Dagboek uit een kamp

31 maart.

Gisteren zilveren bruiloft ouders. Ik was naar Hanke geweest en had - ongelooflijk fraaie buit - een hele kuch gekregen. Het was een trieste regendag, en ondanks de kuch, en alle verzekeringen van het tegendeel, hadden we honger. Er komt nu alleen brood op dagen zonder soep, dus twee of drie keer per week. Het kwam er dus op neer dat we niet, als anderen, tekortkwamen. Hoe men daarop kan blijven werken? Gisteren viel het eerste slachtoffer van de epidemie, die daarmee officieel begonnen is. Krankzinnige prikkeldraadversperringen maken een doolhof van ons kampje. Alleen tegen de luizen (het Altersheim met name is totaal verluisd) wordt niets gedaan. (Men kan niets verlangen van mensen die zo slecht gevoed worden.) Ik was bang, nu twee collega's hier zijn komen wonen, dat het met mijn lange uitslapen afgelopen zou zijn. Gelukkig begint één van hen ook al lui te worden. De ander wordt wel ziek.

Als ik Hemingway lees meen ik onder mijn vrienden terug te zijn. Gesteld dat ik een dagboek kon schrijven, zo overwegend uit dialoog bestaande als Farewell to Arms... maar dat zou ook Hemingway, die later aan zijn eigen techniek te gronde is gegaan, niet gekund hebben.

Ik ontdekte vier weken geleden in het hemd van een verluis-

[p. 117]

de patiënt, dat ik van zijn lijf geknipt en weggegooid had, een gouden speld met briljanten, een week geleden herinnerde ik mij dat, en vroeg de patiënt of hij de speld verkopen wilde. De laatste dagen was ik verwikkeld in onderhandelingen over tientallen kuchen, zonder zelf een boterham te hebben. Doordat het kamp in quarantaine is, gaat de zaak niet door, zoals ik wel gedacht had.

Luza heeft de zogenaamde Dauerliste klein gekregen, met als resultaat dat het personeel van het ziekenhuis voortaan vaak melk zal krijgen.

Ik had de urine niet kunnen ophouden, en toen ik met natte broek langs het prikkeldraad van de Häftlingen strompelde, waarachter ellendige gedaanten nog rondhobbelden of al dood neerlagen, voelde ik mij een van hen. Zo zal het ook ons gaan, misschien is exanthematicus dan nog beter.