Kruistriomf en gezangen

[p. 74]

De kruisberg.

Op den trant van Belle Iris.
't Muzyk te vinden by H. Zweerts, 86.

Hic ver assiduum atque alienis mensibus aestas.

REisgezinden, oost en west
Met veel last belust te reizen,
Reist godtvruchtig met gepeizen
Naar Kalvaar toe: dat 's u best:
Naar den Kruisberg, ryk van zegen
Onder schriklyk vloekgedruis;
Ryk van eer, door smaat verkregen;
Ryk van ewig heil door 't kruis.

Ydel maalt het kunstpenseel

Losse herssenschilderyen.
't Halsrecht mogt hier nooit ontwyen
^* Adams graf, noch bekkeneel.

* Hoewel men deze overleveringe, dat Adam op Golgotha zou begraven, en de berg naar zyn bekkeneel zo genoemt zyn, (waarom de kruisschilderyen een bekkeneel onder 't kruis hier en daar vertonen) in de Grieksche gedichten van Nonnus vint, in de Latynsche van Tertullianus, noch zoveel ouder, en na hem by verscheide Outvaders; waaronder Cyprianus, zynen meester Tertulliaan volgende, en Epifanius hierby voegen, dat Adams gebeente of overgebleven stof met Christus kruisbloet heilzaam zou besprengt en gemengt zyn; nochtans heeft Hieronymus dit verziersel, als het oor des volx strelende, doch onwaarachtig, met recht verworpen: hierin gevolgt niet alleen van Beda, Beza, Kasaubon, Daniel Heinsius, en de vermaartsten onder de Luithersche leraars, maar ook van Erasmus, Dionysius Karthusianus, en zelf den Jesuyt Maldonatus. Van Athanasius en Ambrosius wort de oorsprong der fabel den Joden zelfs en hunne leraren toegeschreven. Maar wie kan met redens schyn geloven, dat de Joden een plaats, die door vader Adams graf verheerlykt was, bezoedelt hebben door de versmadelyke lysstraffen der misdadigen?

[p. 75]

 

'k Zie wat Adam heeft geschonnen,

 

Of verbeurt, ja 't hoogste goet,

 

Op den Dootshooftberg herwonnen

 

Door des tweden Adams bloet.

 

 

 

'k Zie de hel, zo fel en sterk

 

Met haar brullende gedrogten,

 

'k Zie de doot hier afgevochten

 

In haar eigen legerperk.

 

'k Zie Emmanuel, in 't midden

 

Van een wreedt moortdadig paar,

 

Veel moortdadigen verbidden,

 

Als een vrêbemiddelaar.

 

 

 

'k Zie gezaligt hier ter stê

 

Joden zelfs, die feller kruisten

 

Met hun tong dan 's Heidens vuisten,

 

Door zyn kruisbloet en zyn bê:

 

'k Zieze welkoom door herboorte,

 

Die met zulk een lasterstem

[p. 76]

 

Christus schupten uit de poorte,

 

In zyn niew Jerusalem.

 

 

 

Hy verlost, als Moses slang,

 

Hier verhoogt, aan 't hout gehangen,

 

Van 't vergift der helsche slangen;

 

Uit dien poel, zo diep, als bang.

 

Hy, al 't aardtryk door grootdadig,

 

Groot in 't hemelsch hof van prys,

 

Heerscht op Golgotha genadig,

 

Als een heer van 't Paradys.

 

 

 

Atlas, Athos, Pyreneen,

 

Alpen, die de wolken trotsen

 

Met hun wit besneewde rotsen,

 

Vinde ik laag hierby en kleen.

 

Geen Hymet, vol honigbyen,

 

Bloeit zo geurig, of zo schoon:

 

'k Lees hier honiglekkernyen

 

Zelf van Jesus doornekroon.

 

 

 

Bazan, Karmel, Sarons kruin,

 

Sion en Morija, heerlyk

 

Door Godts huis, maar och! te deerlyk

 

Neêrgeploft in bloedig puin,

 

Mogen by geen' Kruisberg halen;

 

Daar dees Isak, 't rechte lam,

 

Met zyn kruishout aan komt pralen,

 

Hout, ter heiligste offervlam.

[p. 77]

 

Dit 's ook 's bruigoms^* mirreberg,

 

(Pas, ô bruit, hem na te stappen)

 

Daar zyn dorst met mirresappen

 

Wort gelaaft, en ruim zo erg.

 

Dit 's de^* wierookberg, vol geuren;

 

Daar de ziel, bykans gestikt

 

In veel drux, en flaaw van treuren,

 

Zich onendig voelt verquikt.

1681.

* By wyze van toepassinge uit Salomons Hoge Liet, iv. 6.

* By wyze van toepassinge uit Salomons Hoge Liet, iv. 6.