten.

1 Godsdienst: vroomheid, ouderliefde en kinderliefde (godsdienst: 'n min juiste zeldzame vertaling van 't Latijnse pietas, dat betekent: eerbied en liefde voor God, voor z'n ouders, voor z'n kinderen enz.); Klepelaer: lepelaar, ooievaar, zie blz. 703 op vs. 6; uytsteken: uitmunten.

2 zijn ghebroed: z'n jongen (zo ook in vs. 5); in liefde onvergheleken: in onvergelijkelike liefde.

3 jonste: liefde (jonste Brab. Vlaamse vorm van gunst).

4 reyckt: aanbiedt, geeft.

5 oeffnen en ghewennen: oefenen en opvoeden (door oefeningen goeie gewoontes leren).

6 deughd: weldaad; in d'oudren weer erkennen: aan de ouders weer dankbaar vergelden (vergelijk erkentelik: dankbaar; ouderen: de oorspronkelike vorm van ouders).

7 't aes: 't voedsel; verre opghespeurt: van ver (opgespoord) opgezocht; haer deylen: hun toedelen, aan hun meedelen (deylen vooral Brab.); wederom: op hun beurt.

8 haer: hun.

9 oprechte oud'ren: echte, wezenlike ouders; die Godzaligheyd hanteren: die godsvrucht, deugd beoefenen.

10 niet dan: niets dan; leeren.... aen: leren bij, van.

11 D'aenkomers: de aankomende, opgroeiende kinderen; nemen op haer acht: letten op hun.

12 hechten.... haer zelven in't ghedacht: prenten hun eigen in 't geheugen.

13 goe: uit goeë van goede; ontsteken (oorspr. vorm): ontstoken.