Dagboek uit een kamp

25 maart.

Weer Austausch-geruchten: 1 deel nach Schweiz, 1 deel nach Schweden, de 120.000 naar... Theresienstadt (sinds lang geëvacueerd, dus eufemisme voor kl) zei Hanke, die al eerder geluld bleek te hebben. Gisteren was de ontluizings-stoomwagen hiet, en brachten wij de pediekels een zware slag toe. Mijn werk wordt hier meer gewaardeerd dan het waard is. Híer, want toen ik gisteren Weisz op straat aansprak - ik had niet gehoord hoe hij vóór mij al anderen had aangeblaft - heeft hij me op zeer onbeschofte wijze zo hatelijk aangeblaft dat het reden zou zijn om er het bijltje bij neer te gooien.

Vijfdagen werk ik al zonder brood; het erwtensoeppoeder uit onze pakjes is bijna op. Inmiddels kwam het middageten en is al opgegeten: 9 uur 's morgens. Vandaag komt er niets meer...

[p. 113]

Wie om deze tijd de Spiegelstraat inloopt, ziet de bovenste helft van de huizen van de Herengracht in hel zonlicht, en komt hij verder, dan loopt hijzelf in donker, maar ziet zon en blauwe lucht; Venetië boven, onder: zijn Amsterdam. Bij elk weer hoort een bepaald soort nostalgie.

De sinusslingerende schuilloopgraven, waaraan ik me vorig voorjaar een testikeloedeem gewerkt heb, zijn nu bijna alle met afval dichtgegooid. In wat ervan rest zoeken vrouwen en kinderen, die erwtensoep koken op een vuur van gestolen bedden-plankjes, dekking tegen razzia's van kapo's. Een aardig gezicht, vooral bij het vallen van de avond. Ook Mams kwam vanmorgen vroeg al haar bed uit, en laat haar beschimmelde bagage symbolisch in de zon drogen.